Black Monday and the National Women’s Strike in 2016 caused a new wave of feminist/women’s activists to appear. One of the main determinants of the success of these protests was their geographical distribution: most of the demonstrations took place in small towns and cities. The main aim of this article is to present the civic practices of activists – organizers of the above-mentioned protests – from small towns and cities. On the basis of 24 in-depth interviews the authors intend to (...) present the characteristics of civic practices in provincial Polish cities. The proposed article will present a look at civic practices from a completely new perspective, using the dividing lines so far ignored in research on social movements, especially pro-women’s movements in Poland. (shrink)

The article reviews the book Elementy etyki lekarskiej [Issues in Physician Ethics], by Tadeusz Biesaga.

Grzegorz W. Kolodko, one of the world's leading authorities on economics and development policy and a key architect of Poland's successful economic reforms, applies his far-reaching knowledge to the past and future of the world economy, introducing a framework for understanding our global situation that transcends any single discipline or paradigm. Deploying a novel mix of scientific evaluation and personal observation, Kolodko begins with a brief discussion of misinformation and its perpetuation in economics and politics. He criticizes the simplification (...) of complex economic and social issues and investigates the link between developments in the global economy and cultural change, scientific discoveries, and political fluctuations. Underscoring the necessity of conceptual and theoretical innovation in understanding our global economic situation, Kolodko offers a provocative study of globalization and the possibility of coming out ahead in an era of worldwide interdependence. Deeply critical of neoliberalism, which sought to transfer economic control exclusively to the private sector, Kolodko explores the virtues of social-economic development and the new rules of the economic game. He concludes with a look at our near and distant future, questioning whether we have a say in its making. (shrink)

We define a σ-ideal J D on the set of functions ω ω with the property that a real x ∈ ω ω is a Hechler real over V if and only if x omits all Borel sets in J D . In fact we define a topology D on ω ω related to Hechler forcing such that J D is the family of first category sets in D. We study cardinal invariants of the ideal J D.

This article attempts to investigate the potential resonances between Paul Ricoeur’s and Julia Kristeva’s theories of otherness as applied to the study of poetry by the Northern-Irish poet Sinéad Morrissey. In all of her five poetry books she explores various forms of otherness and attempts to sketch them in verse. She confronts alterity in many ways, approaching such subjects as the relationship with the body and children, encounters with foreigners, and coming to terms with what is foreign within us. This (...) article engages primarily with her experiences of China, which she recorded in the long poem “China” from her third collection, The State of Prisons. Firstly, this article tackles the question of the body, which is interpreted on the basis of Morrissey’s “post-mortem” poems. Their reading prepares the ground for further explorations of otherness, which Morrissey locates at the very heart of human subjectivity. In this way, she also manages to establish a poetic framework for an ethical consideration of otherness. By investigating the working of the human psyche, Morrissey seems to go along the lines of Kristeva and Ricoeur, who claim that otherness is inextricably linked with the formation of human subjectivity. Taking a cue from their philosophical enquiries, the article also attempts to establish where Kristeva’s and Ricoeur’s philosophies overlap. (shrink)

Filozoficzne rozważania na temat cywilizacji w ostatecznym rozrachunku stoją pod znakiem zapytania o ich prawomocność. Zdawałoby się, iż studia cywilizacyjne winnioemy zostawiæ antropologom, historykom, politologom i innym przedstawicielom nauk szczegółowych. Filozofie cywilizacji natomiast powinny zostać odłożone do antykwariatu doktryn spekulatywnych. Odpowiedź filozofów na takie pytanie da się łatwo przewidzieć: każda teoria cywilizacji zakłada jakąś jej filozofię. Ale typów tej filozofii jest ledwie kilka, przeto zasadne jest pytanie, czy wobec postępów kulturoznawstwa istnieją jakieś powody – poza antykwarycznymi,które usprawiedliwiałyby referowanie dawnych koncepcji (...) tego czy innego rodzaju, skoro mamy nowsze, w domyśle: zbudowane przy pomocy wyników aktualnych badań, a przede wszystkim jakoś uwzględniające wydarzenia, które zaszły na przełomie XX w. A jednak kumulatywny postęp nauk szczegółowych, szczególnie społecznych nie zawsze koreluje z dopracowywaniem ich paradygmatów. Bywa wręcz odwrotnie, przez co pierwotna postać jakiejś idei filozoficznej może okazać się bogatsza i po prostu ciekawsza niż jej późniejsze formy. Czasami postać pierwotna lepiej ujawnia swój aspekt spekulatywny, zamaskowany późniejszymi, kolejnymi próbami „naukowego udowodnienia”. Zdarza się i tak, że oryginalna idea filozoficzna zostaje zarzucona z przyczyn politycznych albo przeciwnie, ulega upolitycznieniu. Przykładami są dwie doktryny, które zestawiamy w niniejszym artykule. W naszym pojęciu egzemplifikują przeciwstawne a uzupełniające się paradygmaty nauki o kulturze. To, że stworzyli je Polacy: Feliks Koneczny i Erazm Majewski jest z historycznego punktu widzenia znamienne, choć rzecz jasna nie wpływa na ich analizę. Zresztą, o ile wiemy, doktryny Konecznego i Majewskiego nie były jeszcze systematycznie porównywane. A jest to chyba porównanie interesujące samo w sobie, skoro z jednej strony Majewski był, obok Spencera i Znanieckiego, jednym z głównych źródeł inspiracji doktryny Konecznego, a z drugiej sam jest godzien uwagi, niezależnie od paradygmatu, który reprezentuje. […]. (shrink)

In the processual approach to identity, the role of the interaction between subjective and contextual factors in the process of its development is emphasized. Based on the model of Luyckx et al. relationships between identity and educational context, as well as the tendency to experience shame and guilt were analyzed.. 821 people aged from 14-25 and belonging to six educational groups: lower secondary school, basic vocational school, technical upper secondary school, general upper secondary school, post-secondary school and university, took part (...) in the research. Two questionnaires were used: The Dimensions of Identity Development Scale, to allow the measurement of the five dimensions of identity postulated by Luyckx et al and The Personal Feelings Questionnaire-2 to measure of the shame and guilt proneness. The results show that general upper secondary school students in terms of the dimensions of identity are closer to lower secondary school students rather than to their peers from technical and vocational schools. Among general upper secondary school students not only was a higher intensity of an identity crisis observed, but also a strong tendency to experience shame and guilt. Among lower secondary school students and general upper secondary school students, people with diffusion and moratorium as identity statuses prevailed, while in the remaining groups the achievement and foreclosure identity were observed more frequently. A general relationship was also observed, namely, a greater tendency to experience shame was associated with a higher intensity of an identity crisis. (shrink)

W dotychczasowej popularyzacji w\iedzy oraz w badaniach naukowych nad dziejami kościoła oo. Bernardynów we Lwowie dużo miejsca poświęca się ogólnej historii i walorom artystycznym zabytku. W przypadku epitafiów i tablic pamiątkowych zwraca się przede wszystkim uwagę na ich stan zachowania i wygląd, z pominięciem informacji o okolicznościach powstania i fundacji. Niniejszy artykuł uzupełnia tę lukę i przybliża na podstawie zachowanej dokumentacji archiwalnej okoliczności ich wmurowania, nazwiska fundatorów i charakterystykę dokumentacji w odniesieniu do epitafiów i tablic wykonanych w XIX i XX (...) wieku. Jak dotąd aspekt ten oraz dokumenty nie były przedmiotem analiz i publikacji. (shrink)

W powieściach Officium Secretum. Pies pański Marcina Wrońskiego i Agent Jego Świątobliwości Karola Kowala bohaterami pierwszoplanowymi są „nietypowi duchowni”. Owa „nietypowość” zasadza się na tym, że dominikanie – ojciec Marek Gliński i ojciec Władysław Klonowiejski – zostali wykreowani przez twórców na agentów tajnych służb watykańskich. W odróżnieniu od innych postaci duchownych z kart literatury najnowszej nie pełnią oni funkcji typowo kościelnych, pastoralnych, lecz są duchownymi-tajniakami. Protagonista z dzieła Wrońskiego to zakonny James Bond, który zwerbowany do Officium Secretum, czyli wewnętrznej służby (...) kościelnej będącej spadkobierczynią Inkwizycji, w okresie PRL służył Kościołowi jako podwójny agent (został funkcjonariuszem Służby Bezpieczeństwa). Agentem specjalnym jest także ojciec Klonowiejski. W książce Kowala jawi się on jako wszechstronnie wyszkolony wywiadowca Świętego Przymierza, który podróżuje przez dziewiętnastowieczną Europę w celu unieszkodliwienia agenta o pseudonimie „Haman”. Czy osadzenie bohaterów w habitach w przestrzeni występku oraz wszelkiego rodzaju zbrodni należy uznać za kontrowersyjną koncepcję artystyczną? Wnikliwa analiza dzieł Wrońskiego i Kowala pozwala na stwierdzenie, że w tym przypadku – podobnie jak w innych powieściach z kapłanem w roli głównej napisanych w ostatnich dwóch dekadach – nie można mówić o desakralizacji kapłaństwa czy chęci niszczenia autorytetu Kościoła. Kreacje zakonników należy uznać za swoisty znak czasów współczesnych, w których zmniejszenie dystansu między przedstawicielami Kościoła hierarchicznego i wiernymi sprawił, że duchowni poznawani są i oceniani za działalność także poza sferą sacrum. W Officium Secretum i Agencie Jego Świątobliwości „niecodzienna” aktywność bohaterów w habitach jest pretekstem do ujawniania przez twórców nie tylko spraw eklezjalnych – tajemnic działania instytucji kościelnych – ale także mechanizmów działania instytucji państwowych oraz istotnych problemów życia politycznego i społecznego. (shrink)

At the beginning of the 1990's the American public debate saw the entry of a new participant: the neo-creationist party, or, as they like to call themselves Intelligent Design. Their activities are not limited to critique of these aspects of scientific culture which are dominated by Darwinian evolutionists. The IDers offer alternative concepts, contradicting both Darwinism and many varieties of theistic evolutionism. Creationists often regard the latter as an effect of capitulation of Christianity before naturalism. The ID propaganda rather tends (...) to avoid open conflict with fundamen-talist creationism (mistakenly called creation-science ), they however imply that their proposals are more serious than flood geology or young Universe cosmology. The late are regarded by geologists and physicists as curiosa targeted at the scientifically illiterate. Neo-creationists even try to announce a coming revolution in Weltanschauung of the Western science. (shrink)

The paper is a critique of Professor Anna Jedynak's claim, propounded in her article "The structure of scientific theories and value systems" (Filozofia Nauki, no. 31-32/2000, pp. 31-44), that there exist some significant analogies between scientific theories perceived from the viewpoint of various scientific methodologies and systems of normative ethics considered from the perspectives of various metaethical theories. The authors attempt to justify the thesis that principal structural similarities postulated by Professor Jedynak are questionable, thus challenging her proposition that metaethics (...) can incorporate into its domain a number of problems which were hitherto seen as specific to the philosophy of science. (shrink)

In this paper, I discuss some philosophical problems connected with the notion of regarding the aggregates (_khandha_) as self in the Nikāyas. In particular, I focus on the attitude represented by the formula “I am this” (_esohamasmi_) which may be labeled as that of identifying with the aggregates. In the first part of the paper, I point out and analyze certain similes contained in the Nikāyas which may be read as implying the existence of a distinction between the aggregates and (...) the individual who regards them as self. Then, I consider a hypothesis that the aggregates are not objective constituents of a human being but subjectively experienced representational phenomena. I argue that several Nikāya texts imply the existence of important aspects of a human being, in particular cognitive ones, which are not conceptualized in the terms of the five aggregates. I also discuss the possibility of interpreting _khandha_s as not active in character but as resultant of other cognitive processes. In the last part of the paper I offer a hypothesis that one of the key aspects of regarding the aggregates as self lies in the identification of a human individual with one’s own phenomenal self-representation which results in a mistaken projection of the notions of agency, identity and subjectivity onto something that is inherently devoid of it. I also consider certain parallels between the ideas present in the Nikāyas and the concepts of the modern philosophy of mind. (shrink)

Poprzednie Antologie dotyczyły I Rzeczypospolitej, okresu zaborów oraz myśli politycznej po 1989 r., obecna obejmuje okres dwudziestolecia międzywojennego. Naszą – redaktorów – intencją było zapewnienie czytelnikowi możliwości bezpośredniego obcowania ze źródłem. Każde omówienie zawiera bowiem – nawet niezamierzoną – interpretację. Niezależnie od tego współcześnie możemy dostrzec powrót do części idei powstałych w okresie międzywojennym. Dajemy więc odbiorcy możliwość odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienia z epigonami, czy z twórczymi kontynuatorami dawnych koncepcji. Wśród tekstów reprezentatywnych znalazły się zatem także te (...) nieznane, a wartościowe, sięgnęliśmy do publicystyki mniej znanych reprezentantów oraz grup marginalnych jak anarchiści czy synarchiści. Zdecydowaliśmy się na przyjęcie układu według nurtów politycznych. Z kolei w obrębie każdego z nurtów zastosowano kryterium chronologiczne. Dzięki temu możliwe było zasygnalizowanie kierunków ewolucji opinii i trendów np. w odniesieniu do instytucji państwa. Zbiór nasz adresujemy do szerokiego grona odbiorców: studentów, pracowników nauki, a także wszystkich osób zainteresowanych ideami politycznymi. (shrink)

This book provides an incisive, basic introduction to many-valued logics and to the constructions that are "many-valued" at their origin. Using the matrix method, the author sheds light on the profound problems of many-valuedness criteria and its classical characterizations. The book also includes information concerning the main systems of many-valued logic, related axiomatic constructions, and conceptions inspired by many-valuedness. With its selective bibliography and many useful historical references, this book provides logicians, computer scientists, philosophers, and mathematicians with a valuable survey (...) of the subject. (shrink)

Pytanie o początki człowieka, stawiane na gruncie nauk biologicznych, jest pytaniem o linię filogenetyczną, wiodącą do pojawienia się gatunku Homo sapiens. Dysponując jakąś hipotezą, dotyczącą przebiegu tej linii, biolog może starać się ustalić, kiedy i gdzie zaszła zmiana na tyle decydująca, że należy ją uznać za równoznaczną powstaniu naszego – prawdziwie nowego – gatunku. Problem polega jednak na tym, że kryteria, pozwalające jednoznacznie odróżnić jeden gatunek od drugiego, wydają się być trudne, a być może nawet niemożliwe do sformułowania. Oznacza to, (...) że samo pojęcie „prawdziwie nowego” gatunku jest w pewnym sensie puste. W artykule zostały ukazane kluczowe problemy metodologiczne, występujące na gruncie antropologii przyrodniczej, mające znaczenie dla jej ustaleń. -------------- Zgłoszono: 12/08/2020. Zrecenzowano: 10/09/2020. Zaakceptowano do publikacji: 12/10/2020. (shrink)

The article examines the figure of the spy—alongside themes related to espionage—as employed in two books by the Northern Irish writer Ciaran Carson : the volume of poems For All We Know and the novel Exchange Place. Carson’s oeuvre is permeated with the Troubles and he has been hailed one of key writers to convey the experience of living in a modern surveillance state. His depiction of Belfast thematizes questions of terrorism, the insecurity and anxiety it causes in everyday life, (...) as well as the unceasing games of appearances and the different ways of verifying or revising identities. In Carson’s later work, however, these aspects acquire greater philosophical depth as the author uses the themes of doubles, spies, and makeshift identities to discuss writing itself, the construction of subjectivity, and the dialogic relationship with the other. Taking a cue from Paul Ricoeur’s and Julia Kristeva’s conceptions of “oneself as another,” the article examines how Carson’s spy-figures can be read as metaphors for processes of self-discovery and identity-formation, tied to the notion of “self-othering.” Carson employs the figure of the spy—who juggles identities by “donning” different clothes or languages—to scrutinize how one ventures into the dangerous territory of writing, translation and love, as well as to reconsider notions of originality and self-mastery. Ultimately, Carson conceptualizes literature as specially marked by deceptions and metamorphoses, defining in these terms the human condition. (shrink)

U większości ludzi lewa półkula odgrywa decydującą rolę zarówno w kontroli zdolności językowych jak i wyuczonych gestów manualnych. U osób praworęcznych, lewostronne obszary kory mózgowej kontrolują ponadto działania dłoni i palców ręki dominującej, włączając w to ruchy sięgania w kierunku celu, chwytania przedmiotów i manipulowania nimi. Dlatego do niedawana nie było oczywiste, czy lateralizacja funkcji językowych jest ściślej związana z kontrolą preferowanej ręki, czy też z przetwarzaniem informacji wyższego rzędu niezbędnych w sprawnej komunikacji przy pomocy gestów, niezależnie od wykorzystywanego ramienia (...) i dłoni. Za drugą z tych opcji przemawia to, że u większości osób leworęcznych lewa półkula także dominuje w kontroli języka i~gestów. Przeciw zdają się świadczyć przykłady nietypowej lateralizacji zdolności językowych do prawej półkuli, przy lewopółkulowej reprezentacji gestów manualnych. Choć dotąd względnie dobrze poznano jak często dochodzi do nietypowej lateralizacji niektórych funkcji w mózgu, ciągle nie jest jasne, jakie są tego przyczyny. Co ważniejsze, dopiero niedawno naukowcy zaczęli z sukcesem badać wzajemne relacje pomiędzy różnymi zdolnościami poznawczymi u ludzi zdrowych. Badania te sugerują istnienie bliskich zależności pomiędzy lateralizacją na pozór odmiennych funkcji, takich jak język i gesty, w przypadkach dotąd uznawanych za raczej wyjątkowe. Te ostatnie, z kolei, często łączono z reorganizacją mózgu w następstwie choroby lub innych zakłóceń jego działania. Tymczasem, istnienie ścisłych relacji pomiędzy reprezentacjami na pozór odmiennych dyspozycji poznawczych w przypadkach nietypowych, a nie mających źródła w chorobie i urazach, sugeruje nieco inny model lateralizacji funkcji w mózgu. (shrink)

Interpretations of the tax law, issued by tax authorities, are a fairly new institution in Poland. They were introduced into the legal system by the Tax Ordinance Act of 29 October 1997. From that time these regulations were deeply changed three times. Now it seems that Polish legislator has finally succeeded in elaborating an appropriate model for binding interpretation of tax law that protects the interests of taxpayers. However, discussed regulations seem to need some other amendments. The objective of this (...) article is to present the evolution of the provisions pertaining to the issuing of the so-called official interpretations of tax law and to point at certain shortcomings of the present regulations. (shrink)

Obalenie aksjomatu Fregego przez R. Suszko otwiera możliwość odróżnienia wartościowań logicznych od odwzorowań referencyjnych. Podążając tą drogą można wywnioskować, że każda logika, tzn. relacja inferencji spełniająca warunki Tarskiego, jest logicznie dwuwartościowa. Konstruując trójwartościową relację inferencji pokazujemy, że wprowadzenie pojęcia wielowartościowości logicznej jest nierozerwalnie związane z rewizją podstaw teorii konsekwencji logicznej.

This paper deals with the problem of semiogenesis in the light of Saussure’s and Merleau-Ponty’s approaches. Semiogenesis here stands for the emergence of differentiated moments of expression taking form in the semiotic flow through various boundaries and polarities, therefore going far beyond the usual lexico-grammatical picture. Grounded on the Generalized Diacritical Turn of the Merleau-pontian phenomenology, we suggest to set up a critical examination, as well as a few proposals, of : the gestural approach of speech, the negativity of the (...) linguistic identity in Saussurian theory, the paradoxical status of the notion of value, the horizon of a system as a secondary effect of the ‘parole parlante’, meaning seen first as the unfolding of a figural field induced by an essentially ‘incomplete’ linguistic apparatus. The paper ends up with a set of questions and presumed limitations left by this Merleau-pontian diacritical frame. (shrink)