In relationships ‘I’ and ‘you’ become ‘we’; despite individual differences, couples obtain an interdependent identity due to their shared interactions. During a serious illness, biological and biographical disruptions can put any reciprocal relationship under strain. Through intermedial analysis of Judith Fox’s photographic project, I Still Do: Loving and Living with Alzheimer’s, I will explore ways the couple make sense of illness, how illness is communicated through text and image and also to identify the limits of representation. Here the photographs, I (...) argue, solidify their relationship and echo the stuck-in-the-present state of mind brought on by Alzheimer’s. (shrink)

O objetivo deste artigo é propor, de modo simples e saudável, uma releitura transformadora na relação entre os ministérios ordenados e a missão leiga, sobretudo no tocante à espiritualidade laical como colaboração eclesial. Com efeito, desde o tempo de Jesus, o protagonismo leigo, como cooperador à evangelização sempre foi ressaltado e muito bem aproveitado pelo Mestre; dessa forma, nota-se o quanto a Igreja carece hoje dessa ajuda primordial. Não por menos, o Concilio Vaticano II, no decreto Apostolicam Actuositatem, diz que (...) o fiel leigo é indispensável á missão da Igreja. Assim, entre tantas orientações, o mesmo decreto convoca a renovar e valorizar o ardor missionário com o apostolado leigo no interior da Igreja. Nesse sentido, é urgente a aplicação do pedido solicitado no Concílio Vaticano II para os tempos atuais, visando à sua concretização e não ficar somente em uma longínqua teoria. É nesta óptica, que a V CELAM, realizada em Aparecida, enfatiza mais uma vez a indispensabilidade do leigo como colaborador profícuo na missão eclesial. Por fim, vemos em muito a realização exemplar de muitos fiéis leigos batizados em seu exercício de ministros não-ordenados que oferecem subsídios riquíssimos para santificar a vida na Igreja. (shrink)

Background: Several authors have focused on the aesthetics of nursing care from diverse perspectives; however, there are few studies about the sublime and the beautiful in nursing. Aim: To identify beautiful and sublime moments in the context of the aesthetics of nursing care. Methods: A theoretical reflection has been contemplated about sublime and beautiful values in the context of the aesthetics of nursing care from the cultural history perspective. For that purpose, a revision of this issue has been completed. The (...) terms ‘beautiful’ and ‘sublime’ have been analysed to identify the characteristics of both in the context of nursing care. Ethical consideration: We have followed all ethical requirements regarding the sources, conducting research and authorship. There is no conflict of interest in this paper. Results: With aesthetic knowledge, the nurse expresses the artistic nature of nursing care by appreciating the act of caring for individuals. The sublime is a complex phenomenon, since apparently contrary feelings are interwoven. Nursing care is an art with an anthropological object-subject on which the ‘artist’ applies their prior knowledge and skills. Feelings and emotions that develop during the clinical nursing practice – especially at times sublime and beautiful, aesthetic – constitute experiences which are professionally significant. (shrink)

Background: Several authors have focused on the aesthetics of nursing care from diverse perspectives; however, there are few studies about the sublime and the beautiful in nursing. Aim: To identify beautiful and sublime moments in the context of the aesthetics of nursing care. Methods: A theoretical reflection has been contemplated about sublime and beautiful values in the context of the aesthetics of nursing care from the cultural history perspective. For that purpose, a revision of this issue has been completed. The (...) terms ‘beautiful’ and ‘sublime’ have been analysed to identify the characteristics of both in the context of nursing care. Ethical consideration: We have followed all ethical requirements regarding the sources, conducting research and authorship. There is no conflict of interest in this paper. Results: With aesthetic knowledge, the nurse expresses the artistic nature of nursing care by appreciating the act of caring for individuals. The sublime is a complex phenomenon, since apparently contrary feelings are interwoven. Nursing care is an art with an anthropological object-subject on which the ‘artist’ applies their prior knowledge and skills. Feelings and emotions that develop during the clinical nursing practice – especially at times sublime and beautiful, aesthetic – constitute experiences which are professionally significant. (shrink)

The journey through the history of nursing, and its philosophical and political influences of the moment, contextualizes the interest that arose about the nurse–patient relationship after World War II. The concept has always been defined as a relationship but, from a phenomenological approach based on a historical, philosophical, psychological and sociological cosmology, it is possible to re‐conceptualize it as ‘caring interaction’. Under the vision of aesthetics and sociopoetics, the object of nursing care is the most delicate, vulnerable and unrepeatable raw (...) material: the person, whose feelings and reciprocity, which must be considered. In addition, it involves the adoption of the socio‐critical paradigm, as it considers the importance of actively involving the person, not just patient anymore, or their family in the nursing cares, optimizing the reciprocity inherent to this interactivity. In short, our philosophical and epistemological approach to the concept of nurse–patient relationship proposes a new conceptualization of it as a caring interaction. (shrink)

The status of photography within medical arts or humanities is still insecure. Despite a growing number of published photographic essays that disclose illness experience of an individual and how illness affects close relatives, these works have received relatively little scholarly attention. Through analysis of Joshua Lutz’s Hesitating Beauty which documents his mother who was suffering from schizophrenia, this article will explore how the photographic essay attempts to reconstruct a dialogue between mother and son out of fragmented, broken and undeveloped communications, (...) and in the process how it challenges representation itself, on which it is dependent. The focus of the analysis is on identifying and illuminating the intimate space that opens between the photographer and the photographed person and that provides new forms of communication as well as uncovers existing forms of knowledge that is shared between them. This paper will also assess the political and cultural significance of such representation. (shrink)

This paper examines folk theories of algorithmic recommendations on Spotify in order to make visible the cultural specificities of data assemblages in the global South. The study was conducted in Costa Rica and draws on triangulated data from 30 interviews, 4 focus groups with 22 users, and the study of “rich pictures” made by individuals to graphically represent their understanding of algorithmic recommendations. We found two main folk theories: one that personifies Spotify and another one that envisions it as a (...) system full of resources. Whereas the first theory emphasizes local conceptions of social relations to make sense of algorithms, the second one stresses the role of algorithms in providing a global experience of music and technology. We analyze why people espouse either one of these theories and how these theories provide users with resources to enact different modalities of power and resistance in relation to recommendation algorithms. We argue that folk theories thus offer a productive way to broaden understanding of what agency means in relation to algorithms. (shrink)

Danto's end of art thesis as well as his partial definition of art as “embodied meaning” have sparked much controversy, but I shall not quarrel with either here. Rather, my aim is to suggest that there was another distinct chapter in the grand narrative described by Danto, one taking place right under his nose. This was an environmental chapter, crystallized most forcefully in my view by the work of Latvian‐American artist Vija Celmins (1938‐ ), especially by her work To (...) Fix the Image in Memory I‐XI (1977‐82) consisting of 11 pairs of perceptually indiscernible stones, one found one made. Without the benefit of seeing her first retrospective in 2019, it would have been very hard to see how her own artistic narrative, culminating in these indiscernible stone pair works, offers “the appropriate next stage in the story.” Inspired by Danto, this is exactly what I hope to show. (shrink)

(2008). the gendered-genre hierarchy in mark tansey's and vija celmins’ realist monochromes. Angelaki: Vol. 13, re-coupling gender and genre, pp. 125-138.

One typically thinks of the relevance of Kant’s aesthetic theory to Western art in terms of Modernism, thanks in large part to the work of eminent critic and art historian Clement Greenberg. Yet, thinking of Kant’s legacy for contemporary art as inhering exclusively in “Kantian formalism” obscures a great deal of Kant’s aesthetic theory. In his last book, Arthur Danto suggested just this point, urging us to enlarge our appreciation of Kant’s aesthetic theory and its relevance to contemporary art, because, (...) for Danto, “Kant had two conceptions of art.” In this essay, I support and build on Danto’s claim that there are really two conceptions of art at work in Kant’s third Critique, and that the second conception offers a non-Modernist/formalist way that Kant’s aesthetic theory remains relevant to post 1960s art. My ultimate aim is to highlight another facet in the continuing relevance of Kant’s aesthetic theory to post-Expressionist contemporary art, namely, the explicit attention to the differential aesthetic values of nature and art respectively. I shall do this by putting it in dialogue with the art practice of Latvian-American artist, Vija Celmins whose illustrious career since 1960s has made her an ‘artist’s artist’ but who has also recently garnered much wider attention with a retrospective titled “To Fix the Image in Memory.” Celmins takes up artistically a problematic that is quite central philosophically to the concerns of the third Critique, and thus her work illustrates another way in which Kant’s aesthetic theory is of great continuing relevance to the artworld today. (shrink)

U tekstu se razmatra priroda medjunarodnih odnosa i medjunarodne politike kakva se uoblicava nakon kraja Hladnog rata, politike ciji pravac u preteznoj meri odredjuju SAD kao jedina preostala super-sila. Namera autora je da ukaze na kljucne tacke divergencije moralno-vrednosne retorike i spoljno-politicke pragmatike ove mega-drzave. U tom smislu, razmatraju se slucajevi americkog stava, odnosno aktivnog tretmana dva dogadjaja koji su u politicko-bezbednosnom pogledu obelezili proteklu deceniju u svetsko-istorijskim razmerama - raspad/razbijanje Jugoslavije i kriza u Persijskom zalivu. Zakljucak autorke je da (...) spoljna politika aktualne super-sile jos uvek usmeravana real-politickim, odnosno interesnim, pre nego moralno-vrednosnim motivima. U zavrsnom delu rada razmatraju se antropoloski argumenti za vaspostavljanje narusenog "balansa moci" na globalnom nivou kao jedinog garanta mira i stabilnosti u svetu.. (shrink)

A partir da segunda metade do século XX, medicina e psiquiatria, em Europa e Estados Unidos, se dedicaram a descobrir a ‘verdade’ da transexualidade. Conceituou-se a transexualidade como uma categoria diagnóstica, em detrimento de um pressuposto ideal de corpo e sexualidade. Assim, a nomeação do corpo ideal se deu alinhada à noção de Eu moderno, natural, pré-discursivo, ao passo que o corpo trans se transformou em Outro. É no sentido da desnaturalização que emerge o conceito de cisgeneridade, fora das academias (...) e a despeito de suas normativas. No Brasil, essa emergência se dá por conta dos movimentos transfeministas. A cisgeneridade se esconde por trás do que Viviane Vergueiro designa como “silêncio descritivo”: enquanto nomeia o Outro, o Eu se camufla por trás desse silêncio como uma natureza não-nomeada, porém continuamente reiterada. Ao ser designada enquanto tal, a cisgeneridade acadêmica comumente se recusa a reconhecer sua própria nomeação. Pretendo, como objetivo geral, relacionar as noções de silêncio descritivo, nomeação e autoridade científica, para sustentar três linhas argumentativas – a saber: que não há pré-discursividade; que a recusa em reconhecer a nomeação da norma denota a fragilidade das dicotomias entre o normal e o patológico; que a linguagem, por uma perspectiva [trans-]anarquista, é uma ferramenta disruptiva no próprio ato de nomear a norma. Como metodologia, mobilizo discussão bibliográfica entre autores anarquistas e críticos da modernidade/colonialidade. (shrink)

Nicolas Bourriaud postuluje konieczność wyłonienia się „nowej nowoczesności” – w czasach nasilenia przepływu dóbr i kapitałów w skali globalnej, gdy rosną w siłę podmioty polityczne niekontrolowane przez władze poszczególnych państw, a każdego roku przybywa emigrantów liczonych w milionach. Francuski kurator twierdzi jednocześnie, że historyczny modernizm rezonuje i odbija się echem w tym, co określił najpierw mianem estetyki relacyjnej, a później powiązał z koncepcją sztuki postprodukcjonistycznej. Innym obszarem, w którym według Bourriauda nadal dochodzi do oddziaływania tradycji awangard artystycznych, okazała się twórczość (...) didżejów; to koresponduje z jego twierdzeniem, że „deejaying i sztuka współczesna to dwie odpowiadające sobie figury”. Celem artykułu jest przede wszystkim wykazanie, że pojęcie „didżej” stosowane w wywodach Bourriauda należy traktować jako kategorię historyczną. Pozwala to na możliwie szerokie określenie jej zakresu znaczeniowego, a w konsekwencji – wyznaczenie kontekstu, który dla samej koncepcji sztuki posprodukcjonistycznej okazuje się tak samo ważny jak myśl Michela de Certeau. Albowiem wytwory pola sztuk wizualnych mogą być opisywane przy pomocy kategorii wywodzących się z domeny audialnej. (shrink)

Artykuł nawiązuje do jednej z najbardziej intensywnych dyskusji we współczesnej filozofii języka, jaką jest spór o zasięg i charakter wpływu kontekstu wypowiedzi na znaczenie użytych w niej wyrażeń, gdzie kontekst jest rozumiany bardzo ogólnie, jako „zewnętrzne okoliczności, które wykorzystywane są przez uczestników sytuacji komunikacyjnej do określenia pewnej własności pewnej jednostki językowej”. Jest to w istocie spór o autonomię semantyki. Spornymi stanowiskami w toczonej debacie są kontekstualizm i minimalizm semantyczny. Zaproponowane ujęcie wypowiedzi jako celowego i racjonalnego aktu komunikacji, w którym wyrażenie (...) językowe i kontekst stanowią odrębne źródła informacji będącej przedmiotem interpretacji wypowiedzi, pozwoliło bardziej szczegółowo określić rolę kontekstu i znaczenia językowego w determinowaniu treści wypowiedzi. Z tej perspektywy została przeprowadzona analiza wypowiedzi zdania ‘Jan jest wysoki’ w trzech różnych kontekstach, co pozwoliło lepiej ocenić siłę argumentów badanych stanowisk. Rozważania zostały przeprowadzone jako próba obrony minimalizmu semantycznego, który utrzymuje, że grupa wyrażeń, których znaczenia zależą od kontekstu, ogranicza się do typowych wyrażeń okazjonalnych. Wpływ kontekstu na wyrażenia spoza tej grupy zaznacza się jedynie na płaszczyźnie pragmatycznej. Procesy pragmatyczne nie zmieniają znaczenia językowego wyrażeń użytych do sformułowania wypowiedzi, a jedynie wpływają na interpretację wypowiedzi. Zdania języka po usunięciu typowych wyrażeń okazjonalnych wyrażają sądy minimalne i nie wymagają dodatkowej informacji kontekstowej. Minimalizm semantyczny pozostaje w opozycji do stanowiska kontekstualizmu głoszącego, że niemal wszystkie wyrażenia języka naturalnego są wrażliwe na kontekst, który moduluje ich znaczenie na poziomie semantycznym. Zgodnie ze stanowiskiem kontekstualizmu zdania języka, takie jak np. ‘Jan jest wysoki’, nie mają określonych warunków prawdziwości, gdyż warunki prawdziwości można przypisać tylko konkretnym wypowiedziom, a nie zdaniom rozumianym jako wyrażenia językowe. Przeprowadzona analiza użycia w różnych kontekstach zdania należącego do spornej grupy dostarcza argumentów na rzecz minimalizmu semantycznego. Pokazuje ona, że zarówno samo słowo ‘wysoki’ posiada pewną treść wspólną dla wszystkich kontekstów i odniesień, jak też zdanie ‘Jan jest wysoki’ formułuje pewien sąd minimalny o określonych warunkach prawdziwości. (shrink)

Herët në mëngjes fillova të lexoja “Të bijën e Agamemnonit” të Ismail Kadaresë dhe pashë se ai kishte përdorur fjalën “kalimtar” që do të ishte edhe shprehja relevante për prezantimin e sotëm. Duke ditur se do të vija në Ballkan, nisa të lexoja edhe një tjetër vepër letrare, atë të Stieg Larssonit, “Vajza me tatu të dragoit”. Sikurse te vepra e Kadaresë, edhe në librin e Larssonit gjeta diçka që do të më hynte shumë në punë, që do të (...) ishte relevante për diskutimin tonë të ditës së sotme. Prandaj ju sot do të jeni shtegtarë të ideve, të mishëruar në një farë udhëtimi topografik. Unë do t’ju shpie nëpër një numër të madh personazhesh (karaktere fiktive dhe historike) dhe nëpër ide, secila prej të cilave na del para sysh, por kur bashkohet me tjera, shfamljarizon përvojat tona. Kur t’i vihet kapaku gjithë kësaj që do të shpjegojë, do t’ju familjarizojë me bindjen se plotfuqia mendore filozofike është më shumë se një bashkudhëtar në përvojat tona jetësore, veçanërisht brenda politikëbërjes. (shrink)

Tekst stanowi próbę rozwiązania dwóch problemów. Po pierwsze, jak istota przejawia się w indywiduum, w rzeczy konkretnej, nie dającej się zdefiniować? I po drugie, jak zweryfikować definicję? Jest to problem prawdy, wobec którego można zastosować metodę przyswajania abstrakcji - wznoszenia się od abstrakcji do konkretu. Metodę tę wykorzystywał K. Marks. W artykule dowodzi się, że metoda ta nie traci na swojej heurystycznej sile nawet wówczas, gdy zastosuje się ją do analizy współczesnego kapitalizmu symbolicznego. Nie stosując tej wyjaśniającej mocy abstrakcji, (...) intelektualiści stają się ideologami rozrywającymi jedność tego, co realne i tego, co idealne, waloryzującymi drugi element wspomnianej jedności. Swiat ich idei nijak się ma do aktualnej praktyki społecznej, dlatego dominuje w niej niezrozumiany symbol - fetysz. W społeczeństwie jest on tajemniczą podstawą problemów człowieka z samym sobą. Stąd jego zrozumienie i realne przywrócenie należnego mu w społeczeństwie miejsca umożliwi człowiekowi drogę powrotną do samego siebie. (shrink)

Artykuł ma na celu ukazanie wpływu bogatej symboliki „dzikiego męża”, która została według autora opracowania świadomie użyta jako znaczący i jednocześnie uzupełniający element przekazu treści pochodzącej z pierwszej połowy XV wieku _Księgi praw miejskich Głubczyc_ (Codex Iuris Lubschicensis). Analizowany materiał źródłowy stanowi spisany w języku niemieckim zbiór praw miejskich, sporządzony m.in. na bazie łacińskich odpisów, który oprócz bogatych zdobień posiada liczne sceny figuralne. Ich autorem był Jan z Żytawy, iluminator czynny na Śląsku i we Wrocławiu, który ukończył swoją pracę w (...) końcu 1421 lub na początku 1422 roku. W artykule przedstawiono dotychczasową literaturę naukową dotyczącą manuskryptu, uważanego przez długi czas za zaginiony, oraz wykazano, że dotychczasowe opracowania pomijają warstwę symboliczno-znaczeniową przedstawień figuralnych, dostrzegając w nich niepowiązane z treścią rękopisu _drôlerie_. Dodatkowo wskazano na obszerny stan badań na temat „dzikiego męża” w kulturze europejskiej, który dotychczas był pomijany przez badaczy pochodzącego z Głubczyc źródła. W opinii autora opracowania Dzicy Mężowie są ważnym elementem wzmacniającym siłę przekazu całości zbioru praw miejskich i wpisują się w charakterystyczne dla epoki powstania rękopisu opozycje, takie jak: wieś – miasto, prawo stanowione – prawo zwyczajowe, chrześcijaństwo – pogaństwo. Przeprowadzone analizy porównawcze prowadzą do wniosku, że w kulturze europejskiej „dzikim mężom” niejednokrotnie przypadało w udziale kierowanie do ludzi nauk moralnych. Byli oni postrzegani jako uosobienie pierwotnego dobra zaklętego w naturze, a żyjąc z nią w harmonii, pozostali zwierciadłem moralnym dla tych wszystkich, którzy nie uznają jeszcze przepisów zawartych w regulacjach prawnych. „Dziki mąż” to zatem strażnik naturalnego prawa, lub też ducha prawa, co zapewne pragnął oddać Jan z Żytawy, iluminator jednego z najcenniejszych dokumentów przechowywanych obecnie w Archiwum Państwowym w Opolu – w aktach miasta Głubczyc (zespół nr 9, sygn. 122). (shrink)

Radikalizam državnog terorizma i terorizma samoubojica u odnosu su frustracijske telerancije. Postoje i mogućnosti međusobnih napada oružjem za masovno uništenje – nuklearnim, biološkim i kemijskim oružjem. Frustracijska tolerancija obaju terorizama – terorom protiv terora – radikalizira njihove međusobne odnose i ostvaruje osvetničke ciljeve, jednake ili veće smrti. Unatoč tome, postoji mogućnost za uljuđenu toleranciju i rješenje sukoba – stabilnu ravnotežu suradnje, mira, sigurnosti i zdravog rivalstva među sukobljenim stranama. Rješenje je u pronalaženju umijeća politike koja pravila ne samo provodi nego (...) ih i mijenja – pronalaženju politike koja nije samo politika političarâ i zadrtih ekstremista koji se orijentiraju na politku sile i dominacije, nego i politika društva koje osuđuje i potiče osudu ekstremističkih tumačenja religija i mitova, koje potiče recepciju svjetskog etosa – čovjeku zajedničkih načela samokontrole, normi i vrijednosti, bez obzira na rasnu, nacionalnu, religijsku i kulturnu pripadnost. Rješenje je i u uvažavanju mnogostrukih identiteta i poticanju mnogostrukog komuniciranja, uključujući i interkulturno komuniciranje među sukobljenim stranama – kao umijeća kretanja kroz kulturne prepreke, ne samo vlada nego i građana – pojedinaca, drušvenih grupa, različitih udruženja i institucija. Izvan svake sumnje, rješenje je i u prevladavanju siromaštva i bijede – najrazornijeg oružja masovnog uništenja. Gospodarstva državnih terorizama i terorizama samoubojica čvrsto su srasla s ‘normalnim gospodarstvima’, pa je nadzor nad njima i financijskim izvorima njihove moći jedna od značajnih pretpostavki prevladavanja terorizama. Na kraju, ali ne manje važno, rješenje je i u snažnoj i nepristrasnoj kritici terorističkih zbivanja mnogih autora i aktivista za ljudska prava. Podsjećamo samo na neka takva imena koja se navode i u ovom tekstu – Yeshayahu Leibowitz, John Rose, Marc Ellis, Jessica Stern, Israel Shahak, Irena Klepfisz, Edward Said, Noam Chomsky, Howard Zinn, Arundhati Roy, Amartya Sen, Amin Maalouf.Radicalism of state terrorism and of suicides terrorism have been keeping some relations of frustrated tolerance. There are and some possibilities of mutual attacks by mass destroing weapon – nuclear, biological and chemical weapon. Frustrated tolerance both of terrorisms – by terror against of terror – radicalizes their mutual relations and realizes of the revengeful purposes, of the equal or the greater death. In spite of, there is a possibility of courtly tolerance and the solution of that conflict – stable balance of cooperation, peace, security and of sound competition between facing sides. The solution is in finding of politics art which some rules not only realises, than of them and changes, too – finding of politics which doesn’t only the politics of politicians and of stubborn extremists that have been closed with politics of power and domination, than and politics of society that doesn’t accept extrem explanations of religions and myths, that keep stimmulatings of reception of world ethos – to man common principles of autocontrol, norms and values, without a consideration to racism, national, religious and cultural appurtenance. The solution is in an accepting of multilateral identities and a stimulating of multilateral communication, including and intercultural communication between conflict sides, too – as an art of movement trough cultural obstacles, not only of some governments, than and of citizens – of individuals, social groups, different civil organisations and institutions. No question of that, the solution is in overcome of a poverty and misery as the most destructive weapon of mass annihilation, too. Economies of state terrorisms and of suicides terrorisms have firm grown with ‘normal economies’. Therefore, a control over them and financial sources of their power is important supposition of overcome of terrorisms. Last but not least, the solution is in strong and impartial critique of terrorism of many authors and activists for human rights, too. We only remember on such names that are adduced in this text – Yeshayahu Leibowitz, John Rose, Marc Ellis, Jessica Stern, Israel Shahak, Irena Klepfisz, Edward Said, Noam Chomsky, Howard Zinn, Arundhati Roy, Amartya Sen, Amin Maalouf. (shrink)

Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie postaci Mikołaja Zebrzydowskiego jako epistolografa. Analizie poddano listy Zebrzydowskiego zarówno niepublikowane, znajdujące się w krajowych bibliotekach i archiwach, jak również wydane drukiem. Przebadana korespondencja pochodzi z lat 1581–1615. Omówiono problematykę poruszaną w listach (zarówno informacje przekazywane bezpośrednio, jak i te ukryte w „warstwie głębokiej” tekstu), relacje z adresatami listów, język oraz styl epistoł. Tematyka korespondencji prowadzonej przez Mikołaja Zebrzydowskiego jest ściśle powiązana z jego publiczną działalnością. Jak dotąd nie udało odnaleźć się listów wojewody, które były (...) kierowane do członków najbliższej rodziny bądź miały wyłącznie prywatny charakter. Większość listów napisanych przez Zebrzydowskiego cechuje oględność, skupienie się na konkrecie i brak rozwlekłości, co zdaje się korespondować ze skrytą i pragmatyczną naturą nadawcy. Już w korespondencji przedrokoszowej odnaleźć można ślady kontestacji poczynań Zygmunta III, które - rzecz jasna - przybrały na sile w latach 1606–1609. Na szczególną uwagę zasługują listy kierowane do zbiorowego adresata. W odróżnieniu od epistoł przeznaczonych do pojedynczych odbiorców, w korespondencji zwróconej do szerszej publiki wojewoda wspomina o swoich uczuciach, często odwołuje się do autorytetów, stara się poruszyć emocje czytelników, stylizuje swoje zachowanie, manipuluje faktami. By wzmocnić siłę wypowiedzi, chętnie korzysta z amplifikacji, jednego z podstawowych narzędzi w retoryce. Uznać należy, że ten typ korespondencji był jednym z ważniejszych narzędzi propagandowych stosowanych przez wojewodę. (shrink)

Ramsey était‐il “deflationniste”? C'est douteux, à lire attentivement le manuscrit “On Truth”. La position de Ramsey a nénmoins quelque chose de curieux, comme Austin l'a fait remarquer: quel est l'intérêt d'éliminer le prédicat de vérité sile problème de la vérité n'est pas en même temps éliminé? En poursuivant ces remarques, je suggére, à titre d'expérience de pensée, de lire autrement les fameuses “équivalencesT”.

Moje zainteresowanie pracami i dziełem Michaiła Bachtina oraz Eugena Rosenstocka-Huessy bierze swój początek z odkrycia, ze obaj myśliciele zgodnie twierdzili, iż religijna moc języka oraz mowy wyrasta z różnorodnych kryzysów życiowych. Theoria przez nich stworzona zbudowana jest na gruncie praxis i czerpie swą siłę ze zderzenia doświadczeń duchowych i intelektualnych obu filozofów z rewolucyjnym wrzeniem otaczającej ich współczesności. Wykład niniejszy to próba nawiązania dialogu z osobami podzielającymi podobne zainteresowania i troski. Pisząc go kierowałem się także pragnieniem zaabsorbowania uwagi moich słuchaczy (...) przedstawione w nim istoty metalingwistyki głoszonej przez „nieortodoksyjnego" prawosławnego teoretyka literatury i filozofa języka, Michaiła Bachtina, oraz znaczeniem metanomiki opracowanej przez „rewolucyjnie konserwatywnego" chrześcijańskiego myśliciela mowy i filozofa społecznego, Eugena Rosenstocka-Huessy. Zamiarem moim jest przedstawienie roli, jaką społeczno-religijne modele filozofii i socjologii oparte na mowie i języku mogą^ odegrać w dążeniach do zaprowadzenia pokojowego współistnienia na całej naszej planecie. Ten właśnie obszar zainteresowań został określony przez Williama Jamesa, amerykańskiego filozofa pragmatyzmu, mianem „moralnego równoważnika wojny”. Przywołując na pamięć ogromną rzeszę myślicieli, których prace odnoszą się bezpośrednio do wyznaczonego tu obszaru – a w pewnych przypadkach noszą znamiona dzieła prekursorskiego – nie możemy poprzestać na wymienieniu tylko nazwiska Williama Jamesa. Inne wielkie postaci to: Charles Sanders Pierce, George Herbert Mead, a także myśliciele podejmujący zagadnienia, które później stały się treścią filozofii Rosenstocka-Huessy, tj. Giovanni Battista Vico, J. G. Hamann, Comte de Saint-Simon oraz Giuseppe Ferrari. (shrink)

Zamieszanie wokół problem prawdy ma dwa źródła. Zagadnienie to jest zwykle rozpatrywane w dwu perspektywach: [1] albo w perspektywie poznawczej albo [2] ontologicznej, w kontekście rzeczywistości uteoretyzowanej. Problem w tym, że obydwie są usytuowane na tym samym artykułowanym poziomie. Obydwie nie uwzględniają tego, co najważniejsze: ontycznego wymiaru rzeczywistości, ontycznego zakorzenienia, bez którego nie sposób mówić ani o poznaniu, ani o ontologii, ani o prawdzie. Kłopot w tym, że wymiar ontyczny został wyparty z filozofii i w tym należy upatrywać kryzysu współczesnej (...) filozofii. Rzeczywistość Ontyczna to Żywioł Przedpoznawczy. Prawda ma dwa wymiary: ontyczny i ontyczno-epistemologiczny. Pierwszy może być rekonstruowany tylko pośrednio, poprzez praktykę, którą nazywam metafizyką radykalną. Drugi jest rozwijany zgodnie z akceptowanymi normami praktyk artykułowanych. Podczas gdy przeciwieństwem prawdy onto-epistemologicznej jest tylko fałsz, przeciwieństwem prawdy ontycznej może być tylko prawda. Stosownie do powyższego mamy dwa rodzaje realizmu: realizm radykalny oraz wiele modeli realizmów ontoepistemologicznych. Prawda ma podwójną naturę: ontyczną i lekkość energii, tzn. siłę przekraczania aktualnych granic. Aby zmieniać otaczający świat, filozofia winna uwalniać energię uwięzioną w aktualnie obowiązujących teoriach. Mając to na uwadze, zamieniłam tradycyjny realizm na realizm transcendujący, przekraczający istniejące granice naszych aktualnych punktów widzenia i możliwości kognitywnych. (shrink)

Review: Ferdi De Ville and Gabriel Siles-Brügge, TTIP: The Truth about the Transatlantic Trade and Investment Partnership.

Artykuł ma na celu ukazanie wpływu bogatej symboliki „dzikiego męża”, która została według autora opracowania świadomie użyta jako znaczący i jednocześnie uzupełniający element przekazu treści pochodzącej z pierwszej połowy XV wieku _Księgi praw miejskich Głubczyc_ (Codex Iuris Lubschicensis). Analizowany materiał źródłowy stanowi spisany w języku niemieckim zbiór praw miejskich, sporządzony m.in. na bazie łacińskich odpisów, który oprócz bogatych zdobień posiada liczne sceny figuralne. Ich autorem był Jan z Żytawy, iluminator czynny na Śląsku i we Wrocławiu, który ukończył swoją pracę w (...) końcu 1421 lub na początku 1422 roku. W artykule przedstawiono dotychczasową literaturę naukową dotyczącą manuskryptu, uważanego przez długi czas za zaginiony, oraz wykazano, że dotychczasowe opracowania pomijają warstwę symboliczno-znaczeniową przedstawień figuralnych, dostrzegając w nich niepowiązane z treścią rękopisu _drôlerie_. Dodatkowo wskazano na obszerny stan badań na temat „dzikiego męża” w kulturze europejskiej, który dotychczas był pomijany przez badaczy pochodzącego z Głubczyc źródła. W opinii autora opracowania Dzicy Mężowie są ważnym elementem wzmacniającym siłę przekazu całości zbioru praw miejskich i wpisują się w charakterystyczne dla epoki powstania rękopisu opozycje, takie jak: wieś – miasto, prawo stanowione – prawo zwyczajowe, chrześcijaństwo – pogaństwo. Przeprowadzone analizy porównawcze prowadzą do wniosku, że w kulturze europejskiej „dzikim mężom” niejednokrotnie przypadało w udziale kierowanie do ludzi nauk moralnych. Byli oni postrzegani jako uosobienie pierwotnego dobra zaklętego w naturze, a żyjąc z nią w harmonii, pozostali zwierciadłem moralnym dla tych wszystkich, którzy nie uznają jeszcze przepisów zawartych w regulacjach prawnych. „Dziki mąż” to zatem strażnik naturalnego prawa, lub też ducha prawa, co zapewne pragnął oddać Jan z Żytawy, iluminator jednego z najcenniejszych dokumentów przechowywanych obecnie w Archiwum Państwowym w Opolu – w aktach miasta Głubczyc (zespół nr 9, sygn. 122). (shrink)

W artykule przedstawiono wybrane teksty literackie wydane w ciągu ostatniego dziesięciolecia, starając się odpowiedzieć na pytanie o punkty styczne między fantastyką a kryminałem oraz o to, czy można już mówić o nowym podgatunku: „słowiańskim kryminale”. Punktem wyjścia w analizach i interpretacjach utworów było założenie, iż tendencja do eksperymentowania w literaturze przybrała na sile po 2000 roku w ramach postmodernistycznych gier i zabaw tekstem na osi autor – czytelnik. W wyniku kolejnych przekształceń dokonujących się w ciągu ostatnich dziesięcioleci zarówno fantastyka, (...) jak i kryminał zmierzały coraz bardziej w stronę synkretyzmu gatunkowego, stosując wzajemne intertekstualne nawiązania, przenikania swoich motywów, tematów i wątków. W artykule posiłkowano się ustaleniami z zakresu komparatystyki i intertekstualności. (shrink)

Artykuł jest współczesnym odniesieniem do tezy Wittgensteina, iż „granice mego języka są granicami mojego świata”. Konsumpcjonizm w połączeniu z liberalizmem oraz kulturą masową prowadzą do merkantylizacji i obiektywizacji świata i człowieka, do mentalności pragmatycznej i odpowiednich form ekspresji, których głównymi wyróżnikami są: ograniczenie człowieka do funkcji ekonomicznych oraz użytkowych. Pociągają za sobą zubożenie i pospolitość słownictwa oraz są związane z ogólną tendencją do trywializacji, np. wulgaryzacji mowy i słowa pisanego, szczególnie rażących w obliczu „estetyzacji życia”. Wiedzie to do wniosku, że (...) ten estetyzm jest jedynie powierzchowny i niekonsekwentny. Jednocześnie należy przestrzec przed ignorowaniem etycznych aspektów mowy i pisma. Może ono być niebezpieczne ze względu na siłę oddziaływania języka. Stanowi nie tylko formę upodlenia i znikczemnienia, lecz także głębokiej degradacji człowieczeństwa w człowieku. (shrink)

Na wstępie autor twierdzi, że w wyniku Wielkiej Rewolucji nastąpił podział francuskiej myśli politycznej XIX w. na dwa przeciwstawne sobie nurty: konserwatyzm i doktryny socjalistyczne. Przeciwstawienie takie utrudnia usytuowanie myśli Alexies de Tocquevllle na siatce ówczesnych sporów teoretycznych. Celem tej pracy jest ukazanie, w jaki sposób de Tocqueville, żywiąc niechęć do francuskiej ideologii socjalistycznej, nie mieści się również na przeciwległym biegunie stanowisk politycznych, tj. nie jest myślicielem konserwatywnym. Konfrontacja jego liberalnego i pluralistycznego modelu społeczeństwa z koncepcjami socjalistycznymi z jednej, a (...) myślą konserwatywną z drugiej strony, pozwala wykazać, jak te dwa zazwyczaj sobie przeciwstawne światopoglądy zbliżają się do siebie w sposobie rozumienia funkcji państwa. Obie ideologie żywią wspólną wiarę w siłę instytucji centralnych, a ich ideałem jest państwo o rozszerzonych kompetencjach. Socjaliści domagali się rządu represjonującego życie społeczne, aby szybciej i skutecznej wprowadzić słuszne zasady sprawiedliwości. Podobnie i zdaniem konserwatystów porządek społeczny cechować się musi hierarchią i realizacją zasady zwierzchnictwa. Tocqueville natomiast uważa, że społeczeństwo nie opiera się na porządku zesłanym przez Boga, ani też na schemacie wywiedzionym z praw natury czy kosmosu. Nie uznaje zatem hierarchicznej struktury społecznej, ani tezy o nadrzędności interesu politycznego względem celów prywatnych. Przeprowadzone w artykule porównania pozwalają konflikty ideologiczne lat 1815 - 1848 widzieć również jako spory toczone pomiędzy zasadą centralizacji a społecznym pluralizmem, wolnością a absolutyzmem politycznym. (shrink)

Marcel Gauchet to mało znany w Polsce historyk i filozof francuski. Żadna z jego książek nie została do tej pory przetłumaczona na język polski. Dostępny w tym języku jest jeden z esejów pochodzący z La démocratie contre elle-même (Demokracja przeciwko sobie samej), opublikowany w kwartalniku „Res Publica Nowa” w grudniu 2002 r. pt. Nowy wiek osobowości. Próba psychologii współczesnej, przełożony i opracowany przez Wiktora Dłuskiego. W tekście tym Gauchet stawia tezę o mającej miejsce we współczesnym świecie rewolucji antropologicznej, polegającej na (...) zmianie roli rodziny ze wspólnoty ustanawiającej i podtrzymującej więzi społeczne na grupę społeczną niemającą wpływu na kształt życia społecznego. Przybliżenie sylwetki Gaucheta wydaje się niezbędne, albowiem jego myśl stanowi ważki i godny uwagi głos w dyskusji nad stanem współczesnej polityki oraz świata. -/- W niniejszym artykule skupię się na dwóch poruszonych przez Gaucheta zagadnieniach. Pierwsze z nich to ideologiczne konsekwencje ostatniego kryzysu gospodarczego, m. in. pokonanie lewicowej frakcji politycznej przez prawicową czy kryzys demokracji objawiający się dominacją interesów jednostkowych nad wspólnotowymi. Drugą kwestię stanowi kryzys liberalizmu polegający na występowaniu dwóch sprzecznych trendów na scenie politycznej, mianowicie,dominacji idei państwa interwencjonistycznego, dążącego do zbudowania dobrze funkcjonującego państwa opiekuńczego oraz rosnącego w siłę domagania się praw jednostki, co odbywa się, zdaniem Gaucheta, kosztem państwa. -/- Źródła będące podstawą niniejszego tekstu to przede wszystkim wywiad Macieja Nowickiego z Marcelem Gauchetem pt. Nie ma już lewicy, prawica zwyciężyła na zawsze opublikowany w miesięczniku „Europa. Magazyn Idei Newsweeka” w 2009 r. oraz wydane w 2007 r. I i II tom L’Avènement de la démocratie (Nadejście demokracji) Gaucheta. (shrink)

Celem artykułu jest ukazanie, jak, mimo ustalonych dawno temu postulatów, nakazujących „oczyszczenie” powieści kryminalnej z elementów fantastycznych i nadprzyrodzonych, motywy te funkcjonują we współczesnych utworach z tego gatunku. Jako kontekst należy wskazać zjawiska dające się zauważyć w najnowszej literaturze i kulturze popularnej. Jednym nich jest zmiana postrzegania typowych monstrów z horroru, które stają się zarówno „mniej groźne”, jak i „bardziej ludzkie”. Kolejnym – zakwestionowanie związku postaci (a także zespołu motywów) z fabułą. To na przykład, co było dotąd typowe dla horroru, (...) może pojawić się w powieści kryminalnej. Przeprowadzono analizę wybranych utworów dwojga współczesnych pisarzy: Katarzyny Puzyńskiej (Czarne narcyzy, Martwiec, Rodzanice i Utopce) oraz Wojciecha Chmielarza (Wampir, Zombie i Wilkołak) pod kątem występowania w nich motywów rodem z powieści grozy. We wszystkich omawianych tekstach to ludzie, a nie potwory są zabójcami. W utworach Chmielarza nazwy rodem z horroru to metafory ludzkiego zła lub szaleństwa (autor odwołuje się do zakorzenionych w kulturze znaczeń słów użytych jako tytuły). Katarzyna Puzyńska z kolei za miejsce zdarzeń wybiera małe, często prawie wyludnione miejscowości, gdzie wciąż żywa jest wiara w duchy, wampiry, nawiedzone domy (autorka odwołuje się między innymi do wierzeń słowiańskich). Ukazuje przy tym siłę ludzkich lęków (dotyczy to, w odpowiednich okolicznościach, nawet policjantów), jak również fakt, że istoty ludzkie potrafią być gorsze od potworów z fikcji literackiej. Motywy rodem z horroru funkcjonują w omawianych tekstach na kilka sposobów: 1) jako odwołania do doświadczenia odbiorcy, który odczytuje np. zaprezentowane w powieści nazwy w oparciu o własną wiedzę; 2) jako element lokalnej lub rodzinnej tradycji (żywy najczęściej w miejscach oddalonych od „centrów”); wreszcie 3) ucieleśnienie ukrytych w ludzkiej psychice obsesji i lęków, które niespodziewanie mogą się ujawnić. (shrink)

U ovom radu razmatraju se pravi ciljevi tzv. medjunarodne zajednice na Balkanu, pod kojom se zapravo podrazumevaju Sjedinjene Americke Drzave Kao jedina preostala super sila, i Evropska unija, u kojoj kljucnu ulogu imaju Francuska, Velika Britanija i Nemacka. Pisac polazi od uverenja da stvarne, a narocito dugorocne namere ovih sila treba prevashodno izvoditi iz onoga sto one cine, pa tek onda uzimali u obzir i ono sto se javno ili tajno govorilo ili nagovestavalo. Analizom veceg broja primera na Balkanu i (...) u drugim delovima sveta pisac dolazi do neocekivanog ishoda. Dok su se velike zapadne sile na recima zalagale za multietnicnost i ocuvanje multietnickih drzava, na delu su postupale upravo suprotno: ne samo sto su podsticale bujanje nacionalizma i separatizma, nego su i pospesile i priznale raspad triju evropskih federacija na 22 manje-vise nacionalne drzave. I dok su se na recima prividno zalagale za tzv. demokratizaciju, u praksi su ne samo podrzavale autoritarne rezime nego su i same na tlu Balkana demokratiju poistovetile s okupacijom. (shrink)

Mamerto Oyala Cuéllar -- Guillermo Francovich -- José Antonio Arze -- Roberto Prudencio -- Augusto Pescador -- Luis Carranza Siles -- Manfredo Kempff Mercado -- Federico Blanco Catacora -- Rubén Carrasco de la Vega -- Marvin Sandi.