Artikelen vanuit verschillende invalshoeken over het wezen en de oorsprong van het kwaad en de omgang ermee in verschillende culturen.

Er is een groot verschil tussen een slecht en een kwaadaardig mens. In de wereldliteratuur vinden wij vele voorbeelden, waarin het diabolische karakter wordt beschreven. Maar nog gevaarlijker is de ideologie, die tot individuele kwaadaardigheid aanzet en deze rechtvaardigt. Daarbij speelt de seksualiteit vanouds een rol in de verleiding van de mens tot het kwaad.

Artikelen over de opvattingen binnen verschillende religies en wereldbeschouwingen over de aard en oorsprong van het kwaad.

Door het opvoeren van zes tegenargumenten toont de auteur aan de de opvatting van Leszek Kolakowski, waarin deze stelt dat het marxisme ten onrechte en met rampzalige gevolgen het probleem van het kwaad heeft onderschat, onjuist is.

Filosofische opstellen over het kwaad, voornamelijk historisch geöriënteerd.

Vanaf het moment dat Ian Buruma als dertienjarige over de veroordeling van de beruchte SS-functionaris Adolf Eichmann las, heeft het kwaad als fenomeen hem niet meer losgelaten. Hoewel het geweld van de Holocaust het ijkpunt is geworden voor ons hedendaagse begrip van het kwade, ziet Buruma dat er nog veel ontbreekt aan onze opvatting van het kwaad. Hij duikt opnieuw in Hannah Arendts analyse van het proces-Eichmann en komt zo via haar ideëen over de banaliteit van het (...) class='Hi'>kwaad en over het totalitarisme uit bij het onbarmhartige kwaad zoals we dat in onze tijd aantreffen in vluchtelingencrises, vreemdelingenhaat en complottheorieëen. 'Politieke tegenstanders zijn niet langer mensen met een ander standpunt, of met andere belangen, maar immorele schurken die men het liefst uit de weg zou willen ruimen. Als bange mensen overtuigd zijn dat ze te kampen hebben met boze machten, dan is het hek van de dam, want dan is alles geoorloofd om zich daartegen te verweren.'"--Page 4 of cover. (shrink)

The experience of evil in all its aspects has always been a challenge for the project of philosophy as a search for meaning. From the beginning philosophers have tried to explain evil, but they could only do so by making this brutal fact somehow intelligible so that it could enter rational discourse. Out of respect for the victims of horrible evil, we may now be inclined to stop all attempts at explanation, which all end up as justifications of evil. But (...) by this refusal to discuss what concerns us humans most, philosophy shows how marginal and futile its intellectual activity is. This is the torture of philosophy: either giving up its own project of making sense or trying to understand evil without justifying it, whereby philosophical arguments always tend to become edifying and quasi-religious. For Kierkegaard this torture shows the impossibility of the philosophical project. All philosophical explanation of evil is "a glossing over of sin, an excuse of sin". Only religion seems to offer meaning for evil, though, as Nietzsche said, it makes suffering worse by bringing it within the perspective of guilt. Philosophers, he argues, should give up this desperate quest for meaning, which always ends with new versions of the ascetic ideal. There is a long tradition wherein philosophy is seen as a therapy and a consolation for those confronted with suffering. The most influential view was the Neoplatonic, which also incorporated many Stoic arguments. In the second part of this paper, some arguments on evil from that tradition are proposed, without, however, a desire for consolation. We may learn from Neoplatonism ways to discuss evil without making it an intelligible object. As Augustine said, we understand evil by not understanding it, as we may see darkness by not seeing it. Evil is not a being, a property, a function, an attribute. It is a perversion, failure, mistake, that is a non-being parasiting upon a being. In a discussion with Spinoza it is argued that it is not possible to give up altogether a normative concept of reality. The Neoplatonic concept of evil is also linked to the acceptance of contingency in the world. Only when things are not absolutely determined, is it possible to understand that something can go wrong. The notion of accidental causality makes it also possible to understand the tragic aspect of evil. However, this notion becomes problematic when applied to moral evil. It is in its explanation of moral evil that the limitations of the Neoplatonic approach to evil become clear. In particular its basic axiom that all agents act for some good, is questionable. (shrink)

Bijdragen over de visie van de Frans-joodse filosoof (1906-1995) op het kwaad.

One of the main items in Spinoza's philosophy is the non-existence of evil in nature. A thing may be good or bad for other finite beings or may be imagined as evil in itself. A scientific analysis, however, forbids us to attribute an ontological value to the moral concepts originating from our comparison of things. The rather extended correspondence between Spinoza and the Calvinistic merchant Willem van Blijenbergh gives us a lively access to all the ins and outs of the (...) traditional philosophical problem of evil. The four letters in which Spinoza reacts to the questions and objections of Christian dogmatics, constitute nothing less than a full treatise on the subject. Never before this part of the correspondence has been the object of a separate study. The result is not only a clarification of the systematic relevance of Spinoza's theory. Research also throws light on the principles of his reasoning and contributes to a better understanding of his hermeneutics as well as of his attitude towards Cartesianism. (shrink)

Het is moeilijk om de christelijke instelling te aanvaarden dat het kwaad in het menselijk bestaan en dat het vele leed dat hieruit voorvloeit in een door God gewilde ordening past. Alleen de niet-christelijke visie van een dualistische bestaansorde, waarin goed en kwaad als in een ying-yang cirkel onverbrekelijk vereend zijn, biedt een verklaring, die zowel voor het verstand als voor het gevoel aanvaardbaar is.

Beschouwing vanuit een orthodox-christelijk perspectief.

Met de verlichting komt de mens centraal te staan als de verantwoordelijke in het spanningsveld van vrijheid en determinisme. Daarmee dreigt hij zich ook de schuld van alle kwaad op de hals te halen en wordt de theodicee een antropodicee. Hij kan daar op twee manieren onderuit komen: ofwel wordt alle dwingende natuurwetmatigheid secundair en is nog slechts het morele kwaad relevant, ofwel wordt de vrijheid zelf herleid tot het natuurlijk determinisme. Kant wist echter die spanning in het (...) verlichtingsdenken overeind te houden. (shrink)

In this paper, I summarize Hume's moral theory as it is developed in the Treatise on Human Nature and pay particular attention to the question how evil is possible in Hume's theory.

Transcendence, Levinas tells us, is not a failed immanence. It presupposes an Exteriority that cannot be integrated into a totality. Such is its excellence: a surplus that rends Being's monism and allows for a pluralism that is not a "missed union". In the first sections of this article I show how the ethical relation with the Other is the only one that, for Levinas, satisfies the conditions he thus imposes on a metaphysical — i.e. transcendent — relation. I subsequently link (...) this 'return' to Plato's idea of a 'Good beyond Being' to the problem of Evil. If Evil is the refusal of the Good, we should, of course, first understand what it means that, as Levinas contends, the Good has chosen us before we could choose it. Are we to think of this 'election' as a command or as an invitation? Concretely: is the appeal of the Other something one cannot not hear, or does it only have the force to disturb those who "retain it"? In other words: should one think of Evil in terms of a choice for irresponsibility which is already situated in the horizon of a responsibility one cannot refuse; or should what in the former case is called Evil, not rather be thought of in terms of a deafness that is sui generis and not the privation of a hearing that ought to be there? Could there not be an irresponsibility that is not the refusal of responsibility, and that, instead of being situated within ethics, would rather complicate our way of conceiving the ethical relation? In the last section I oppose to Levinas's way of conceiving the relation between transcendence and immanence a different approach: the Good is inevitably incarnated and thus pluralized to a point where it becomes difficult to still present it as the Good. Incarnating the transcendent is not merely wrapping it in a context which leaves it unaltered. The incarnans is not just the envelope for the incarnatum. It is its "originary supplement" (Derrida). But then, inevitably, the relation between 'the' Good and 'Being' becomes anti-platonic: transcendence becomes mortal and fragile. It can bleed! It is in terms of such bleeding that we ought to look at some of the conflicts that trouble our societies — multiculturalism being one example amongst others. (shrink)

Wat drijft mensen tot goed of kwaad? Waarom pleegt iemand die van het leven lijkt te genieten zelfmoord? Wat zijn bronnen van vitaliteit? Christien Brinkgreve gaat op zoek naar antwoorden op grote vragen. In vijfendertig fragmenten verkent ze de werking van levenskracht en doodsdrift, als variaties rond een thema. Er zijn vele manieren waarop mensen de problemen van het leven proberen op te lossen, en destructieve en vitale krachten met elkaar verweven kunnen zijn. Ook wordt duidelijk hoe belangrijk contact (...) is én wordt zichtbaar hoe gevaarlijk het is als een mens het contact verliest, met zichzelf of anderen. Want dat zet destructieve processen in gang die zich moeilijk laten keren. In dit boek zet Brinkgreve het vertellen van verhalen in voor de vitaliteit. Want hoewel ze beide krachten onderzoekend benadert, staat ze onvoorwaardelijk aan de kant van het leven. (shrink)

Het is alweer meer dan een decennium geleden dat Charles Taylors boek Sources of the self werd gepubliceerd. De gerenommeerde hoogleraar in de filosofie aan de McGill University in Canada presenteerde daarmee een boek van meer dan 500 pagina’s over ‘the making of the modern identity’. Ondertussen verscheen een herdruk van het boek. Dat illustreert de blijvende belangstelling die er voor het boek is. Die belangstelling is zeer terecht. Wie namelijk geïnteresseerd is in morele filosofie kan hier zijn hart ophalen. (...) Het boek getuigt van een grote kennis van zaken: de honderden pagina’s beslaan terreinen van filosofie, geschiedenis, kunst, religie en literatuur, met af en toe een uitstapje naar de sociaal-economische context waarin zich transities in de morele en mentale opmaak van het Westen voordoen. Die uitstapjes hebben overigens wel een plichtmatig karakter. Het lijkt er eerder op dat de auteur daarmee heeft willen laten zien dat hij zichzelf wel degelijk realiseert dat die context er ook toe doet dan dat zij iets wezenlijks aan de argumentatie van de studie toevoegen. (shrink)

De schrijfster ziet een paar opvallende veranderingen in de opvattingen over het probleem van het kwaad sinds de 18e eeuw. Terwijl de aardbeving, die in 1755 de stad Lissabon verwoestte, het optimistisch geloof aan vooruitgang en beheersbaarheid van de natuur aan het wankelen bracht, vernietigde Auschwtz in de 20e eeuw de toenmaals geldende ethische categorieën. Hierdoor blijkt het thans onmogelijk een niet politieke gekleurd antwoord te vinden op de aanslag op de Twin Towers te New York op 11 september (...) 2001. (shrink)

TERRORISM, RESPONSIBILITY, AND RADICAL EVIL: RE-READING KANT?S RELIGIONSSCHRIFT In recent debates, insufficient attention has been paid to the positive role religions can play in modern societies. Religions offer insights that remain important even in secular societies. Kant?s conception of radical evil is a paradigm of positive engage�ment with Christian dogmatics. This article argues that Kant cannot formulate his con�ception of radical evil without falling back on Christian interpretative resources. Kant attempts a combination of Pelagian and Augustinian views on evil and (...) free will. In spite of tensions in Kant?s analysis of evil, it still offers important insights that can help us to better understand, and deal with, contemporary manifestations of evil, like modern terrorism. (shrink)

De mythe van de verdrijving van Adam en Eva uit de Hof van Eden en die van de wetgeving op de berg Sinaï vormden de grondslag van alle theorieën over de moraal. Vele denkers hebben in de loop van de tijd de moraal verbonden met de gehoorzaamheid aan de goddelijke wetten. Knud Logstrup en Emmanuel Levinas daarentegen houden het erop dat de kennis van goed en kwaad, waarvoor Adam en Eva uit het paradijs van het onbewuste bestaan zijn verdreven, (...) de voorwaarde voor een morele levenswandel is. (shrink)

'Europa is eeuwenlang gekenmerkt door een energieke dialoog tussen geloof en ongeloof. Wat gebeurt er als je één kant van de dialoog verliest? Dan ontwikkelt de resterende kant in zijn isolement een monsterachtige groei en loopt hij uit op het Europese nihilisme dat nu zichtbaar wordt in de culturele uitputting van Europa. [...]Het kwaad hoeft niet de vorm aan te nemen van een seriemoordenaar of een monster zoals Hitler. Het kan de vorm aannemen van medici met naalden voor het (...) ombrengen van gehandicapte pasgeborenen of van zwakke patiënten die misschien aan depressie lijden, in plaats van hen te genezen en te verzorgen; of de vorm van het isoleren en verwaarlozen van immigranten; de vorm van het negeren van antisociaal gedrag en wreedheid tot het zich openbaart als openlijke en algemene criminaliteit; de vorm van een onverschilligheid die een fanatieke minderheid, in de naam van verdraagzaamheid, in staat stelt op te roepen tot het ombrengen van degenen die spotprenten hebben getekend, en tot nog meer zelfmoordaanslagen en moorden op onschuldigen. Het is deze weigering om Europa aan een definitie te binden die het gezicht van het Europese nihilisme bepaalt. En als er dan een reactie komt, is deze waarschijnlijk extreem en vertekend, omdat er zo lang onverschilligheid heeft geheerst.Het grote Europa van de verbeelding zal ondergaan wanneer Europa verschrompelt tot iets waarin haar beste kwaliteiten niet langer herkenbaar zijn.’. (shrink)

In zijn Doktor Faustus lijkt Thomas Mann te willen zeggen dat culturele fijnzinnigheid weinig waarborgen biedt tegen zedelijk verval. Wolin onderschrijft deze stelling van Mann. Bij esthetische waardering oordelen we strikt volgens formele criteria - de innerlijke geslaagdheid van een esthetisch object - ongeacht de doelen, zelfs de morele doelen. Moderne democratie heeft het nodig dat de individuen een mondig ethisch oordeelsvermogen ontwikkelen. Een hoogontwikkeld cultureel leven biedt slechts een beperkte bijdrage aan het welslagen van moderne democratie. Bespreking van het (...) aristocratische liberalisme van Tocqueville en anderen. 'Een van de slachtoffers van de moderne kunst - en meer nog van de postmoderne kunst - is het idee geweest dat de kunst iets zou moeten zijn dat "adelt" of "verheft".' In de wereld van onze tijd, waarin het kwaad nog lang niet ten grave is gedragen, lijkt hoog-cultureel elitisme een onvoorstelbare luxe. Maar wat is de zin van de kunst als zij prozaïsch wil zijn? (shrink)

Wat ons uniek maakt - de biologisch-adaptieve mensvisie -- Ons bewustzijn, onze drijveren, onze emoties -- Innerlijke conflicten -- De zes algemeen gedeelde strevingen van ons bewustzijn -- Onze bewustzijnshuishouding -- Een innerlijk gevoel van harmonie -- Kwaliteit -- Rationeel, oplossingsgericht denken: hoe wel, en hoe vooral niet -- Het kwaad -- Pro-sociale vooruitzichten --Nawoord.

Ignatieff reageert op het essay 'Een tijd van wangeloof' van Nicola Chiaromonte en ziet de hedendaagse cultuur in het licht van een optimistisch gestemd liberalisme. Volgens hem is er geen maat meer voor wat goed is, bestaat er alleen nog maar een maat voor het kwaad. Wreedheid ziet hij als het grootste kwaad en de mensenrechten zijn nodig om ons tegen deze wreedheid te beschermen.

In een vruchteloos debat van een filosoof en een bisschop komen vele vragen aan de orde, die de zoekende mens vanaf de oudheid hebben beziggehouden, waaronder het wezen God, de rechtvaardiging van het kwaad in de wereld en hoe dit te rijmen is met de goddelijke liefde.

Om det ondas problem i nyplatonism och fornkristen filosofi.

These expanded versions of papers presented at the Fourth International Conference on Evil and Wickedness, Prague, March 2003, explore evil in a variety of forms and disciplinary approaches.

Die verbreitete Meinung, boses Tun erfordere eine bose Absicht, ist nach Ingolf U. Dalferth eine fragwurdige Ubervereinfachung. Der Primat des Bosen liegt nicht im Wollen, sondern in der Erfahrung des Bosen, im Widerfahrnis des Ublen. Was zahlt, ist das Leiden der Betroffenen. Aber auch dieser Ansatz kann zu abwegigen Ubervereinfachungen fuhren, wenn Leiden mit Bosem gleichgesetzt wird. An diesem Punkt beginnen die Uberlegungen der Studie. Fur Dalferth ist die entscheidende Frage, ob Leiden in jedem Fall als Boses verstanden werden muss. (...) Seine Antwort ist theologisch und ethisch differenziert und veranschaulicht in praziser Sprache die zu Grunde liegenden aktuellen Lebensphanomene an vielen gut verstandlichen Beispielen. Am Ende des Bandes werden Deutungs- und Bewaltigungsstrategien von Leiden und Bosem diskutiert, die den unverzichtbaren Beitrag von christlichem Glauben und Religion zum Umgang mit Leiden und Bosem aufzeigen und auch fur Nichtchristen verstehbar machen. Die Studie ist wahrend des Aufenthalts von Dalferth am Wissenschaftskolleg zu Berlin entstanden und in ihrer lebenspraktischen Ausrichtung ein hoch zu schatzender Gewinn fur alle Leserinnen und Leser. (shrink)

Christelijke ethiek, in de traditie ook wel moraaltheologie genoemd, is een van de meest omstreden onderwerpen binnen de theologie, maar ook daarbuiten. Toch is het doel van deze ethiek 'een leven in volheid en vrijheid'. Zonder ethische richtlijnen en persoonlijke verantwoordelijkheid kan een leven niet slagen. Normen en wetten hebben als doel ruimte te scheppen voor het leven en dat te beschermen. Deze vrijheid invullen, daar zijn mensen zelf verantwoordelijk voor. En verantwoordelijk zijn betekent: een antwoord verschuldigd zijn aan iemand. (...) Ethiek voltrekt zich daarom altijd in relatie: tot het eigen geweten, tot het goede dat te verwezenlijken valt, en in relatie tot andere levende wezens en de natuur. Christelijke ethiek plaatst deze verantwoordelijkheid bovendien in relatie tot God. Mensen zijn vrij maar ook beperkt; zij doen elkaar kwaad en hebben behoefte aan vergeving en verzoening. (shrink)

De werkelijkheid is dat wat niet verdwijnt ook als we er niet meer in geloven. Het is niet erg om dingen niet te weten, maar het is ook niet nodig om deze werkelijkheid in twijfel te trekken wanneer dit geloof aan het wankelen wordt gebracht. Om de weg niet kwijt te raken is het van belang om zo goed en zo kwaad als we kunnen te blijven onderscheiden tussen zinnig en onzinnig, tussen verstandig en ondoordacht, tussen goed geïnformeerd en (...) de kluts kwijt. Dit boek helpt de lezer onderscheid te maken tussen propaganda en betrouwbare experts, om de werkelijkheid zo nooit uit het oog te verliezen."--Publisher information. (shrink)

Ancient Buddhist philosophy, with reference to Buddhist economic philosophy.

Can sentence comprehension impairments in aphasia be explained by difficulties arising from dependency completion processes in parsing? Two distinct models of dependency completion difficulty are investigated, the Lewis and Vasishth (2005) activation-based model and the direct-access model (DA; McElree, 2000). These models' predictive performance is compared using data from individuals with aphasia (IWAs) and control participants. The data are from a self-paced listening task involving subject and object relative clauses. The relative predictive performance of the models is evaluated using k-fold (...) cross-validation. For both IWAs and controls, the activation-based model furnishes a somewhat better quantitative fit to the data than the DA. Model comparisons using Bayes factors show that, assuming an activation-based model, intermittent deficiencies may be the best explanation for the cause of impairments in IWAs, although slowed syntax and lexical delayed access may also play a role. This is the first computational evaluation of different models of dependency completion using data from impaired and unimpaired individuals. This evaluation develops a systematic approach that can be used to quantitatively compare the predictions of competing models of language processing. (shrink)

Can sentence comprehension impairments in aphasia be explained by difficulties arising from dependency completion processes in parsing? Two distinct models of dependency completion difficulty are investigated, the Lewis and Vasishth (2005) activation‐based model and the direct‐access model (DA; McElree, 2000). These models' predictive performance is compared using data from individuals with aphasia (IWAs) and control participants. The data are from a self‐paced listening task involving subject and object relative clauses. The relative predictive performance of the models is evaluated using k‐fold (...) cross‐validation. For both IWAs and controls, the activation‐based model furnishes a somewhat better quantitative fit to the data than the DA. Model comparisons using Bayes factors show that, assuming an activation‐based model, intermittent deficiencies may be the best explanation for the cause of impairments in IWAs, although slowed syntax and lexical delayed access may also play a role. This is the first computational evaluation of different models of dependency completion using data from impaired and unimpaired individuals. This evaluation develops a systematic approach that can be used to quantitatively compare the predictions of competing models of language processing. (shrink)