‘Néoconstitutionnalisme’ est assurément le nouveau nom pour une famille de théories du droit bien connues: un nom jusqu'à maintenant utilisé seulement au sein de la théorie du droit du monde latin. Mais contrairement à une critique récente de Riccardo Guastini, et conformément à une plus large analyse de ce mouvement dans mon dernier livre, Manuale di filosofia del diritto, le néoconstitutionnalisme existe effectivement – exactement comme le droit naturel, le positivisme juridique ou encore le réalisme juridique existent. Dans cette contribution, (...) en fait, trois thèmes centraux du néoconstitutionnalisme sont examinés – la connexion droit-morale, la distinction règle-principes et le balancement ou pondération – afin d’en fournir une meilleure théorie positiviste. Ainsi, je reconnais une connexion contigente mais théoriquement essentielle entre le droit et la morale; j’admets une distinction quasiment radicale entre les règles et les principes juridiques, et je fournis une théorie du balancement positiviste, réaliste et axiologiquement pluraliste. (shrink)

U ovom clanku autor nastoji da analizira odnos morala i prava u okviru savremene pravne teorije. Odnos prava i morala moze se posmatrati na tri razlicita nacina: teza o identitetu - pravo i moral su osnovi identicni sistemi normi pri cemu su pozitivne pravne norme podredjene osnovnim moralnim principima (prirodna pravna teorija), teza o odvajanju - pravo i moral su konacno razliciti sistemi normi (pravni pozitivizam), teza o polaritetu - pravo i moral su dva razlicita (...) normativna sistema, ali se oni medjusobno radikalno ne iskljucuju, vec izmedju njih postoji znacajan nivo dodirivanja i nadopunjavanja. Ova teza na najbolji nacin je predstavljena u pravnim teorijama H.L.A Harta i Ronalda Dworkina. Na logickom nivou, teza o polaritetu na specifican nacin sintetise i prevladava jednostranosti teze o identitetu i teze o odvajanju. U isti mah na socioistorijskom nivou, ova teza proizvod je specificnog istorijsko-socijalnog razvitka angloamerickih pravnih i politickih institucija. U tekstu se ukazuje i na relevanciju ove teorijske kontraverze pri suocavanju sa prosloscu posttotalitarnih politickih poredaka i drustava. (shrink)

Avtor oriše eno od oblik analitičnega pravnega realizma kor priredje treh osnovnih tez. Po prvi tezi so razlagalne izjave v pravnem govoru pripisovalne izjave brez spoznavne vloge. Po drugi tezi je pravo skupek vplivnih norm, tj. tistih norm, ki so bile dejansko uporabljene v preteklosti in jih bodo v prihodnosti verjetno uporabila pristojna telesa. Po tretji tezi se pravne znanosti kot spoznavne dejavnosti ne sme zamenjevati s pravno stroko. Čeprav se pravna stroka udejstvuje tudi v spoznavnih dejavnostih, njeno delo (...) sestavljajo predvsem nespoznavne dejavnosti, kakršni sta pravno razlaganje in pravotvorje. | Starejša različica tega članka je bila objavljena v Revusu 19 v italijanščini, francoščini in hrvaščini. (shrink)

In this essay, I argue for a view that inclusive positivists share with Ronald Dworkin. According to the Moral Incorporation Thesis (MIT), it is logically possible for a legal system to incorporate moral criteria of legality (or “grounds of law,” as Dworkin puts it). Up to this point, the debate has taken the shape of attacks on the coherence of MIT with the defender of MIT merely attempting to refute the attacking argument. I give a positive argument for MIT. I (...) begin with an explanation of the logic of establishing possibility claims, such as MIT. At the outset, it is worth noting that the logic of establishing possibility claims is very different from the logic of establishing contingent descriptive claims or necessary claims. For this reason, some explication of the relevant features of the semantics of modal logic will be necessary here. Once the structural framework is adequately developed, the argument for MIT will be grounded on the strength of a thought experiment of a surprisingly simple kind. Indeed, the argument is inspired by a Razian argument for the possibility of a legal system without coercive enforcement machinery; on his view, a society of angels could still have a system of law without any coercive machinery. My argument will possess two theoretically important qualities that are also possessed by Raz’s powerfully simple, but ultimately unsuccessful, argument. (shrink)

În acest studiu, îmi propun să arăt că modelul social intuiţionist al judecăţii morale propus de Haidt este la rândul său prea restrictiv faţă de influenţa raţionării morale, poate tot aşa cum modelul raţionalist subestima influenţa emoţiilor morale. Mai întâi, voi prezenta modelul raţionalist despre natura judecăţii morale şi voi evidenţia rezultatele empirice care au contribuit la erodarea sa. Apoi, voi prezenta şi critica modelul social intuiţionist revigorat de revoluţia „afectivă” din psihologia morală, argumentând că rezultatele din psihologia experimentală, neuroştiinţă (...) şi psihologia evoluţionistă acordă raţionării morale o influenţă cauzală mai mare decât admite Haidt. (shrink)

Aceasta este prima colectie de lucrari care acopera principalele directii in filosofia morala britanica. Sunt trei sectiuni: Radacini, Teorii si Aplicari Articolele sunt semnate de: C. Kirwan, Jim MacAdam,Rom Harre, Catherine Audard, Roger Crisp, David McNaughton, Onora O'Neill, John Lucas, Bernard Williams.

Članek obravnava pravno teorijo, ki je prisotna v končnem delu Vebrovega spisa Etika. Prvi poizkus eksaktne logike nagonske pameti. Veber se le mimogrede ukvarja s teorijo prava, vendar njegov prispevek ni zanemarljiv. Vebrova Etika je logika nagonske pameti: Veber, gledano iz čistega predmetnoteoretičnega vidika, ne sestavlja zbirke moralnih zapovedi, ampak namerava orisati najsplošnejša formalna načela, ki določajo pravilnost nagonskega doživetja. Tega, kaj mora posameznik narediti v danem trenutku, logika nagonske pameti ne more povedati, ker je le formalna veda. »Most« med (...) formalnim in materialnim pristopom nravnemu problemu Veber najde v glasu vesti, ki svetuje posamezniku, kaj naj naredi v konkretnem delovanju. V soglasju s tem mora biti državno pravo osnovano na načelih nagonske logike, ker bi bilo drugače brez vsake veljavnosti. Pravo velja, v kolikor je utemeljeno na logiki, ki orisuje imanentna načela človeške narave; cilj prava je pospeševanje čim bolj pravilnega življenja posameznikov in družbe. Z druge strani vsebina tega prava ni enkrat za vselej določena in napisana, ampak vsakič izhaja iz hermenevtike, ki jo posamezniki in družba morajo izvršiti o sebi in o svoji naravi. Etika »zdravega razuma« in »povprečnega človeka« je po Vebru najboljši model za materialno izpopolnenje formalne nagonske logike. (shrink)

Cum arată un om moral? Este acesta un om care se află în posesia unor principii ferme și știe cum să le aplice? Sau este un om care, neavând nevoie de reguli morale, reușește de fiecare dată să ia decizia corectă? Poate fi moralitatea codificată într-un set de principii universale? Sau viața morală este mult prea complexă pentru a fi guvernată de reguli stricte? Dar dacă moralitatea nu constă în aplicarea unor standarde generale, ci în capacitatea de a lua decizii (...) corecte, cum știm că o decizie este corectă? Iar dacă explicațiile morale trebuie să fie structurate de crtierii universale, cum putem să dăm seama de pluralitatea și singularitatea contextelor etice? Toate aceste întrebări și dileme, care au configurat destinul eticii occidentale de la Platon și Aristotel până în zilele noastre, sunt abordate într-o cheie nouă în filosofia morală contemporană. Apologia principiilor morale și critica acestora constituie cei doi poli între care oscilează etica, împărțind filosofia morală contemporană în două concepții rivale: generalismul și particularismul. Ce argumente au filosofii generaliști și cum răspund susținătorii particularismului? Cât de valabile sunt raționamentele vehiculate și ce s-ar putea spune în plus? Nu cumva, în decursul istoriei, s-a pierdut ceva esențial pentru gândirea morală, ceva care face ca frământările etice ale omului contemporan să fie nesfârșite, sterile și înșelătoare? (shrink)

The article highlights the role of property in the establishment of free will. Human freedom is usually understood as individual’s capacity for arbitrary decision- making. While it seems that we are dealing with conscious actions, actions where we are closest to ourselves, we nonetheless remain unaware of the causes whereby these actions are determined. But instead of reconciling the age old divide between freedom and necessity, our aim is to expound how the logic of freedom is immanently bound to the (...) necessity to go outside oneself. Hegel was not the first to demonstrate this logic, but was the most consistent in laying out the idea of freedom as self-othering. For him, being a free person, subject, means to externalize our will into a non-independent extraneous things and thereby obtain ownership over them. Freedom is therefore not an individual quality, but a societal principle as property rights can only exist in intersubjective relationships. In this context, the following question comes to the fore: how is in circumstances where subjectivity is a product of ownership still possible to create something out of nothing? (shrink)

An interdisciplinary examination of the epistemology of legal history, which deals with such basic concepts as the subject, object, limits, and internal structure of legal-historical cognizance. Section headings: The evolution of legal-historical cognizance. On the foundations and limits of the subject of legal-historical cognizance. Disciplinary space of legal-historical cognizance. Philosophical historical discourse in legal comprehension.

Language and law : language use in professional legal parlance.

Razlika med normami in ubeseditvami norm zavezuje pravoslovce k obravnavanju pravnih norm kot danosti. Avtorica najprej osvetli pot, ki so jo tlakovali nekateri analitični filozofi jezika in ki vodi od pomena do danosti. Nato predstavi sklop problemov, ki nastanejo zaradi obravnavanja norm kot danosti. Ne glede na to, s katero vrsto danosti imamo opraviti, moramo razlikovati med merili prepoznave in primeri poposameznjenja tovrstnih danosti. V predstavljenem primeru abstraktnih danosti pa to razlikovanje pade. S tem, da avtorica zamenja pojma pomenske vsebine (...) in pomenskega obsega besed za vsebinski in obsežnostni vidik tega, o čemer govorimo, očrta tudi predlog metodološkega načrta za pravo in pravno teorijo. (shrink)

Prispevek kritično obravnava znano Bobbievo tridelbo pravnega pozitivizma na pozitivizem kot splošni pristop k učenju prava, nauk o pravu in ideologijo. Avtor uvodoma opozori na nekaj problemov same tridelbe, nato pa se osredotoči na Bobbievo samoopredelitev znotraj nje. Na primeru Bobbieve obravnave pojmov temeljne norme in pravila priznavanja pokaže, kako ga njegovo kasnejše zavračanje teh dveh pojmov nezavedno privede do sprejemanja pravnega pozitivizma kot nauka o pravu in pravne ideologije – ki ju je sicer zavračal. Avtor vidi razlog za ta (...) nezavedni Bobbiev zdrs predvsem v njegovi vpetosti v specifično pravnokulturno okolje, ki ga prežema notranji pogled na pravo. Ob tem predlaga, da zavrnemo tridelbo pravnega pozitivizma in ga namesto tega proučujemo kot skupek ne vedno ločljivih stališč, ki tvorijo specifično pravnokulturno okolje. (shrink)

V domnevno Platonovem dialogu Alkibiadu I je postavljena trditev, da je del duše, ki skriva naše pravo sebstvo, naš jaz, podoben Bogu: nekdo, ki ga uvidi in je spoznal božansko – boga in razumnost, bo tako najbolje dojemal tudi samega sebe. Vprašanje sebstva v dialogu nastopi kot smiselno nadaljevanje poprejšnjih izpeljav, po katerih se določa, da mi nismo ne telo, ne naše lastne stvari, temveč duša. S tem, ko sebstvo poistovetimo z Bogom, nekako uidemo problemu samonanašanja in postavimo vprašanje (...) samovédenja v novo dimenzijo. Članek obravnava nekatere nejasnosti definicije sebstva , torej vključujočega telo in dušo, ali le kot duše, kot v Alkibiadu Prvem , ki uporablja telo in mu vlada , v odnosu do božanskega.In Alcibiades I, for many interpreters still a spurious dialogue, Plato claims that our true self resembles the divine. Someone who looked at it and grasped everything divine, God and intelligence, would have the best grasp of himself as well. The question of the self comes as the natural consequence of previous claims showing we are neither our possessions nor our bodies, but our souls. By making the self similar to God, we can tackle the problem of reflexivity differently, putting the question of self-knowledge into new perspective. The article discusses some unclear questions concerning the definition of the self, defined as »the whole man« in Charmides , i.e. including body as integral part, or as excluding it in Alcibiades I, where the self is the soul , since the soul uses the body and rules it , and its relations to the divine. (shrink)

Članek poda fenomenološki prispevek k estetiki vsakdanjosti, pri čemer izhaja iz nekaterih konceptov, ki jih je razvil Martin Heidegger. Cilj je razumeti pravo naravo same vsakdanjosti v vsej njeni dolgočasnosti in sivini ter poudariti, da v vsakodnevnosti obstaja estetski vidik. Estetika vsakdanjosti ni le »izjemno v navadnem«. Da bi razumeli celoten obseg estetike vsakdanjosti, moramo raziskati fenomen navadnega in vsakdanjega. V pričujočem članku je ontologija človekove vsakdanje eksistence razložena s pojmi kraja, življenjskega sveta, domačnosti in tujosti. Estetski vidik vsakdanjega (...) temelji na teh eksistencialnih strukturah. Človekova eksistenca se večino časa godi na domačem kraju – ki je lahko dom, delovni prostor ali pa poznani predeli v domačem mestu. Ko se premikamo po domačem območju, občutimo izkustveno ukoreninjenost in varnost. Element nepričakovanosti, ki je včasih povezan z občutkom tesnobe ali celo strahu, umanjka. Prav to dejstvo, da ni nobenih presenečenj, da stvari potekajo gladko, kot pričakujemo, je prijetno. Početi stvari na rutinski način ima določene vzorce, ki so zadovoljujoči, v njih pa je tudi estetski vidik. Estetika vsakdanjosti se nahaja v odsotnosti izjemnega, v občutku počutiti se doma in imeti nadzor. Estetika domačega je estetika manka, tiha fascinacija z odsotnostjo zahtev iz okolice. (shrink)

This essay discusses criminal law theories in late Imperial Russia. It argues that, although the political climate of Reform and Counter Reform effectively undermined attempts to implement new legislation premised on the idea of the 'rights-enabled person', paradoxically, it fostered the growth of juridical scholarship. Russian criminal law theorists engaged critically with Western juridical science, which, beginning in the 1870s, witnessed a shift away from absolutist theories inspired by the classics of philosophical idealism towards various strains of positivism arguing for (...) the restoration of the person as a concrete, physiological being. However, while Russian scholars were drawn to these new trends of criminal anthropology and the sociology of crime, they were also obliged to take stock of an indigenous legal culture that scarcely differentiated between pravo and zakon, together with a long tradition of customary practices that equated crime and punishment with sin and redemption. (shrink)

Anyone who knows Solov'ev mainly from his mystical speculations and aspirations will of course be surprised to hear that he was a brilliant and outstanding representative of the philosophy of law. One is not immediately able to see how such a supremely real and practical idea as the idea of law [pravo] was able to find a place among his dreams and prophecies. And yet we have all the evidence to affirm that this idea was for him one of (...) the most important and precious. It would be an act of unfairness toward the late philosopher, at this solemn celebration of his memory, to forget that aspect of his activity, which he bequeathed to us to remember and esteem. (shrink)

From the perspective of the political theory such is the one in Tractatus Theologico-Politicus by Benedictus Spinoza, the purpose of the state as a legal order is the establishment of the permanent condition of security and preservation of the people’s liberty. This also presumes instrumental-functional purposefulness of the state apparatus, which reflects in the combination of protection and obedience. Such a legislative establishment has its real and abstract dimension. Ideally, the latter is in service of the former. Problems that occur (...) in practice as a challenge to the legal order are states of emergency, which are directly confronting security and freedom thus making them mutually exclusive. From that angle, legal-political thought is in need of a clear and distinct understanding of the concepts of freedom and servitude in the context of submission to the autonomous legislation of mind. (shrink)

U radu na ovom individualnom projektu bice razmatran odnos interesa i morala u politici s posebnim osvrtom na proces razbijanja Jugoslavije i projekat globalizacije. Osnovna istrazivacka hipoteza koja se u radu nastoji potvrditi jeste da je remoralizacija svetske politike kojom su se na retorickom nivou legitimisali pomenuti procesi ostala na nivou na kojem se i zacela, odnosno da su u odnosima politickih aktera na globalnom, bas kao i na lokalnom nivou, i dalje na snazi moderni principi real-politike sa interesom (...) kao centralnom kategorijom politickog zivota i moci kao vrhovnom politickom vrednoscu. U tom kontekstu posebna paznja bice posvecena razmatranju kljucnih elemenata spoljnopoliticke tehnologije SAD kao glavnog aktera pomenutih procesa. U zakljucnom delu rada obrazlaze se potreba za jednim novim konceptom i praksom globalne politike koja bi uspesnije resavala krupne probleme pred kojima se covecanstvo naslo na razmedju dva veka i dva milenijuma. (shrink)

U ovom radu pokusacemo da ponudimo opstiji nacrt za razmatranje odnosa izmedju toga kako se na pitanje religijske tolerancije gleda u dva dokumenta koja hriscanska i islamska religijska tradicija priznaju i slave. Rec je o Milanskom ediktu i o Ustavu Medine. Ovi dokumenti su za svoje vreme bili revolucionarni. Medjutim, sami ovi dokumenti, kao i religijska ucenja, na kojima su oni zasnovani, ne mogu biti merilo za uredjivanje odnosa u nase vreme. Oni su izlozeni u pojmovnom okviru i u vrednosnom (...) sistemu koji je vladao u doba kada su ta ucenja i ti dokumenti nastali. Mnogi odnosi koji su tada postojali, danas ne postoje. Na primer, u Milanskom ediktu afirmise se opste pravo na religiju, a u Ustavu Medine uzajamna tolerancija avramovskih monoteistickih religija, dok se osobe koje danas nazivamo ateistima ili agnosticima uopste pominju. (shrink)

V nizu razprav, objavljenih med koncem dvajsetih in sredino šestdesetih let prejšnjega stoletja, je Hans Kelsen v naravnopravniško teorijo uperil radikalno kritiko. Avtor te razprave skuša to kritiko analitično obnoviti in kritično ovrednotiti. Njegov zapis je sestavljen iz dveh delov. V prvem se posveča temeljem Kelsnove argumentacijske strategije zoper naravno pravo in naravnopravniške teoretike. V drugem delu pa se osredotoči na dva kritična odgovora na Kelsnov napad. Enega je v imenu tradicionalne naravnopravniške teorije podal Edgar Bodenheimer, drugega pa je (...) v imenu »Nove naravnopravniške teorije« izoblikoval Robert P. George. Avtorjeva analiza nakazuje, da se Kelsnova kritika uspešno zoperstavlja tem kritičnim odgovorom. (shrink)

Paraphrased within the title of this text is a note Hannah Arendt made in August 1952. After reading Carl Schmitt?s Nomos der Erde, Arendt tries to confront Schmitt?s idea of a just war. In the text I attempt to reconstruct Arendt?s readings of differing political philosophy texts within the context of her thinking concerning the relationship between violence and power, force and law. Arendt?s refusal to accept the existence of violence which can "conquer" freedom and "create" right and democracy, brings (...) contradiction to the great tradition of the followers of Marx, to whom Arendt undoubtedly belongs: how is and is revolutionary violence even possible and does violence as resistance to injustice bring justice?. Naslov ovoga teksta je parafraza jedne beleske Hannah Arendt koja je napisana avgusta 1952. godine. Posle citanja Schmittove knjige Nomos der Erde, Arendt pokusava da se suprotstavi njegovom razumevanju pravednog rata. U tekstu rekonstruisem njena razlicita citanja mnostva tekstova politicke filozofije, u kontekstu Arendtovog razlikovanja izmedju nasilja i vlasti, snage i zakona. Arendtovo odbijanje da prihvati postojanje nasilja koje moze "osvojiti" slobodu i "stvoriti" pravo i demokratiju, suprotstavlja je velikoj tradiciji sledbenika Marxa, kojoj ona nesumnjivo pripada: da li je i na koji nacin moguce revolucionarno nasilje i da li nasilje kao otpor nepravdi donosi pravdu?. (shrink)

U ovom prilogu autor sagledava i analizira kakvu ulogu igra metafora 'korena', kao i citav onaj diskurzivni sklop koji se za nju veze - 'ukorenjenost', 'iskorenjenost' i tako dalje - te kako funkcionisu botanicke analogije uopste u modernoj politickoj teoriji. Ideoloska podvajanja se iz ovog aspekta prikazuju kao u jednakoj meri, samo na razlicite nacine, fiksirana za predstavu korena ljudske egzistencije ili dobro uredjenog drustva - i odgovarajucu sliku rascvetalog drveta ukoliko je izniklo na tim osnovama - u cijem su (...) povlascenom posedu i iz kojeg crpu pravo i na 'radikalno' postupanje. Razlika, pak, pocinje tek tamo gde jedni zagovaraju bezuslovno negovanje datog korena a drugi preku neophodnost njegovog zamenjivanja novim. U zakljucku rada se sugerise da bi napustanje floralnih metafora moglo ne samo da otvori prostor za razlozan disput o pitanjima na koja se mislilo da one pruzaju odgovore, nego i da bi tek takvo odstupanje od fascinacije korenom u savremenosti bilo zaista - korenito. (shrink)

The purpose of this paper is to shed light on different aspects of the hermeneutical problem in post-Kantian philosophical 'constellation'. In this domain, the problem of the relationship between the text and its commentary is theorized in terms of the antithesis between 'Spirit' and 'Letter', which clearly has religious roots. Therefore, the first part of the paper examines the historical origins of this antithesis, as well as its application in philosophical discussions which developed by the end of the 18th century (...) about the problem of finding the 'true' interpretation to Kant's philosophy. The second part of the text, which is to be published in the next issue of this review, brings the duality of spiritual and literal interpretation into closer connection with the topics of Kant's moral philosophy. Namera ovog rada je da osvetli razlicite aspekte hermeneutickog problema u poslekantovskoj filozofskoj 'konstelaciji'. U ovom podrucju, problem odnosa izmedju teksta i komentara postavlja se u terminima antiteze izmedju 'duha' i 'slova', koja ima prepoznatljive religijske korene. Zato prvi deo rada istrazuje istorijsko poreklo ove antiteze, kao i njenu primenu u filozofskim diskusijama koje su se krajem 18. veka razvile povodom problema pronalazenja 'pravog' tumacenja Kantove filozofije. U drugom delu rada, koji ce biti objavljen u sledecem broju casopisa, dvojnost duhovnog i doslovnog tumacenja dovodi se u uzu vezu sa tematikom Kantove teorije morala. (shrink)

Ispoljavanje dobra u Hegelovim Osnovnim crtama filozofije prava nije postizanje srece ili malogradjanskog komfora, nego hrabro i odlucno, gotovo slucajno i spolja posmatrano neosnovano ispoljavanje partikularne volje. Ovakav pojam dobra je upravo suprotan pojmu dobra u smislu dobara i uzivanja koji sprecava stvaranje subjektivnosti kod onih koji su neprepoznati od datog drustvenog sistema, urusavajuci mogucnost partikularnog delanja kod ovih, i time ih podrzavajuci u mentalitetu rulje, to jest mase. Nadomestavanje nedostatka slobode komforom je pre karakteristika faze apstraktnog prava, koju faza (...) moralnosti tezi da prevazidje. U fazi apstraktnog prava, zbog slepog postovanja suvog legaliteta, ono sto je pravo u sebi i za sebe ne moze nikako biti ispoljeno u pravom smislu reci jer je izjednaceno sa ugovornom pravdom, cija je prava osnova nista drugo do pravo jaceg. (shrink)

Prvi deo ovog rada, objavljen u prethodnom broju casopisa, bio je posvecen razmatranju religijskog porekla dvojnosti 'duha' i 'slova', a zatim i pitanju njenog znacenja u kontekstu filozofije ranog nemackog idealizma. Ovaj, drugi i zakljucni deo rada usredsredjuje se na eticke implikacije tog pitanja, posto je suprotstavljanje 'duha2 Kantovog sistema njegovom 'slovu', uz cesta pozivanja na novozavetno ispunjenje mojsijevskog zakona ljubavlju i verom predstavljalo jednu od osnovnih strategija kriticara Kantove teorije morala. Krajnja konsekvenca ovog pravca kritike Kanta lezi u (...) ukidanju autoriteta transcendentne moralne norme. Ovaj korak, kojim se istovremeno ponistava autoritet teksta kao takvog, a time i stav komentara kao literarnog zanra moze se uociti vec u Hegelovim mladalackim teoloskim spisima, u kojima se zastupa ukidanje transcendencije moralnog zakona njegovim inkorporiranjem u slobodnu subjektivnost koja egzistira u zajednici verujucih hriscana. (shrink)

U ovome radu zagovaram stajalište koje uključni pozitivisti dijele s Ronaldom Dworkinom. Prema tezi o uključenosti morala , logički je moguće da pravni sustav uključuje moralne kriterije pravnosti . Do ovoga trenutka rasprava je uvijek imala oblik napada na koherentnost TUM-a, pri čemu su branitelji TUM-a samo pokušavali osporiti napadajući argument. Ja u prilog TUM-u iznosim pozitivan argument, koji započinjem objašnjenjem logike dokazivanja mogućnosnih tvrdnji kao što je to TUM. Pritome na samom početku vrijedi istaknuti da se logika dokazivanja (...) mogućnosnih tvrdnji umnogome razlikuje od logike dokazivanja kontingentnih deskriptivnih tvrdnji ili nužnih tvrdnji. Zbog toga će ovdje biti potrebno dati neka pojašnjenja važnih obilježja semantike modalne logike. Nakon prikladne razrade strukturnog okvira, argument u prilog TUM-a bit će zasnovan na iznenađujuće jednostavnom mislenom eksperimentu. Zapravo, argument pronalazi svoje nadahnuće u Razovom argumentu u prilog mogućnosti postojanja pravnog sustava koji se ne temelji na prisilnoj mašineriji izvršavanja prava; prema njemu, društvo anđela i dalje bi imalo sustav prava, iako u tom sustavu ne bi postojala prisilna mašinerija. Moj argument sadržavat će dvije teorijski važne značajke koje sadrži i Razov snažno jednostavan, ali u konačnici neuspješan argument. (shrink)

In the article the review of modern methodological approaches is carried out to forming of the reputation rating of legal companies and their features are considered. Except practice of western rating legal directories that successfully work at the market of legal services, methodology of the Russian and home rating directories is considered. Semantic interpretation is conducted and the matrix of criteria of the reputation rating of legal firms of basic rating directories is formed: Chambers, Legal 500, FLR Who's, Вest Lawyers, (...) Who Legal, Pravo.Ru, GVardia of legal companies. The row of conclusions that touch possibilities and expediency of application of rating technologies in the estimation of regional market of legal services is formed. Development of the regional rating of legal firms will allow really to estimate the contribution of large operators to regional market of legal services development, will provide possibility to the small regional companies to go out on the new level of business activity. Also it will be the catalyst of introduction of the new service technologies of service oriented to the client, will assist to development of competition on regional to the market. (shrink)

Pravo na privatnost složen je koncept koji je prolazio svoje povijesne i društvene promjene. Premda je ponekad značio depriviranost i neravnopravnost, ipak mu se priznavala važnost za slobodu, demokraciju, autonomiju i razvoj pojedinca. S umreženim društvom pojavili su se novi aspekti problema privatnosti i socijalne uključenosti koji zahtijevaju njihova nova, kritička promišljanja u svjetlu različitih društvenih vrijednosti i tehnologijskog konteksta.Right to privacy is a complex concept with historical and social changes of its own. Although sometimes it was connected with (...) deprivation and inequality, today it is usually conceived as a condition for freedom, democracy, autonomy and self-development. The network society brought new aspects of the problem of privacy and social inclusion that demand their new, critical rethinking in the light of different social values and new technology context. (shrink)

In the article, the continuous tendency for implementation of Hospital Ethics Committees at German hospitals is questioned conceming its different motivations, which are leading the previous appreciation of the usefulness of these ethical advisory bodies in the public discussion. Besides the growing moral stress due to the acceleration and increasing complexity of the technical development in medicine, the current certification processes and the implementation of codes of ethics within clinical practice guidelines are mainly considered as motives. Although the task and (...) the usefulness of Hospital Ethics Committees are not doubted in theoretical debate, considerable difficulties in the practice of the ethical advisory bodies appear. In addition to the named difference between theory and practice, the article identifies the relation between institutionalandindividual moralas a significant problem. (shrink)

Na primjeru Utopije morala Karla Alberta i Elenor Jain, autor pokazuje razliku između ontološke etike kao metafizičke etike i svih drugih prošlih i suvremenih etika kao nemetafizičkih. Središnja pretenzija ontološke etike kao aktualne etike primjerene vremenu ležiu tome da ona može nadmašiti specifičnosti pojedinačnih kultura i pokazati fundament etičkog mišljenja i djelovanja, koji prevladava razdvajajuće elemente tradiranih moralnih predodžaba ili religioznih normi te obraća pažnju na ono zajedničko što ljudi i narodi doživljavaju kao iskustvo bitka, u smislu ontološke misli, (...) od Parmenida i Platona do Heideggera i Lavellea. Nasuprot tom prenaglašavanju Platonove idealističke linije u europskoj praktičnoj filozofiji, autor ovoga rada ukazuje na druge smjerove europske filozofije, te posebno ističe Aristotelovu philosophia anthropina kao nemetafizičku praktičnu filozofiju u smislu jedinstva etike i politike, neovisno o metafizici. Dok Albert i Jain zagovaraju bliskost etike i estetike, te u smislu modernog globalizma povezuju europsku filozofiju s izvaneuropskom mitološkom i metafizičkom mudrošću, autor ovoga rada ukazuje na Gadamerovu interpretaciju odnosa phronesisa i sophiae u VI. knjizi Aristotelove Nikomahove etike i naHeideggerovu fundamentalnu ontologiju, ne kao metafiziku, nego kao hermeneutičku praktičnu filozofiju, da bi na tragu Finkove interpretacije VII. knjige Platonove Države pokazao mogućnost drukčijeg tumačenja odnosa dokse i episteme od onoga što ga pružaju Albert i Jain, kako kod samoga Platona tako i u transcendentalnoj fenomenologiji životnog svijeta kod kasnoga Husserla. Jer suvremenom globalnom svijetu više je potrebna nemetafizička praktična filozofija – kao povijesnom svijetu života primjereno mišljenje – negoli metafizička etika i mitologija.Am Beispiel von Die Utopie der Moral von Karl Albert und Elenor Jain zeigt der Verfasserden Unterschied zwischen einer ontologischen Ethik als einer metaphysischen Ethik und allenanderen vergangenen und gegenwärtigen Ethiken als nicht-metaphysischen Ethiken. Der Hauptanspruchder ontologischen Ethik als einer aktualen und der Zeit angemessenen Ethik liegtdarin,dass sie die Eigenartigkeiten der einzelnen Kulturenübergreifenund das Fundamentumdesethischen Denkens und Handelns aufweisen kann, das die trennendenElemente der tradiertenMoralvorstellungen oder religiösenNormen aufhebt und die Aufmerksamkeitauf dasGemeinsamelenkt, welches die Menschen und die Völker als Seinserfahrung erleben – im Sinnedesontologischen Gedankens von Parmenides und Platon bis Heidegger und Lavelle. Im Gegensatzzu dieser überbetonten idealistischen Linie Platons in der europäischenpraktischenPhilosophieweist der Verfasserdieser Arbeitauf die anderenStrömungen der europäischenPhilosophiehin und hebt insbesonderedie aristotelische philosophia anthropinaals nicht-metaphysischepraktische Philosophie im Sinne der Einheit von Ethik und Politik hervor,die vonderMetaphysik unabhängig ist. WährendAlbertund Jain die Nähe von Ethik und Ästhetik befürwortenund im Sinne des modernen Globalismus die europäischePhilosophie mit der außereuropäischenmythologischen und metaphysischen Weisheitverbinden, verweist der VerfasserdieserArbeitauf Gadamers Interpretationdes Verhältnissesvon phronesisund sophia im VI.Buchder NikomachischenEthik vonAristotelesund auf die Fundamentalontologie Heideggers–aufgefasst nicht als eine Metaphysik, sondern als hermeneutische praktische Philosophie. AufdenSpurender Fink’schenInterpretationdes VII. Buches von Platons Staat zeigt der Verfassersodannauf, dass eine andereMöglichkeit zur Deutung des Verhältnissesvon Doxe und Epistemebestehtals jene, die von Albertund Jain befürwortet wird,sowohl bei Platon selbst als auch inderTranszendentalphänomenologieder Lebenswelt beim späten Husserl. Denn die globale WeltderGegenwart braucht mehr eine nicht-metaphysische praktische Philosophie und ein der geschichtlichenLebenswelt angemessenes Denken als eine metaphysische Ethik und Mythologie. (shrink)

Prvi del prispevka obravnava besedilno ustavo – in argument namena, s katerim razlagalci včasih radi istovetijo svoje odločitve v konkretnem sporu z voljo ustavopisca. Takšno rabo tega argumenta avtor izpodbije. Z miselnim eksperimentom pa nato utrjuje še, da bi ustavna teorija morala razlikovati med istočasno vplivnimi a) besedilno ustavo, b) predstavnoskladnimi oziroma ideološkimi ustavami in c) habitusom v smislu družbene ustave. | Besedilo je bilo napisano ob dvajsetletnici Ustave RS in objavljeno v jubilejnem zborniku: Igor Kaučič , Dvajset let (...) Ustave Republike Slovenije. Pomen ustavnosti in ustavna demokracija. (shrink)

Početkom devedesetih godina prošlog stoljeća, švicarski je teolog Hans Küng izašao s tezom da ako se želi stvoriti jedan globalni i dugoročni mir, moraju se uzeti u obzir velike svjetske religije. Svoja nastojanja Küng je u tom pogledu usmjerio na traženje zajedničkih etičkih osnova svim religijama. To nastojanje on je nazvao ´Projekt svjetski etos´. Njegove su glavne teze sljedeće: a. Nema napretka ljudskog roda bez svjetskog etosa; b. Nema svjetskog mira bez religioznog mira; c. Nema religioznog mira bez religioznog dijaloga. (...) Osim početnog odobravanja, Projekt svjetski etos je doživio i masivne kritike, kako u njemačkom tako i u engleskom govornom području. U tom smjeru ide i ovo razmatranje. Budući da je sam članak podijeljen u dva dijela, autorov je cilj u prvom dijelu – koji uostalom vrijedi i kao uvodni – istaknuti prva dva problemska aspekta samog Projekta te time već na početku pokazati da sklopovi i nisu tako jednostavni kako to sam autor Projekta želi. Ove prve dvije kritične točke Projekta su njegov odnos prema moralnom relativizmu, prilikom čega upravo temeljene slabosti samog projekta postaju vidljive, te s tim u vezi Küngov problematični put poopćavanja u području morala.Anfang der neunziger Jahre des vorigen Jahrhunderts veröffentlichte schweizerischer Theologe Hans Küng die These, dass man, wenn man einen globalen und langfristigen Weltfrieden schaffen möchte, die großen Religionen berücksichtigen müsse. Seine Bestrebungen hat er an die Suche nach einem gründlichen Ethos der Religionen gerichtet. Das hat er ‘Projekt Weltethos’ genannt. Seine zentrale Thesen sind: a. Es gibt keinen Fortbestand des Menschengeschlechts ohne ein Weltethos, b. Es gibt keinen Weltfrieden ohne religiösen Frieden; 3. Es gibt keinen religiösen Frieden ohne religiösen Dialog. Außer aber grundsätzlicher Akzeptierung am Anfang, hat dieser Projekt später auch massive Kritik ausgelost, sowohl im deutschen als auch im eng. Sprachraum. Darum geht es auch in diesem Aufsatz. In seinem erstem Teil – der übrigens als einleitender gilt – wird der Versuch unternommen, die ersten zwei kritischen Momente des sogenannten Projekts herauszustellen und damit zu zeigen, dass die Zusammenhänge nicht so ‘einfach’ und vor allem ‘eindeutig’ sind, wie es sich der Autor des Projekts wünscht. Diese ersten zwei kritischen Aspekte des Projekts sind sein Verhältnis mit dem moralischen Relativismus – wobei gerade seine „ersten” Schwächen sichtig werden, und in Bezug zu dem Küngs problematischer Weg der Verallgemeinerung im Bereich des Moralischen. (shrink)

Arthur Schopenhauer , filozof postkantovske tradicije, u svojim se djelima Svijet kao volja i predodžba i O temelju morala u velikoj mjeri bavio i etičkim pitanjima. Pri tome je bilo nemoguće zaobići Kantovo etičko naučavanje, koje je Schopenhauer podvrgnuo detaljnoj kritici. Schopenhauer je Kantu spočitavao rigorizam u etici, koji je za njega neprihvatljiv s obzirom da predstavlja čisti formalizam, a ne govori ništa o zbiljskim motivima koji pokreću ljudsko ponašanje. Za te Kantove odredbe Schopenhauer je pronašao mjesto unutar uređenja (...) pravne države, jer se pravne države ne tiču motivi koji nekoga navode na određeno ponašanje, već isključivo formalno zadovoljenje načela pravednosti.Arthur Schopenhauer , the philosopher of postKantian tradition, in his writings The World as Will and Representation and On the Basis of Morality, has been dealing a lot with ethical questions. In that way, it was impossible to skirt from Kant’s ethical teaching, which Schopenhauer submitted to detailed criticism. Schopenhauer reproached him his ethical rigorism, which was unacceptable for Schopenhauer, knowing the fact that it represents pure formalism, but it does not tell anything on real motives that are driving force of a human behaviour. These Kant’s instructions were placed by Schopenhauer in the frame of establishing legal state, because the system in itself is not considered of human motives as being a reason for certain behaviour, while the system is exclusively considered of a formal fulfillment of a principle of justice. (shrink)

Naša stvarnost bilježi dramatične promjene u moralnim stavovima ljudi. Kršćanskim i pravno-filozofskim pristupom nastojimo, u svjetlu tih promjena, promišljati pitanje etičkog aspekta zahtjeva kompetentnog pacijenta da umre te odluke liječnika povodom toga zahtjeva. Ovo promišljanje spada u područje ispitivanja osnovnih ljudskih vrijednosti. Ističemo da ljudsko dostojanstvo – kao središnja vrijednost – nije određeno vanjskim uzrocima i ne ovisi o stanju čovjekova zdravlja ili bolesti, ono je nešto unutrašnje, bitno i neotuđivo. Dakle, izvire iz cjelokupne kvalitete čovjekovog života kao osobe, kao (...) duhovno-tjelesnog bića, obdarenog razumom i slobodom, samoodgovornošću i mogućnošću samoodređenja – ukoliko prihvaćamo da je stvoren na sliku Božju . Historijska prizma promatranja ovog problema je zaista šarolika, od potpunog opravdavanja ovakvih zahtjeva, preko jedinstvene osude, sve do danas kada ovo pitanje dovodi do vrlo teških i skoro nerješivih rasprava na područjima morala i prava, uz naglašavanje da dekriminalizacija ovakvih postupaka može dovesti do »klizave nizbrdice«.Naš je polazni stav, s kršćanske pozicije, da ne postoji tako nešto kao što je život bez vrijednosti. Dakle, ističemo kršćanski pristup ljudskom životu i dostojanstvu, koji podrazumijeva postavku da čovjek ne dodjeljuje život te ga samim time niti ne može oduzeti, bez obzira na okolnosti i teškoće koje ga prate.Our reality is facing dramatic changes in the moral attitudes of people. In the light of those changes we are trying to consider the issue of ethical aspect of the competent patient’s request to die and the physician’s decision about it. This elaboration is situated within the field of questioning the basic human values. It is emphasized that the human dignity – being the central value – is not determined by external causes and not dependable on the condition of a person’s health or illnesses. Human dignity is something integral, essential, and inalienable. Thus human dignity springs from the overall quality of human life as of a unique human being, spiritual and physical being gifted with reason and freedom, self-responsibility, and the possibility of self-defining – in case we accept that a man is created in the image and likeness of God . The historical prism of considering this problem comes in varieties of forms, from the complete justifications of these requests, or their condemnation, till the contemporary disputes in the field of morality and law, with an emphasis on the possibility of “slippery slope” argumentation this decriminalization might lead to.Our starting point, from the Christian position, is that something like life without the value does not exist. Therefore we are pointing out the Christian approach to human life and dignity which presupposes the thesis saying that man does not give a life and therefore can not take it away, regardless of the hardship he might be experiencing. (shrink)

Care este statutul moral al copiilor? Ce înseamnă egalitatea morală dintre copii şi adulți? Care sunt constrângerile pe care le impune acceptarea acestei egalități în ceea ce priveşte felul în care pot fi tratați copiii în familie sau în societate ? Cine are ce fel de responsabilitate pentru copii ? În capitolul de față voi discuta astfel de întrebări. Voi analiza relația dintre copii, părinți şi stat, în dimensiunea ei practică (felul în care ne raportăm la copii), din punct de (...) vedere legal (constrângerile legale asupra felului în care ne raportăm la copii) şi din punct de vedere moral (cum ar trebui să ne raportăm la copii). Voi începe cu o scurtă incursiune în istoria relațiilor dintre copii, părinți, şi stat, atât din punct de vedere legal, cât şi filosofic. Voi prezenta conceptul de statut moral şi ideea de egalitate morală între copii şi adulți. Voi ilustra schimbările sociale şi legislative în ce priveşte acceptarea statutului moral al copiilor şi a egalității morale între copii şi adulți, folosind exemple din România şi Suedia. Voi examina dinamica dintre aspirațiile legale şi morale la care aderă România în ce priveşte statutul moral al copiilor şi normele sociale despre copii, copilărie, şi familie, care nu sunt întotdeauna în acord cu aceste aspirații. Voi urmări apoi schimbările care au avut loc în ultimele decenii în ce priveşte limitele responsabilității parentale. (shrink)

Godišnjice su dobar povod da se vidi dokle se stiglo i, što je još važnije, da se preispita koje su posljedice toga. U ovom se povodu može zaključiti da Društvo koje obilježava svojupedesetu obljetnicu s pravom slavi.Ulazeći u filozofiju u vrijeme opterećeno dnevno-političkim uputstvima, zamijetio sam da se Hrvatsko filozofsko društvo izdvaja po tome što je i onda kad je bilo pritisnuto režimskim zahtjevima uspijevalo ispuniti osnovnu dužnost – poštovati individualni svjetonazor i poticati njegovo razvijanje u svakoga, potvrđujući time svoju (...) etičku utemeljenost. Držeći ovu liniju prava pojedinca da proširuje svoj svjetonazor interiozirajući ponuđene filozofske sustave, ali na način koji ne uvjetuje mišljenje, Hrvatsko filozofsko društvo ispunjava ulogu etičkog korektora, što nam daje za pravo govoriti o tome da je HFD uzor za svako filozofsko društvo i za način na koje bi ono trebalo širiti svoj utjecaj i izvan užeg područja u kojem djeluje.Anniversary is an occasion good enough to take a look at where we have arrived, and, evenmore importantly, to analyze the resulting consequences.Entering the philosophy at the times burdened by daily-political rules, I have noticed that the Croatian Philosophical Society is detached from the regime, and that it succeeded in its basic mission – respecting individual worldviews and stimulating the wide development thereof, so confirming its ethical foundations. Keeping this line of individual’s right to his/her worldview, by interiorizing given philosophical systems, but without being conditioned by them, the Croatian Philosophical Society plays the role of an ethical guide, which makes it a model to be followed by every philosophical association, as well as the model for how to spread one’s influence outside the scope of one’s natural environment. (shrink)

Suvremeni svijet izražava veliku potrebu za etikom u financijskim, gospodarskim, političkim i općenito socijalnim sferama. U tom kontekstu teorija društvenog izbora A. Sena, indijskoga ekonomista, filozofa i dobitnika Nobelove nagrade za osobite doprinose na području ekonomije, predstavlja važan čimbenik u ostvarivanju društvenih ciljeva, a ima i ključnu ulogu u formiranju zdravog društvenopolitičkog poretka. U ovom članku u središtu našeg interesa bit će implementacija skupa sposobnosti u sfere društva, te kritika utilitarističkih pristupa ekonomskom razvoju. Govorit ćemo o slobodama koje se trebaju (...) razumjeti kao obveze koje uključuju odgovornost za druge, kroz racionalan društveni izbor, tako da se na taj način formira razumski čvrsta etička podloga, iz koje se formira koherentan sustav vrijednosti koji se zasniva na povjerenju, spremnosti na suradnju te se na taj način i pojedinac samoostvaruje. Time zapravo dolaze do izražaja individualna i komunitarna razina morala.Contemporary world expresses a great need for a code of ethics in the financial, political and in the social spheres in general. In this context the theory of social choice of A. Sen, the Indian economist, philosopher and winner of the Nobel prize for his personal contribution in the field of economy, represents an important factor in the realization of social goods and also plays a key role in the formation of a sound socio-political order. The implementation of capabilities into the social spheres and the critique of utilitarianism will be in the focus of our interest in this article. At that context we’ll mention freedoms that have to be understood as commitments which include responsibility for other people through rational social choice which is the rational solid ethical base from which we form coherent system of values based on trust, willingness for cooperation, so on that way the individual also fulfils himself/herself. According to that, to the expression also comes individual and communitarian level of moral. (shrink)

Procesi globalizacije događali su se mnogo puta u povijesti, daleko prije pojave riječi ‘globalizacija’ u drugoj polovici 20. st. Suvremena globalizacija podrazumijeva društvene, gospodarske i političke procese usmjerene na prelaženje državnih granica i stvaranje globalnog svjetskog poretka. No ona se ne smije svesti samo na to, budući da njeni procesi pogađaju sva područja ljudskog života i djelovanja: medije i komunikacije, gospodarstvo, politiku, pravo, kulturu, ekologiju, etiku, religije i crkve. Posljedice globalizacije jesu nova iskustva na društvenoj, političkoj i gospodarskoj razini (...) – povezivanje i umrežavanje kroz procese internacionalizacije i transnacionalizacije, kroz skupove poput G7 i Međunarodnog gospodarskog foruma u Davosu, ali i brojni društveni lomovi i gospodarska recesija. Globalizacija potiče religije na približavanje, na jačanje suradnje i na zauzimanje zajedničkog stava. Religije to i čine kroz postojeće zajedničke institucije, poput Svjetskog parlamenta religija i Svjetske konferencije religija za mir , tražeći nove oblike približavanja, dijaloga, solidarnosti, suživota, suradnje i ostvarenja etičkog konsenzusa, vodeći računa o zaštiti vlastitog identiteta u vremenu pluralizma i multikulturalnosti. Religije su svjesne da je etičko pitanje postalo pitanje planetarne odgovornosti koje zahtijeva globalnu etiku oko koje se trebaju složiti svi subjekti na svjetskoj razini, a u kojoj će čovjek biti aktivni subjekt. Kršćanske crkve uzimaju u obzir određene pozitivne zakonitosti procesa globalizacije tako da možemo govoriti o »kršćanskoj globalizaciji«. Kršćanstvo je od svojih početaka bilo usmjereno na određenu vrstu globalizacijskih procesa – daleko prije nego li se pojavio naziv ‘globalizacija’. Crkve su svjesne svoje zadaće zajednički braniti u vremenu globalizacije dostojanstvo svakog čovjeka, svake tradicije i kulture. One to čine preko brojnih postojećih međucrkvenih institucija na svjetskoj razini kao što su Ekumensko vijeće crkava , Ekumensko vijeće mladih u Europi . Katolička Crkva je od početka bila globalna i iz te je perspektive kroz stoljeća misijski djelovala. Nakon II. vatikanskog sabora to će djelovanje pojačati osnivanjem Papinskog vijeća za jedinstvo kršćana koje je nastalo iz Tajništva za jedinstvo kršćana , zatim Svjetskog dana mladih i Caritasa internationalisa.Processes of globalization have been happening numerous times through history, long prior to the appearance of the word ‘globalization’ in the second half of 20th century. Modern globalization includes the social, economic and political processes headed to crossing national boundaries and creating a global world order. However, globalization cannot be attributed simply to that issue, for its processes deal with all dimensions of human life and activity: media and communications, economy, politics, law, culture, ecology, ethics, religions, and churches. The consequences of globalization are new experiences related to social, political and economical sphere – interconnection and networking through processes of internationalization and transnationalization, through the meetings of the members of G7 and International Economic Forum in Davos, and also the numerous social breaks and economic recession. Globalization inspires religions to aim at the approaching, the stronger cooperation and the intercession for the common attitude. For realization of this purpose religions act through the existing common institutions like The World Parliament of Religions and World conference of religions for peace , asking for a new way of approaching, dialogue, solidarity, coexistence, cooperation and realization of ethic consensus, taking into account the protection of its own identity in time of pluralism and multiculture. Religions are aware of how ethic question has become the question of world’s responsibility. That issue requires global ethical principles around which all subjects on the world scale are to agree with. In that global ethic the human being will be respected as an active subject. The Christian Churches take into consideration the certain positive lawfulness of globalization process, thus we can speak of “Christian globalization”. Christianity has been headed to globalization process from the earliest days of the faith – prior to the process has emerged known as globalization. The Churches became aware of its responsibility in order to protect in the time of globalization the dignity of every person, every tradition, and culture. The Churches respond to this phenomenon through numerous existing interchurch institutions on world domain such as The World Council of Churches , Ecumenical Youth Council in Europe . The Catholic Church from the beginning has been global and based on this perspective the Catholic Church through centuries has been carrying out its missionary work. After the Second Vatican Council the Catholic Church has strengthened its activity by establishing Pontifical Council for Christian Unity , which has emerged from Secretariat for Promoting Christian Unity , World Youth Day and Caritas internationalis. (shrink)

Prijateljstvo prati čovjeka od njegovih samih početaka, a očituje se u trajnoj dvostrukoj raspoloženosti: biti s drugim i biti netko drugome. U izlaganju se analizira Aristotelova filozofska refleksija o prijateljstvu. Osobita važnost posvećuje se trima različitim motivacijama koje ljude potiču na stupanje u različite oblike druženja ili prijateljevanja, a to su: zbog koristi, užitka ili, pak, zbog kreposti. Pokazuje se kako prijateljstvo vođeno kriterijem koristi nije istinsko prijateljstvo, jer se njime ne ostvaruje dobro osobe, nego neko korisno dobro koje osoba (...) ima, a koje drugoj osobi treba. Takvo je prijateljstvo, prijateljstvo reciprociteta u kojem se nešto dobiva, umjesto da se netko susretne radi njega samoga. Ovom tipu prijateljstva slično je prijateljstvo iz užitka, budući da ni jedan ni drugi tip prijateljstva ne počiva na bitnom principu zasnovanom na vrijednosti i dostojanstvu ljudske osobe, nego na principu ugode ili koristi kojim se ostvaruje isključivo simbiotsko-egoistični odnos.Posebno se apostrofira kako je pravo, istinsko prijateljstvo ono koje svoje utemeljenje pronalazi u sličnosti prema kreposti, te se stoga ostvaruje u blagotvornoj sličnosti prema dobroti. Naime, samo dobri mogu dobro željeti onom drugom prijatelju koji je također dobar. Prijateljstvo koje počiva na temeljima dobrote biva više prijateljstvo ukoliko se širi horizont dobrote, prave, istinske, nesebične dobrote, u kojoj se prijatelju želi dobro radi njega samoga, a ne zbog možebitne koristi koju očekujemo od njega. Kritički se propituje Aristotelovo mišljenje da nije potrebno doći samo do kreposti na osobnom planu, nego je potrebno postići i krepost na području zajednice, te je stoga za prijateljstvo od presudne važnosti, kao svojevrstan poligon kreposnog djelovanja, kakvi će odnosi vladati u društvu.Freundschaft begleitet den Menschen von Anfang an, und diese offenbart sich in einer dauerhaften zweifachen Verfügbarkeit: mit jemandem sein und für jemanden da sein. In dem Aufsatz wird Aristoteles’ philosophische Reflektierung der Freundschaft analysiert. Besondere Aufmerksamkeit gilt dabei dreierlei Motivationen, die die Menschen zu verschiedenen Freundschaftsbeziehungen anregen. Die Gründe dieser Beziehungen können Eigennutz, Vergnügen oder auch Tugend sein. Es wird gezeigt, dass die auf Eigennutz basierende Freundschaft keine wahre Freundschaft ist, weil dadurch nicht das Gute der Person verwirklicht, sondern das Gute, das eine Person hat, von einer anderen Person ausgenutzt wird. Eine solche Freundschaft nennt man Reziprozitätsfreundschaft, da man von dem anderen etwas erwartet, statt mit ihm seiner selbst wegen Umgang zu pflegen. Diesem Freundschaftstyp ähnelt die zum Vergnügen geschlossenen Freundschaft. Weder der erste noch der zweite Freundschaftstyp lehnen sich an das wesentliche, auf dem Wert und der Würde des Menschen basierende Prinzip an, sondern an das Prinzip des Eigennutzes bzw. des Vergnügens, womit ausschließlich eine symbiotisch-egoistische Beziehung verwirklicht wird.Besonders betont wird die einzig wahre Freundschaft, die sich auf der Tugend gründet und daher ihren Höhepunkt im Guten erreicht. Nur derjenige, der gut ist, kann gut zu dem anderen sein, der auch gut ist. Die auf dem Guten basierende Freundschaft ist ein erhabener Freundschaftstyp, da sich dabei der Horizont des wahrhaftigen Guten und der Selbstlosigkeit weitet und man dem Freund seiner selbst wegen das Gute gönnt und nicht, weil man von ihm etwaserwartet. Auf kritische Weise wird der Standpunkt Aristoteles’ ausgelegt, dem zufolge Tugend auf dem persönlichen Plan allein nicht ausreicht, sondern auch auf dem Plan des Gemeinwesens angestrebt werden muss. Deshalb hängt von der Freundschaft als einem Ausübungsplatz tugendhaften Handelns ab, wie sich die zwischenmenschlichen Beziehungen in der Gesellschaft gestalten. (shrink)

Tretji delSISTEM POSAMEZNIH UMETNOSTIUvodRazdelitevPrvi razdelek:ARHITEKTURAPrvo poglavje:Samostojna, simbolična arhitektura1. Arhitekturna dela, zgrajena za združitev ljudstev2. Arhitekturna dela, nihajoča med stavbarstvom in skulpturoa. Falični stebri ipd.b. Obeliski ipd.c. Egipčanski templji3. Prehod od samostojne arhitekture h klasičnia. Indijske in egipčanske podzemne zgradbeb. Bivališča mrtvih, piramide ipd.c. Prehod k služeči arhitekturiDrugo poglavje:Klasična arhitektura1. Splošni značaj klasične arhitekturea. Služnost določenemu smotrub. Primernost stavbe svojemu smotruc. Hiša kot osnovni tip2. Posebna osnovna določila arhitektonskih forma. O lesenih in kamnitih zgradbahb. Posebne oblike templjac. Klasični tempelj kot celota3. (...) Različni stili klasične arhitekturea. Dorski, jonski in korintski stebrni redb. Rimska konstrukcija ločnega obokac. Splošni značaj rimske arhitektureTretje poglavje:Romantična arhitektura1. Splošni značaj2. Posebni arhitektonski način oblikovanjaa. V celoti zaprta hiša kot osnovna formab. Podoba notranjščine in zunanjščinec. Način okraševanja3. Različni stili romantične arhitekturea. Predgotsko stavbarstvob. Pravo gotsko stavbarstvoc. Civilno stavbarstvo srednjega vekaTerminološki slovarček. (shrink)

Budući da je, za razliku od manipulacije, moguć samo kao su-djelovanje u slobodi, odgoj se zbiva tamo i jedino se tamo može zbivati gdje se poštuje i razvija osobnost onih koji u odgoju sudjeluju, tj. koji međusobno odgojno djeluju. To upravo znači da je odgoj djelovanje utemeljeno u poštivanju drugog kao drukčijeg, samosvojnog, autonomnog, slobodnog bića. To nadalje znači da je odgoj u bîti uvijek odgoj za pluralizam vrijednosti, pretpostavki, vjerovanja, mišljenja, odnosno načine života koje ljudi razvijaju kao svoje i (...) u kojima se očituje njihova osobnost. Ali kao su-djelovanje u slobodi to poštovanje mora biti uzajamno.Odgajati dakle znači razvijati drugoga kao drukčijega, koji drži do svoje osobnosti, ali koji isto tako drži i do osobnosti drugih ljudi. I to ne samo zato što misli da pravo na vlastitu osobnost mora platiti pravom drugima da budu drukčiji, nego zato što je svijestan da je osobnost u bîti moguća tek s različitošću ljudi koji se u svojoj različitosti ipak međusobno uvažavaju i komuniciraju otvarajući kroz tu komunikaciju, baš svojom posebnošću, drugima nove mogućnosti osobnog razvoja. Drugim riječima, odgoj se zbiva tamo i tada gdje se zbiva drugi i drukčiji čovjek kojem je drugi i drukčiji čovjek najveća potreba, te sam biva čovjekom pomažući drugome da to bude.Since education, unlike manipulation, is possible only as a co-action in freedom, it occurs, andcan occur only at the point where educational co-actors’ personalities are being respected and developed. That implies that the education is an actionfounded in respecting the Other as different, autonomous and free human being. Furthermore,that figures that the education is essentially always an education for pluralism of values, presuppositions,beliefs, thoughts, ways of life that people develop as their very own and through which theymanifest their personalities. But, as the co-action in freedom, that respect has to be mutual.Therefore, educating means developing the Other as different, as one that respects his own personality,but also respects Others’ personalities. And not only because one considers that as a way ofpaying for the right to his own personality by means of Others’ rights to be different, but because ofbeing conscious that the personality is essentially possible only among different people who developmutual respect exactly through their differences. Through that kind of communication, particularlyby their singularity, they render new possibilities of personal development to Others. In other words,education takes place only there and then where other and different human beings occur, and assuch have the greatest need for different Others, being themselves the human beings by helpingOthers to be ones. (shrink)

The author examines the character of the changes taking place in contemporary Serbian society. He emphasizes at the same time that contemporary Serbian philosophy is facing these crucial questions as well, which without it cannot be even addressed, let alone solved. The key difference between modern West European and contemporary Serbian societies, seen from the perspective of philosophy, is demonstrated most clearly in the manner of constituting institutions and transforming the modern Serbian society. In the process of building modern institutions (...) philosophy, not just in our country but throughout the Slavic East, has not had the role it played in Europe. Here lies the explanation why natural consciousness and an original ethos, though considerably modified, still remain unadapted and today represent a major obstacle to the establishment of the rule of European law. Without a change in the sense of justice and respect for the law it is impossible to accomplish the transformation of the society in which the law recognized by a democratic state could not be super ordinate to any reason. The crucial role of philosophy in this process is seen by the author not only in establishing modern European institutions and acceptance of the principle of European legislation, but above all in its influence on the transformation of the original ethos and establishment of new criteria on which the reflection, decision making and action of any individual would be based.. Autor u ovom radu nastoji da pokaze u cemu se sastoji sustinski karakter promenama koje se danas ostvaruju u savremenom srpskom drustvu, ukazujuci istovremeno, da i savremena srpska filozofija stoji pred tim sustinskim pitanjima, koja se bez njenog sudelovanja ne mogu na valjan nacin ni predociti, a kamo li da se mogu uvideti putevi njihovog razresenja. Kljucna razlika izmedju modernog zapadnoevropskog i savremenog srpskog drustva, sagledanog iz perspektive filozofije, najjasnije se pokazuje u nacinu konstituisanju institucija i nacina preobrazaja modernog srpskog drustva. U izgradnji modernih institucija filozofija, ne samo u nas, vec i na celom slovenskom istoku nije imala onu ulogu koju je imala u Evropi. U toj cinjenici nalazi se objasnjenje zasto su prirodna svest i izvorna obicajnost, iako znatno izmenjeni, ostali ipak neprilagodjeni i danas predstavljaju jednu od glavnih prepreka u uspostavljanju vladavine evropskog prava. Bez promene osecanja pravednosti i postovanja zakona nije moguce izvrsiti preobrazaj drustva u kojem pravo priznato od demokratske drzave ne bi moglo biti nadredjeno nikakvom umu. Kljucnu ulogu filozofije, autor ne vidi samo u uspostavljanju modernih evropskih institucija i prihvatanju nacela evropskog zakonodavstva, vec pre svega u njenom uticaju na preobrazaj izvornog etosa i uspostavljanje novih merila na kojima ce biti zasnovano promisljanje, odlucivanje i delanje svakog pojedinca.. (shrink)

Avtor skuša pokazati nezadostnost Althusserjevega pojma interpelacije in zagovarja psihoanalitični koncept subjekta. Ta subjekt vznika natanko tam, kjer interpelacija spodleti in temelji na delu ireduktibilne eksteriornosti v samem jedru konstruirane interiornosti, je ostanek, ki ne more preiti v simbolni red in ki je ne-zamisljiv znotraj althusserjanske perspektive. Avtor ilustrira svoje stališče z več zgledi, ki segajo od melodramatskih zapletov do funkcioniranja transfera v psihoanalizi in od heglovskega pojma duha do »stalinističnega načina subjektivacije«, in zaključuje, da je vsaka ideologija nemožno prizadevanje, (...) da bi se spoprijeli s tem ostankom in da bi združili interiorno in eksteriorno, da pa je njeno pravo gorivo — užitek, ki ga izmikajoče nudi ta ostanek — tudi njena eksplozivna moč. (shrink)

Der Verfasser befasst sich zuerst mit den theoretischen und gesellschaftlich - geschichtlichen Voraussetzungen der Konzeption der Vernunft Kants. Kants Auseinandersetzung mit dem Problem der Metaphysik, wie auch die Aufgaben einer philosophischen Begr?ndung der Wissenschaft und einer Grundlegend der Ethik, haben die Einf?hrung eines Unterschieds zwischen Verstand und Vernunft, Kategorien und Ideen, bzw. der theoretischen und der praktischen Sph?re bedingt. Nach einer Betrachtung der Konstitution Rolle des Verstandes und des Regulativen Gebrauchs der Ideen in der theoretischen Sph?re untersuchte der Autor Kants (...) Auffassung?ber die Konsumtion Rolle der Vernunft in der praktischen Sph?re. Sich auf seine Lehre vom Primat der praktischen?ber die theoretischen Vernunft, bzw. vom Primat der Moralit?t?ber die Wissenschaft st?tzend, stellt der Verfasser fest, dass f?r eine Zivilisieren der Verstand gen?gt, aber f?r eine Moralisieren die Vernunft unentbehrlich ist. Bei seiner Betrachtung von Kants Versuch der?berbr?ckung des Abgrunds zwischen Natur und Freiheit durch die Einf?hrung der reflektierenden Urteilskraft, verweist der Autor auf eine?hnlichkeit zwischen der Vernunft und der reflektierenden Urteilskraft bez?glich ihrer Regulativen Rolle in der theoretischen Erkenntnis. Die Untersuchung des Verh?ltnisses zwischen Natur und Vernunft in der Philosophie von Kant, wie auch die Konfrontation der Konzeptionen der Vernunft von Kant und Hegel bietet die Voraussetzungen f?r das Verstehen eines ambivalenten Verh?ltnisses des K?nigsberg Denkers zur Revolution. Nach einer?berpr?fung des Urteils von Lukacs?ber Kant als einem typischen Vertreter des b?rgerlichen Denkens, er?rtert der Verfasser am Ende der Studie, ob uns Kants Philosophie helfen kann, die Krise zu?berwinden, in der sich die Menschheit heute befindet.. Autor najpre ispituje teorijske i drustveno-istorijske pretpostavke Kantove koncepcije uma. Kantovo suocavanje s problemom statusa metafizike, kao i zadaci filozofskog utemeljenja nauke i zasnivanja etike uslovili su uspostavljanje razlike izmedju razuma i uma, kategorija i ideja, odnosno teorijske i prakticke sfere. Nakon razmatranja konstitutivne uloge razuma i regulativne upotrebe ideja u teorijskoj sferi, autor ispituje Kantovo shvatanje konstitutivne uloge uma u praktickoj sferi. Oslanjajuci se na njegovo ucenje o primatu praktickog nad teorijskim umom, morala nad naukom autor zakljucuje da je za civilizovanost dovoljan razum, dok je za moralizovanost neophodan um. Posto je razmotrio Kantov pokusaj da uvodjenjem refleksivne moci sudjenja premosti ponor izmedju nuznosti i slobode, autor ukazuje na slicnost uma i refleksivne moci sudjenja u pogledu njihove regulativne uloge u teorijskom saznanju. Ispitivanje odnosa prirode i uma u Kantovoj filozofiji, kao i suceljavanje Kantove i Hegelove koncepcije uma nude pretpostavke za razumevanje ambivalentnog stava kenigsberskog mislioca prema revoluciji. Nakon preispitivanja Lukaceve ocene o Kantu kao tipicnom predstavniku gradjanskog misljenja, autor ne kraju rada raspravlja da li nam Kantova filozofija moze pomoci da prebrodimo krizu u kojoj se danas covecanstvo nalazi. (shrink)

This essay is an explication and analysis of the work of Sergei Kotliarevskii, a major Russian liberal theorist, focusing on his 1915 treatise Vlast’ i pravo. Problema pravovogo gosudarstva (Power and Law: The Problem of the Lawful State). Although the “lawful state” has long been a subject of interest and controversy (even at the definitional level) among historians and political scientists, curiously Kotliarevskii has not received the attention he deserves. His study of the concept of the lawful state, which (...) for him was integrally related to the ideal of the rule of law, is an important Russian contribution to the history and philosophy of law and the state. This essay explores the philosophical sources and contexts of his work; his understanding of the relationship among power, law, and thestate; his thesis that religious ideas and institutions were most important in the historical development of legal consciousness; his consideration of the modern constitutional state; and his conviction that personhood—the absolute value and dignity of the human person—was the ultimate justification for the rule of law. (shrink)