W ramach semantyk Kripkego dla języków modalnych wartość logiczna zdania może zmieniać się wraz ze zmianą parametru indeksu semantycznego. Oznacza to, że stosując tego typu semantykę do analizy zdań języka naturalnego, musimy wskazać indeks istotny dla analizy semantycznej. Zwykło się przyjmować, że odpowiedni indeks jest ustalany przez kontekst wypowiedzi. Pomysł ten został odrzucony przez semantyków analizujących języki temporalno-modalne w kontekście indeterminizmu, co wygenerowało problem ustalania indeksu. W artykule przedstawię argument owych semantyków, a następnie zarysuję kilka odpowiedzi na problem ustalania indeksu. (...) Ostatecznie będę argumentował, że przy pewnych założeniach metafizycznych i semantycznych można udzielić klasycznej odpowiedzi na problem ustalania indeksu również w kontekstach indeterministycznych. (shrink)

W niniejszym artykule poddane są analizie problemy historiografii filozofii ukraińskiej, wynikajace w tym momencie, kiedy przedmiotem badań stają się instyticje, prądy umysłowe, osobowości należące do kanonicznej ukraińskiej filozofii, lecz zbadanie których nie jest możliwe bez uwzględnienia kontekstu poskiego. Taki kontekst utworzony został przez „wspólna strefę” polskiej a ukraińskiej historii i obejmuje tak ważne dla tych historii postaci oraz instytucje jak Stanisław Orzechowski, Akademia Kijowsko-Mohylańska lub Szkoła Lwowsko-Warszawska. Zdaniem autora, badania nad polskim kontekstem filozofii ukraińskiej wymagają ponownie przyjrzeć się uspadkowanym poglądom (...) i mniemaniom odnośnie ukraińskiej tożsamości narodowej i są w stanie pokonać pojmowanie narodowej tradycji filozoficznej jako dostatecznego i oryginalnego produktu własnej narodowej kultury. (shrink)

In this article the most important theistic arguments formulated by virtue of the achievements of contemporary cosmology are presented and critically discussed. In general, these are the so-called aposterioric arguments, i.e. those that descend from commonly accepted scientific facts in cosmology. In view of these facts an attempt is made to show that a theistic explanation is the best one among all the possible ones. Taking into consideration the fundamental essence of cosmological data, two the most important genera of formulated (...) arguments are pointed out. The first one refers to the Big Bang widely affirmed in cosmology. It assumes the shape of the previous argument from the beginning of the time of the Universe. The main difficulty of this argument is the fact of its groundless attribute of the Big Bang with the character of the absolute beginning of time forewent only by nothingness. The second genera of the argumentation refers to the so-called cosmic coincidences affirmed in cosmology. Depending on philosophical interpretations of these coincidences, one may speak about the argumentation from the plan, rationality, mathematicality, teleology, subtlety or con­tingency of the Universe. The cognitive value of these arguments on the one hand depends on the legitimacy of the interpretations of cosmic coincidences and on the other hand it depends on the possibility of demonstrating that the theistic interpretation of philosophically interpreted scientific facts is the best possible explanation. Because there is no easy way to demonstrate the validity and correctness of both ways of ratiocination, therefore the evidential strength of all these arguments evokes many questions. (shrink)

Artykuł nawiązuje do jednej z najbardziej intensywnych dyskusji we współczesnej filozofii języka, jaką jest spór o zasięg i charakter wpływu kontekstu wypowiedzi na znaczenie użytych w niej wyrażeń, gdzie kontekst jest rozumiany bardzo ogólnie, jako „zewnętrzne okoliczności, które wykorzystywane są przez uczestników sytuacji komunikacyjnej do określenia pewnej własności pewnej jednostki językowej”. Jest to w istocie spór o autonomię semantyki. Spornymi stanowiskami w toczonej debacie są kontekstualizm i minimalizm semantyczny. Zaproponowane ujęcie wypowiedzi jako celowego i racjonalnego aktu komunikacji, w którym wyrażenie (...) językowe i kontekst stanowią odrębne źródła informacji będącej przedmiotem interpretacji wypowiedzi, pozwoliło bardziej szczegółowo określić rolę kontekstu i znaczenia językowego w determinowaniu treści wypowiedzi. Z tej perspektywy została przeprowadzona analiza wypowiedzi zdania ‘Jan jest wysoki’ w trzech różnych kontekstach, co pozwoliło lepiej ocenić siłę argumentów badanych stanowisk. Rozważania zostały przeprowadzone jako próba obrony minimalizmu semantycznego, który utrzymuje, że grupa wyrażeń, których znaczenia zależą od kontekstu, ogranicza się do typowych wyrażeń okazjonalnych. Wpływ kontekstu na wyrażenia spoza tej grupy zaznacza się jedynie na płaszczyźnie pragmatycznej. Procesy pragmatyczne nie zmieniają znaczenia językowego wyrażeń użytych do sformułowania wypowiedzi, a jedynie wpływają na interpretację wypowiedzi. Zdania języka po usunięciu typowych wyrażeń okazjonalnych wyrażają sądy minimalne i nie wymagają dodatkowej informacji kontekstowej. Minimalizm semantyczny pozostaje w opozycji do stanowiska kontekstualizmu głoszącego, że niemal wszystkie wyrażenia języka naturalnego są wrażliwe na kontekst, który moduluje ich znaczenie na poziomie semantycznym. Zgodnie ze stanowiskiem kontekstualizmu zdania języka, takie jak np. ‘Jan jest wysoki’, nie mają określonych warunków prawdziwości, gdyż warunki prawdziwości można przypisać tylko konkretnym wypowiedziom, a nie zdaniom rozumianym jako wyrażenia językowe. Przeprowadzona analiza użycia w różnych kontekstach zdania należącego do spornej grupy dostarcza argumentów na rzecz minimalizmu semantycznego. Pokazuje ona, że zarówno samo słowo ‘wysoki’ posiada pewną treść wspólną dla wszystkich kontekstów i odniesień, jak też zdanie ‘Jan jest wysoki’ formułuje pewien sąd minimalny o określonych warunkach prawdziwości. (shrink)

In this article the conceptual connections between Wittgenstein’s On Certainty and the work of three contemporary feminist epistemologists: standpoint theorist Sandra Harding and feminist empiricists Helen Longino and Lynn Hankinson Nelson, are explored. The inquiry reveals both surprising similarities and important differences between Wittgensteinian and feminist epistemologies. Exploring these similarities and differences clarifies Wittgenstein’s epistemology and reveals the ways in which feminist epistemologists developed the themes from On Certainty.

Popperowskie poglądy na temat języka i jego funkcji, omawiane w książce zatytułowanej Wiedza a zagadnienie ciała i umysłu, są integralnie powiązane z jego teorią trzech światów. Zamierzam przedstawić podstawowe idee tej teorii, koncentrując się w szczególności na Popperowskiej koncepcji tzw. trzeciego świata i fundamentalnej roli języka w procesie tworzenia tego świata. W wyżej wspomnianej książce Popper opisuje swoją teorię trzech światów z perspektywy historycznej i porównuje tę teorię z koncepcjami Platona, Bolzano i Fregego. Wspominając Leibniza, jako swojego poprzednika, Popper nie (...) przeprowadza jednak analizy Leibnizjańskiej koncepcji świata i języka. W artykule podjęto próbę połączenia teorii Poppera z poglądami Leibniza, a także wskazania na pewne podobieństwa i różnice pomiędzy nimi. (shrink)

W pracy tej podejmowane jest zagadnienie form przejściowych ewolucji biologicznej w jej najbardziej znanej formie, czyli problemu „brakującego ogniwa”. Problem ten często pojawiający się w rozważaniach wczesnych darwinistów, został całkowicie zarzucony przez współczesnych ewolucjonistów. Zniknięcie kwestii brakującego ogniwa z zainteresowań współczesnej biologii tłumaczy się tym, iż poszukiwane formy przejściowe zostały już odnalezione. Sam zaś problem uważa się za nieistotny, gdyż spowodowany niekorzystnym wpływem różnych czynników pozanaukowych. Celem pracy jest wskazanie przyczyn, które doprowadziły do zmiany sposobu postrzegania owej problematyki. Szczególna uwaga (...) zostanie poświęcona relacji taksonomii do sposobu, w jaki postrzegano poszukiwane brakujące ogniwa. Cały zaś problem brakującego ogniwa, jego przyczyny i zniknięcia, jest interpretowany jako wynik przemian metanaukowych, jakie zaszły w trakcie rozwoju taksonomii. (shrink)

В книгу вошли расширенные версии докладов, представленных на конференции "Научная жизнь Северного Кавказа в условиях социально-политических трансформаций XX века", проведенная 24-26 сентября 2009 года. Для специалистов.

Etyka jako obszar i kontekst standaryzacji działalności organizacji pozarz¸adowych Andrzej Klimczuk In Katarzyna Sztop-Rutkowska (ed.), Poradnik Standardów Normatywnych Dla Organizacji Pozarz¸Adowych Z Powiatu Oleckiego. Fundacja Rozwoju Ziemi Oleckiej. pp. 74--92 (2012) .

Tradit︠s︡ionnai︠a︡ ėpistemologii︠a︡ i eë problemy -- Ot tradit︠s︡ionnoĭ ėpistemologii k ėpistemologii snachala-znanii︠a︡ -- Kritika skeptit︠s︡izma i reli︠a︡tivizma -- Novye i gibridnye ėpistemologicheskie podkhody s tochki zrenii︠a︡ ėpistemologii snachala-znanii︠a︡ -- Ėpistemologicheskie problemy i kontekstualʹnyĭ realizm -- Gruppovai︠a︡ ėpistemologii︠a︡ -- Fenomenologii︠a︡, ėstetika i ėtika -- Perspektivnoe znanie -- Nauchnoe znanie v kontekste.

В сборник представлены статьи и тезисы докладов по актуальным проблемам философии, ее преподавания в высшей школе, философско-культурологическому анализу различных аспектов культуры.

Straipsnyje analizuojamos vyresnio amžiaus tėvų, turinčių emigravusių vaikų, normatyvinės nuostatos dėl vaikų pareigų tėvams, atskleidžiami subjektyvūs priežiūros lūkesčiai ir normatyvinį solidarumą lemiantys veiksniai. Normatyvinis solidarumas lyginamas tarp dviejų transnacionalinės šeimos tipų: tėvų, kurių visi vaikai / vienintelis vaikas yra emigravę ir tėvų, turinčių emigravusių ir Lietuvoje gyvenančių vaikų. Remiantis logistinės regresijos rezultatais, analizuojami reikšmingi individualūs ir šeiminiai veiksniai, lemiantys pritarimą vaikų pareigoms tėvams.

"In this book musical aesthetics of Europe, India, China, Japana and of musulman world is analyzed, aesthetic image of different epochs is defined"--Title page verso.

Glava 1. Religiozno-filosofskie istoki teisticheskogo uchenii︠a︡ o Boge-Absoli︠u︡te, absoli︠u︡tnoĭ Lichnosti i religioznoĭ psikhologii Rossii XIX v. -- Lichnostʹ v probleme Boga kak Absoli︠u︡ta i religioznoĭ psikhologii v Rossii XIX veka -- Religiozno-filosofskoe predstavlenie I.P. Chetverikova ob absoli︠u︡tnoĭ Lichnosti v kontekste teisticheskoĭ i psikhologicheskoĭ mysli -- Uchenie professora Kievskoĭ Dukhovnoĭ Akademii I.P. Chetverikova o lichnosti v kontekste russkoĭ teisticheskoĭ mysli i ideĭ umozritelʹnoĭ psikhologii XIX veka: Dissertat︠s︡ii︠a︡ kandidata bogoslovii︠a︡.

Biografia Martina Heideggera zawiera niejasne karty związane z jego przystąpieniem do partii nazistowskiej oraz sprawowaniem urzędu rektorskiego z nazistowskiej nominacji. „Okres nazistowski” wzbudził dyskusje na temat związków łączących ten polityczny gest z myślą filozoficzną. Szczególnie zaawansowane badania pojawiły się w filozofii francuskiej i przyjęły postać polityki wobec filozofii Heideggera. Jej rozwój podzielono na trzy etapy: wyciszenie, nagłośnienie oraz wzmocnienie. Stanowisko apologetyczne broniło niemieckiego filozofa oraz jego dzieło przed oskarżeniem o uleganie wpływem ideologii nazistowskiej. Stanowisko oskarżycielskie akcentowało zbliżenie osoby i dzieła (...) z nazizmem, co ujawniło się zwłaszcza w motywach językowo-symbolicznych. (shrink)