Osmanlılar, İbnü’l-Arabî’nin (ö. 638/1240) düşüncelerine ve kitaplarına büyük ilgi göstermiştir. Osmanlı padişahları da, devletlerinin kuruluşunu İbnü’l-Arabî'ye nispet eden rivayetlere değer vermiş ve onun fikirlerini desteklemiştir. Osmanlı’da kurulan medreselerin başında olan kişilerin, ilk dönem şeyhülislam ve kadıların İbnü’l-Arabî'nin fikirlerini yayma çabaları dikkat çekmektedir. Bu durum, İbnü’l-Arabî'nin Osmanlı toplumunda nazarî tasavvuf ekolünün sembolü haline gelmesine neden olmuştur. Şam toplumu ise genelde Osmanlı ile karşılaşmadan önce İbnü’l-Arabî’ye ve eserlerine az ilgi göstermekteydi. Şam’ın Osmanlı yönetimine girmesinden sonra ise bölgede İbnü’l-Arabî’ye ilgi artmıştır. Osmanlı valileri (...) ve kadıların İbnü’l-Arabî'nin kabrini ziyaret etmeyi gelenek haline getirmeleriyle daha da belirgin hale gelmiştir. Halk arasında da İbnü’l-Arabî’nin velayetine inanılarak büyük bir hürmet görmüştür. Bu gelişmeler Şam’da İbnü’l-Arabî’nin fikirlerinin yayılmaması açısından önem arz etmekdedir. Osmanlı döneminde, özellikle on altıncı yüzyılda İbn Kemal Paşa'nın desteğiyle İbnü’l-Arabî'ye olan ilgi artmıştır. On yedinci yüzyılda da bu ilgi devam etmiştir. Abdulganî en-Nablusî, on sekizinci yüzyılda İbnü’l-Arabî ekolünün önde gelen ismi olmuştur. On dokuzuncu yüzyılda, Emir Abdülkâdir el-Cezâirî'nin çabalarıyla İbnü’l-Arabî ekolüne mensup sufi ve âlimler çoğalmıştır. Bu dönemde İbnü’l-Arabî'nin evrâdı ve şerhleri de önem kazanmıştır. Şam ulemasından birçok kişi, özellikle Bahâüddin b. Abdülganî el-Baytar ve Muhammed Emin b. Muhammed Süveyd gibi şahsiyetler, İbnü’l-Arabî'nin eserlerini düzenli bir şekilde okumuş ve öğrencilere okutmuştur. Şam'da İbnü’l-Arabî'ye olan ilgi ve saygı, genel tasavvufî çizgi içinde amelî tasavvufa ağırlık verilmesine rağmen, nazarî tasavvufa yönelik bir eğilim göstermiştir. Şam toplumunda tarih boyunca İbnü’l-Arabî'nin şahsiyeti özel bir konum kazanmıştır. Onun için Şeyhu’l-Ekber gibi lakapların yaygınlaşması bunun göstergesi olmuştur. Âlimler ve mutasavvıflar İbnü’l-Arabî'nin öğretilerine büyük değer vermiş, özellikle baş eseri Fusûs’a önemli şerhler yazılmıştır. İbnü’l-Arabî'ye yönelik eleştiriler ve tartışmalar da yaşanmıştır. Özellikle Fusûsu'l-Hikem kitabındaki görüşleri bazı âlimler tarafından eleştirilmiş ve hatta tekfir edilmiştir. Ancak Osmanlı Devleti'nin resmi tutumu, İbnü’l-Arabî'ye destek vermek ve eleştirilere karşı çıkmak şeklinde olmuştur. Zamanla, İbnü’l-Arabî'nin eserleri savunulmuş ve eleştirilere cevaplar verilmiştir. Osmanlı valileri, Şam'da İbnü’l-Arabî'nin görüşlerine saldıran kişileri soruşturmuş ve cezalandırmıştır. Ancak bu tutum, Osmanlı fakihleri arasında da eleştiri ve karşıt görüşlerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. İbnü’l-Arabî'nin kabri Osmanlı döneminde sürekli olarak ziyaret edilmiş, bu ziyaretler cuma geceleri özel olarak artmıştır. Osmanlı devlet adamları şeyhler ve âlimler, Şam'a girişlerinde önce İbnü’l-Arabî'nin kabrini ziyaret etmişlerdir. Kabir ziyaretine olan bu ilgi, zaman içinde önemli şahsiyetlerin defnedilme arzusuna dönüşmüş, Osmanlı büyüğü olan birçok kişi İbnü’l-Arabî'nin kabri yakınında gömülmeyi tercih etmiştir. Osmanlı devlet adamları ve şeyhlerinin İbnü’l-Arabî'nin etrafında defnedilme çabaları, bu bölgenin Osmanlılar dönemindeki etkisini göstermektedir. Osmanlı döneminde Şam'da İbnü’l-Arabî'nin öğretileri önemli ölçüde ilgi görmüş, devlet adamları, âlimler ve sûfîler tarafından benimsenmiştir. Osmanlılar, İbnü’l-Arabî'nin mirasını koruma ve destekleme amacıyla çeşitli önlemler almıştır. Ancak bu ilgi genellikle belirli gruplar arasında kalmış ve geniş kitlelere ulaşmamıştır. Tarikatlar genellikle İbnü’l-Arabî'nin vahdet-i vücûd anlayışına ilgi göstermiştir. Şam’da İbnü’l-Arabî'nin fikirleri zaman zaman eleştirilmiş ve savunulmuştur. (shrink)

Eş‘arî kelâmında, kadîm ve hâdis varlıklar için sürekliliği ifade eden bekâ kavramının mâhiyeti hakkında ihtilâf edilmiştir. Bekânın, bâkīnin varlığına zâit bir sıfat olduğunu kabul eden İmâm Eş‘arî (öl. 324/935-36) bu ihtilâflı meselenin bir tarafıdır. Bekâyı bir mâna olarak ispat konusunda İmâm Eş‘arî’ye, Ebû İshâk el-İsferâyînî’nin (öl. 418/1027) katıldığı görülmektedir. Meselenin diğer tarafını ise hayatının ilk dönemlerinde, Eş‘arî gibi düşünüp, bekânın mâna olarak ispatı görüşünü benimseyen ve sonrasında bu görüşü terk ederek bekânın varlığa döndüğünü ilk defa savunan Ebû Bekr el-Bâkıllânî (öl. (...) 403/1013) temsil etmektedir. Bâkıllânî’den sonra mütekaddim dönem Eş‘arîlerinden İmâmü’l-Haremeyn el-Cüveynî (öl. 478/1085) ve müteahhir dönemden Fahreddin er-Râzî (öl. 606/1210), Seyfeddin el-Âmidî (öl. 631/1233), Kâdî Beyzâvî (öl. 685/1286) ve Seyyid Şerîf el-Cürcânî’ninde (öl. 816/1413) bekânın zâta zâit bir mâna olmasını nefyetmeleri ve bekâyı varlığın kendisi olarak görmeleri söz konusudur. Yani Eş‘arî kelâmında bekâ hakkındaki yaygın kanaat, bekânın zâit bir mâna olduğunun reddedilmesi olmuştur. Bu çalışmada Eş‘arî kelâmcıların, eserlerinden hareketle, bekânın mâhiyeti konusundaki görüşleri ortaya konacak ve bekânın zâit bir mâna olarak ispatı ve nefyi hakkında yürütülen tartışma yeniden kurgulanacaktır. Söz konusu tartışma, bekâyı zâta zâit bir sıfat olarak ispat eden Eş‘arî kelâmcıların ortaya koydukları “üç delil” ve bekânın zâit varlığını nefyedenler Eş‘arîlerin ispat durumunda ortaya çıkacağını belirttikleri “dört imkânsız durum” üzerinden işlenecektir. “Delil-itiraz-cevap” kurgusuyla ortaya konacak tartışmanın akabinde, bu tartışmada güçlü olan taraf hakkında bir tercihte bulunularak çalışma nihayete erdirilecektir. (shrink)

The main purpose of this research is to comparatively examine the attitude levels of students studying in Anatolian Imam Hatip High Schools and other types of high schools towards the meaning of life. The sample of the study is 975 students selected by random sampling method, studying at the 12th grade of Anatolian Imam Hatip High Schools and other types of high schools in Erzurum in the 2022-2023 academic year. The research was designed according to the survey model, which is (...) one of the quantitative research methods. The data of the study were collected with the personal information form and the Meaning and Purpose of Life Scale. SPSS-26 program was used in the analysis of the collected data. According to the research findings, it was seen that the students' level of attitude towards the meaning of life, and the average taken from the Meaning and Purpose of Life sub-dimension of the scale were high. In addition, it was determined that the average taken from the Meaninglessness of Life and Lack of Purpose sub-dimension was moderate. These averages were very close to each other between Anatolian Imam Hatip High Schools and other high school students. When the obtained scores were examined, it was seen that there was no significant difference between the students' attitudes towards the meaning of life according to gender, age levels and school type (p>0.05). When the socioeconomic status of the students, their place of residence during the school period, their academic achievement levels and their level of orientation towards spirituality were examined, it was observed that there was a significant difference (p. (shrink)

Bu çalışmada XI. yüzyılda yaşamış olup günümüz tasavvuf çevrelerince adı ve makamı pek bilinmeyen ilk dönem sûfîlerden İbn Yezdânyâr-ı Hemedânî’nin, kendisi gibi tasavvuf tarihi kaynaklarında adına ve künyesine pek yer verilmemiş Ravzatü’l-Mürîdîn adlı eseri değerlendirilmiştir. Eserin tıpkı Tehzibü’l-Esrâr ve Keşfü’l-mahcûb gibi erken dönem tasavvuf kaynaklarından birisi olduğu görülmektedir. Eser, sûfîlerin makam ve hâlleri açısından öncülü olan eserlere benzese de tasavvuf risalelerinde daha önce karşılaşılmamış kimi sûfî anlatılarına da sahiptir. Ayrıca Baba Tâhir-i Uryân, Baba Cafer-i Ebherî, Aynü’lkudât-ı Hemedânî gibi sûfîlerin başını (...) çektiği Hemedân merkezli Cibâl tasavvuf anlayışı ile bu bölgede doğup gelişen tasavvufi düşüncenin özellikleri hakkında önemli bilgiler ihtivâ eder. (shrink)

Bu çalışma Ebü’l-Hasan el-Eş’arî’nin (ö. 324/935-36) âlem anlayışının Ehl-i Sünnet’in kozmoloji anlayışına etkisini ihtiva etmektedir. Bu bağlamda onun âlem ve âlemin unsurlarına (cevher, araz, cisim, mekân, hareket, nedensellik) yönelik fikirleri ele alınıp irdelenmeye çalışılmıştır. Eş’arî’nin, mensubu olduğu Mu’tezile’den ayrıldıktan sonra dakîk konularda aldığı birikimi kendi yöntemiyle nasıl mezcettiği ve başta Eş’arî’lik ekolü olmak üzere Ehl-i Sünnet ekolüne aktardığı tespit edilmiştir. Bu açıdan Eş’arî’nin mezkûr fikirlerinin Ehl-i Sünnet’in kozmoloji anlayışında yer edinip-edinilmediğine değinilmiştir. Öte yandan Ehl-i Sünnet’in kozmoloji anlayışının kurulmasında başat rol (...) oynayan kelâmcının Bâkıllânî (ö. 403/1013) olduğu yönündeki iddialara da cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu iddiaların aksine Eş’arîlik ekolünün kurulmasına öncülük eden Eş’arî’nin dakîk konulardaki görüşlerinin Ehl-i Sünnet’in kozmoloji anlayışının meydana gelmesinde öncü rol oynadığına yer verilmiştir. Çalışma Eş’arî’nin âlem anlayışı ve bu anlayışın Ehl-i Sünnet’in kozmoloji anlayışına etkisi ile sınırlı tutulmuştur. Öte yandan yer yer diğer kelâm ekollerinin ve kelâmcıların dakîk konulardaki görüşlerine de başvurulmuştur. Bu minvalde argümanlar getirilmeye ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada ayrıca deskriptif ve mukayese yöntemi kullanılmıştır. (shrink)

Mu‘tezilî düşünür Amr b. Bahr el-Câhız’ın (ö. 255/869) tercüme faaliyetleri sonucu Antikite (Antik Çağ) Yunanca metinlerden yaptığı aktarımlar canlılar hakkındaki fikirlerini etkilemiştir. Böylece Yunan zoolojisinde ortaya koyulan görüşlere Kitâbü’l-Hayevân eserinde geniş bir şekilde yer vermiştir. Ayrıca diğer eserlerinde az da olsa Yunan düşünürlerin hayvanlar hakkındaki görüşleri mevcuttur. Ancak Yunan zoolojisinden tevarüs eden birikimin Câhız’ın Kitâbü’l-Hayevân eseri olmak üzere hangi bağlamda ve ne düzeyde alımlandığı tam olarak bilinmemektedir. Alımlanan bilgilerin Câhız’ı ne kadar etkilediği ve doğrudan mı yoksa kendi ilmî birikiminin süzgecinden (...) geçirerek mi? Aktardığı net olarak ortaya koyulmamıştır. Buradan hareketle bu çalışmada, Câhız’ın hayvanlar hakkındaki görüşleri temel alınarak Yunan zoolojisinden etki düzeyi ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Böylece Câhız’ın “Sâhibu’l-Mantık” lakabıyla bahsettiği Aristoteles (mö. 384-322) başta olmak üzere Galen (ö. 200?) ve Polemon (Aflimun) (ö. 314) gibi Yunan düşünürlerden hangi noktalarda aktarımlar yaptığı üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda Câhız’ın Kitâbü’l-Hayevan eseri başta olmak üzere diğer eserlerinde geçen Yunan zoolojisine dair ifadeler açığa çıkarılacaktır. Fakat özellikle Aristoteles’ten yaptığı aktarımlar oldukça fazla olduğundan dolayı Câhız’ın tam olarak anlayamadığı, araştırdığı, doğrudan etkilendiği ve test ettiği bilgiler üzerinde analiz yapılacaktır. Çalışma sonucunda Câhız’ın alımladığı bilgileri bazen doğrudan bazen doğruluğunu araştırarak hatta deney ve gözleme başvurarak aktardığı anlaşılacaktır. (shrink)

A notion that the theologians consider as a physical explanation model while discussing the movement in accordance with their theological views on the comprehension and interpretation of the universe is i‘timād. In conclusion, this notion, which has various meanings in different contexts, has been used to express “the tendency of object in motion, potential energy, pressure or resistance of an object to another object”. Within this framework, including weight-lightness, ascent-descent, impulse-pull etc., many phenomena related to the unidirectional and compulsory movement (...) of objects have been explained. On the other hand, theologians dealt with i‘timād in the context of their own conceptions of the universe, in relation to their understanding of causality while discussing the movements of bodies in the universe and their changes-transformations, and the causality relationship between them. As a result of their discussions, they asked questions about i‘timād and tried to find answers to these questions in the perspective of their own views of the universe. Furthermore, in relation to the theory of i‘timād, Mu‘tazilite scholar Abû Ishâq Ibrâhîm al-Nazzâm (d. 231/845) discussed the theory of tafra (leaping) and put forward contrary arguments. One of those who sought answers to the questions discussed in this direction and expressed an opinion on i‘timād is the Ash’arî theologian Abû al-Maâlî al-Juwaynî (d. 478/1085). He discussed i'timād in terms of the accidents of spatial generation and used i'timād as a universal explanatory theory for the phenomena of movement, space, weight and lightness, and directional phenomena such as up and down. From this point of view, he also tried to interpret i'timād with examples from natural phenomena and objects. In doing so, he synthesized i'timād within his own system and presented it as an explanatory element by considering the Ash'arite metaphysical principles through the examples he frequently gave. Thus, he put forward views on whether the movements of objects give rise to i'timād or not, and drew attention to the usage of i'timād in the Muʿtazilite and Ashʿarī schools. In this context, he tried to prove with examples whether the Muʿtazilite understanding of iʿtimād overlaps with the Ashʿarī understanding of iʿtimād. On the other hand, al-Juwaynī put forward his proofs in the context of his criticisms of the Muʿtazilites in general and al-Naẓẓām in particular. His criticisms were generally in response to the views of Muʿtazilite scholars on the phenomenon of motion in the context of iʿtimād. In fact, al-Juwaynī criticized the arguments of Abū ʿAlī al-Jubbāʾī (d. 303/916) and Abū Ḥāshim (d. 321/933) in the context of the theory of tawlīd and al-Naẓẓām in the context of the theory of tafra through their arguments. In this direction, the paper concentrates on how Juwaynî stated the examples he put while proving the theory of i‘timād in terms of movement phenomenon and what he comprehended from it. In addition, the paper discusses his criticisms against Nazzâm’s theoretical and experimental arguments he brought in the context of tafra theory while elaborating Juwaynî’s explanation of movement phenomenon. (shrink)

This paper explores the commitment to corporate citizenship on the part of the largest U.S.-based multinationals in the emerging market region of Latin America. The websites of the largest U.S.-based firms - according to the 2007 Fortune 500 list - are reviewed and their CSR efforts in Latin America are noted. The firms' positions on corporate citizenship in Latin America are mapped onto a three-by-three matrix in which firms' commitment to corporate citizenship ranges from profitmaking motivations to a more holistic (...) approach where support for non-profit causes is embraced by the entire firm and implemented at all levels, 9-26, 2000). The largest U.S.-based multinationals were selected for this study because of their leadership role and the fact that other firms within their respective industries may seek to emulate the firms' level of commitment to corporate citizenship. While the matrix can be used to evaluate corporate citizenship efforts in any market - or globally - the emphasis in this study is on Latin America, a region of interest for two reasons: because of the paucity of research on this particular emerging market region as it relates to CSR, and because there is some evidence to suggest that philanthropic initiatives by the region's wealthy individuals lag behind individual philanthropic efforts in other world regions. If this is the case, this study aims to identify whether companies are picking up the slack. (shrink)

Music is part of the cultural practice and, at the same time, is interwoven with biology through its effects on the brain and its likely evolutionary origin. Studies on music, however, are traditionally based on the humanities and often carried out in a purely historical context, without much input from neuroscience and biology. Here, we argue that lullabies are a particularly suited test case to study the biological versus cultural aspects of music.

In folk songs, which can be described as melodies reflecting the feelings and thoughts of the people, it is possible to find all kinds of events experienced by the person or society, all kinds of emotions that can be felt, in other words, the joy, sadness, life and beliefs of individuals and/or society, in short, all elements of life. Folk songs are one of the most important sources in which society's perception of religion, religious life, and how religion is theoretically (...) or practically embodied in daily life can be determined. With this study, it is aimed to determine the reflections of the subject of “religion (Islam)” in the folk songs of Âşık Veysel, (the existence of the subject of religion, how it takes place theoretically and practically), and to classify and evaluate the materials found. Before moving on to the main topic in the study, brief and concise information was given about Âşık Veysel and his folk songs/poems. In the main part of the study, the religious elements contained in the lyrics of Âşık Veysel's compositions/adaptations and lyrics in a total of thirty-seven pieces of broken air style procedural (rhythmic) works belonging to him were examined in the form of substances. The works belonging to him that he sang as poems without melody, the works that were in a unmetered folk song style (uzun hava, rhythmless) and free rhythm, and the works whose lyrics belonged to other bards/poets and were performed by Âşık Veysel were not subjected to examination. This limitation of the scope of the study is due to the fact that Veysel's folk songs are more widespread, visible and listened to, as well as the fact that the analysis of all his works exceeds the volume of the article. Based on the saying “what is inside the cube seeps out of it”, a number of results have been achieved as a result of studying the religious elements found in the lyrics of the songs composed and sung by Âşık Veysel in the metered folk song style(kırık hava, rhythmic) style. Many religious and mystical topics such as Allah, prophets, holy books, worldly life, the hereafter, heaven, hell, death, mourning, fate, spiritual/luminous beings, sacrifice, prayer, curse, martyrdom, veteran, sects, loyalty and dhikr have been directly or indirectly included in folk songs, which are usually seen to be sung/written in an admonitory style. Prayer, zakat, fasting, hajj, etc. practical issues have not been included at all. (shrink)

Prof. Dr. Muhammed İffet Şarkavî, Çağdaş Dinî Düşünce (Modern Dönem Tefsir Akımlarının Analitik İncelenmesi) adlı çalışmasında “çağdaş sorunlar karşısında dinî düşüncenin vereceği cevaplar neler olabilir?” sorusuna cevap aramaktadır. Eserin temel gayesi genelde tüm müslümanların bu sorunlara çözüm üretebilmek için sergiledikleri felsefî, kelâmî, hukukî gayretleri incelemek; özelde ise çağın problemleri karşısında müslüman müfessirlerin konumunu ortaya koymaktır diyebiliriz. Müellif müfessirlerin özellikle on dokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda yoğunlaşan sömürgecilik faaliyetlerinin İslam coğrafyasında sebep olduğu siyasî, ekonomik, kültürel bunalımlara çözüm sadedinde ortaya koydukları fikir akımlarıyla (...) ilk dönem İslamî kaynaklarında geçen düşünce esasları arasında çok önemli ortak noktalar bulunduğu kabulünden hareket etmektedir. (shrink)

In this research, firstly, the related literature of cyberbullying/victimization, problematic internet usage and religiosity and correlations among religiosity, cyberbullying/victimization and problematic internet use were tried to be revealed. Subsequently, the differences between the gender groups on cyberbullying/victimization, problematic internet use and religiosity were examined. Moreover, the differences among the age groups on cyberbullying/victimization, problematic internet use and religiosity were analyzed. The study was conducted with 1130 participants between 16-55 years old. In the study, Personal Information Form, Revised CyberBullying Inventory, Generalized (...) Problematic Internet Use Scale 2 (GPIUS2) and two different Religiosity Scales were utilized. Personal Information Form was arranged by researchers. Two items of the Personal Information Form are derived from the Bapint Scale who developed by Öğel and et al. Revised CyberBullying Inventory was developed by Topçu and Erdur-Baker. Generalized Problematic Internet Use Scale 2 (GPIUS2) was developed by Caplan in 2010. The first religiosity scale was developed by Veysel and this version edited by Ayten was used. The second religiosity scale was developed by Ayten. According to the results of the study, it was seen that there was a statistically significant difference in the cyber bullying variable according to the sex. However, according to sex, cyber victimization, problematic internet use and religiosity variables were found not to be significantly differentiated. There is a significant difference in the cyberbullying, problematic internet use and religiosity according to the age variable. It has been found that there is no significant difference in the cyber victimization variable. According to the correlation which have been obtained, the significant negative relationship between religiosity, cyber bullying/victimization and problematic internet use were found. It is possible to say that as the religiousness increases, cyberbullying, cyber victimization and problematic internet usage decrease. (shrink)