The Parish of the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Oświęcim can boast a long and rich history. Although the exact date of its establishment is unknown, it can be assumed that its beginnings and the first parish church date back to the turn of the 12th century. The first written mention of the church dates back to 1304. The next source to mention the Oświęcim church was a papal tithe register from 1326. The town had already played an (...) important role as an administrative center: the capital of the Duchy of Oświęcim and the deanery of the Krakow Diocese. The parish included almost thirty villages, apart from the town and the castle. Among the many important events in the history of one of the oldest pastoral centers in the area, a dispute over the right of patronage and gifts to the provost office in Oświęcim occupies an important place. The conflict flared up in 1533 after the death of the provost Jan Rajski. In the literature to date, this problem has not received a separate study. It is worth looking into, especially since there are unique sources containing data on its genesis, course and further consequences. The purpose of this paper is to present this dispute, as well as to signal the legal repercussions of the law of patronage until the first half of the 20th century. Source materials provide the basis for the analyses contained. The resources used were mainly the archives of the Metropolitan Curia in Krakow, including the records of the administrators of the diocese of Krakow, the consistory in Krakow, the court chancery, the visitation protocols from 1598, and the parish records of the Assumption of the Blessed Virgin Mary in Oświęcim. Manuscript No. 5935, held at the Jagiellonian Library in Krakow, also provided first-rate information. Manuscript documents were supplemented with data from printed sources and the literature. (shrink)

In this paper I present the Ingardenian distinction between inseparability and dependence. My considerations are both historical and systematic. The historical part of the paper accomplishes two goals. First, I show that in the Brentanian tradition the problem of existential conditioning was entangled into parts—whole theories. The best examples of such an approach are Kazimierz Twardowski’s theory of the object and Edmund Husserl’s theory of parts and wholes. Second, I exhibit the context within which Ingarden distinguished inseparability and dependence. Moreover, (...) Ingarden’s motivations are presented: the problem of understanding the Husserlian concept of “immanent transcendence,” the issue of the existence of purely intentional objects, and finally the problem of the relationship between individual objects and ideas. The systematic part deals with the ambiguity of Ingarden’s definition of inseparability. I seek to improve this definition by reference to the distinction between absolute and summative wholes. I also present some divisions of inseparability and dependence and investigate whether these types of existential conditioning are reflexive, symmetric, or transitive. (shrink)

Marx extrapolated the relations of production of the factories of his time into his predictions about the development of the working class. These predictions are among the most important theses of Marxism-Leninism relative to the socialist world-revolution which the working class was to carry out.The physics of Marx'' era was not very developed. Marx could have no inkling of the future development of physics and of its application to technology. This is why his predictions had to be in simple and (...) direct proportion to the development of the relations of production of the time. (shrink)

Die logische Analyse psychologischer Begriffe wird gedeutet als die Untersuchung logisch-kategorialer wie auch inhaltlicher Merkmale des Psychischen im Allgemeinen (Kennzeichen des Erlebnismäßigen, Unterscheidungen zum Nicht-Psychischen) und im Speziellen (Kennzeichen der einzelnen psychischen Phänomene, Unterscheidungen innerhalb des Psychischen). Brentanos deskriptive Psychologie wird als eine derartige analytische Philosophie der Psychologie aufgefaßt, und Chisholms These, daß Wittgensteins Philosophie der Psychologie als deskriptive Psychologie angesehen werden kann, wird mit einigen Einschränkungen und Ergänzungen übernommen. Bei der Darstellung der deskriptiven Psychologie als Begriffsanalyse, als einer Wissenschaft (...) a priori, wird vor allem eine Rekonstruktion des Terminus "aus den Begriffen einleuchten" versucht. (shrink)

In the last two decades, major cities in Malaysia have witnessed a spate of urban redevelopment including commercial and retail complexes, and residential estates. The current urban transformations taking place in Malaysian cities are mainly market-driven and characterized by fast-track development with a strong priority on the road infrastructure. This is a typical example of an intensive property-led development that is becoming a central driver of the national economy. This article provides a deeper understanding of the complexity of urban development (...) in Malaysia. Here, the major aim is to understand the Malaysian cities' transitions in the trajectory of their colonial past, national identity, multi-cultural community, culture, and religion. Focusing on South East Asian urbanism, this article determines how internal and external forces and global trends such as neoliberalism and property-led development affect the transformation of urban landscapes and expansions in Malaysia. The outcomes of this paper will indicate how much property-led development and globalisation have affected the traditional and tropical climate-responsive urban environment in Malaysia. It will also identify sustainable design and planning measures that should be implemented in the cities of Malaysia to combat the ill-effects of globalisation. (shrink)

Jeden z kontrargumentów do argumentu z ukrycia Boga, który zyskuje popularność w ostatnich latach, odnosi się do niepojętości Boga. Jeśli Bóg jest transcendentny, twierdzą zwolennicy tego argumentu (tj. Michael Rea i Roger Pouivet), to nie wiemy, czy Boska miłość wyraża się w otwarciu na osobiste relacje ze skończonymi istotami, jak twierdzi pierwsza przesłanka argumentu o ukrytości. Oskarżają J. L. Schellenberga o kształtowanie koncepcji Boga na wzór współczesnych koncepcji człowieka. W odpowiedzi wskazuję na fakt, że chociaż w pismach Schellenberga istnieje niebezpieczeństwo (...) antropomorfizmu, personalistyczny teizm musi zaakceptować pierwszą przesłankę argumentu z ukrycia. Uzasadniam swoją tezę, odwołując się do zasady scholastycznej, która pozwala przypisać Bogu wszystkie doskonałości, i argumentując na rzecz tezy, że osobowość (rozumiana w kategoriach racjonalności i wolności) jest jedną z doskonałości. (shrink)

W artykule tym rozważana jest kwestia zmienności Boga, której „pochodną” – biorąc pod uwagę stwierdzenie Arystotelesa, że „substratem” czasu jest ruch – jest tytułowy problem czasowości Boga. Aby uwyraźnić i uchwycić wiążące się z tymi zagadnieniami trudności i dylematy, odwołano się do teologii chrześcijańskiej, a w szczególności do problematyki stworzenia, objawienia, a także – co się z tym wiąże – wcielenia oraz zbawienia. Wyprowadzono wniosek, że należy przyjąć, iż w Bogu realizuje się zupełnie inna niż kauzalna zasada ruchu, stąd też (...) i struktura Jego zmienności musi być radykalnie odmienna. Ten domniemany rodzaj Boskiej czasowości można nazwać czasem absolutnym i uznać, że przypomina on coś, co z naszej ludzkiej perspektywy da się za Heglem określić teraźniejszą obecnością. (shrink)

The article reviews the book Value and Virtue in a Godless Universe, by Erik J. Wielenberg.

This study aims to identify various meanings of the expression (name) “dignity”, with particular emphasis on the meanings of this expression as it appears in the text of the Constitution of the Republic of Poland. The meaning of the name “dignity” is the concept of dignity; in turn, the different concepts of dignity encompass dignity of particular types. Twelve different meanings of the expression “dignity” are indicated – twelve different concepts of dignity, and thus twelve types of dignity. Half of (...) them are meanings (concepts) that recognize dignity as something belonging to a human being as a subject of law. They were considered in the essay Godność jako właściwość osoby. Typy godności – propozycja systematyzacji [Dignity as a Quality of Person – a Proposed Systematisation]. This group of meanings includes three concepts of dignity which recognize dignity as something constitutive of being a person: (1) inherent dignity of the person, (2) dignity established by qualities specific to a thinking being, and (3) dignity as a historically emergent social status of all human beings. The second group of meanings, treating dignity as something with which the human being (the person) is endowed, includes concepts which encompass (4) personal dignity (honour and good reputation), (5) dignity as moral excellence, and (6) dignity as appropriateness of attitude or behaviour. -/- Dignity as an attribute of collective entities and dignity as an institutionally grounded attribute are a subject of this paper. The Constitution of the Republic of Poland speaks of (1) the dignity of the Nation, (2) the dignity of office or function, and (3) public dignity. The expression “the dignity of the Nation” can be understood in four different ways: (i) analogously to the understanding of dignity of the person, (ii) of personal dignity, (iii) of dignity as moral excellence, and (iv) of dignity as appropriateness of attitude or behaviour. The expression “dignity” when designating something institutionally grounded can designate (4) the dignity of social roles, (5) the dignity of a profession, and – specifically to the Polish language – (6) dignity meaning a surname. -/- The author argues that it is unacceptable to ascribe different concepts of dignity to the expression “dignity” appearing in a specific legal provision. (shrink)

The fact of religious diversity is vital for the philosopher of religion but also, to some extent, for the believer of a given faith. It takes place in such a dimension in which the views of a given believer or the meaning of the practice of a given religion presupposes the truthfulness of specific claims concerning a given religion or the beliefs included in it. If now on the part of the philosopher of religion or the followers of another religion, (...) there is a direct or indirect challenge to such a key proposition, religious disagreement with epistemic dimension is involved. At the same time, it is not the case that any religious diversity is a case of epistemically significant religious dissent. The paper, by distinguishing different aspects of religions and functions performed by religion, tries to show in which situations religious diversification leads to religious disagreement. Both the follower of religion and the philosopher of religion can and should seek the truth in matters of crucial importance to religion. The difference is that the follower of a given religion is more interested in the salvific and practical functions of religion, along with the associated sense of value and meaningfulness of life and, to a lesser degree, the theoretical certainty that her religion is correct at crucial points. On the other hand, the achievement of ‘the soteriological’ purpose of religion based on false belief is impossible, just as the meaningfulness of life 'based on the sand and not on the rock’. It is because the false foundation is devoid of higher value. That is why there is a community of a philosopher of religion and a follower of a given religion to search for the truth of it. (shrink)

Artykuł przedstawia polskie regulacje prawne z lat 1998-2007 będące podstawą lustracji. Analizuje szereg aktów prawnych prezentując zakładane cele lustracji, jej zakres, procedury i przewidywane sankcje karne. Celem autora jest identyfikacja aksjologicznych podstaw regulacji prawnych dotyczących lustracji. W trakcie analiz wskazuje on m. in. na brak proporcji między sankcjami karnymi a winą jednostek, zwłaszcza w niektórych przypadkach penalizacji oświadczeń lustracyjnych niezgodnych z prawdą lub penalizacji niezłożenia oświadczeń. Autor argumentuje także, że analizowane rozwiązania zakładały – wbrew deklarowanym celom – przeniesienie odpowiedzialności za (...) zło systemu politycznego z jego aktywnych twórców na jednostki wbrew woli poddane działaniu tego systemu. Ponadto argumentuje, że lustracja oparta na przeprowadzanym przez państwo „teście moralności” radykalnie ingeruje w wewnętrzną sferę moralności jednostki i stąd zakłada elementy typowe dla aksjologii systemów totalitarnych; państwo nakazuje dokonać działania, które bezpośrednio i wprost zmierza do realizacji ściśle wewnętrznej wartości moralnej opartej na zgodności oświadczenia z przekonaniami, i jednocześnie państwo ustanawia siebie nie tylko obserwatorem i sędzią realizacji tej wartości, ale także autorem wzorca przekonań, z którymi oświadczenie ma być zgodne. (shrink)

The article reviews the book Osoba—fikcja czy rzeczywistość? Tożsamość i jedność ja w świetle badań neurologicznych [Persons: Fiction or Reality? The Identity and Unity of the “Self” in the Light of Neurological Research] 2nd ed., by Józef Bremer.

W książce Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu (Kraków: Wydawnictwo WAM 2020) Miłosz Hołda wnikliwie przedstawia poruszaną problematykę i proponuje ciekawe rozwiązania. Stanowiąc ambitną próbę wypracowania oryginalnego stanowiska w ważnym obszarze myśli chrześcijańskiej, publikacja domaga się krytycznej refleksji i uwypuklenia istotnych problemów, co jest celem niniejszego tekstu. Chodzi zwłaszcza o dwie kwestie o kluczowym znaczeniu dla teizmu: (nie)działanie Boga w świecie oraz godzenie „Boga filozofii” z „Bogiem objawienia”. W pierwszym z wymienionych zagadnień podstawowym problemem jest (częściowo) niewłaściwe podejście do (...) przyrodniczego obrazu świata oraz do filozofii nauki i teologii nauki. W drugim obszarze głównym mankamentem analiz Hołdy jest rozbieżność między manifestowanym poparciem dla teizmu klasycznego a brakiem krytycznego spojrzenia na te jego elementy, które utrudniają, w niektórych zaś aspektach uniemożliwiają, wyrażenie istotnych treści judeochrześcijańskiego objawienia. Zawarte w artykule uwagi nie obalają w całości głównych tez stawianych przez Hołdę, lecz prowadzą do ich modyfikacji, dowartościowującej przyrodniczy obraz świata. (shrink)

W artykule autor analizuje teorię autorytetu przedstawioną przez Trinkaus Zagzebski. Teoria ta podkreśla rolę zaufania w uzasadnianiu zdań, m.in. wskazując na ograniczenia stanowiska egoizmu poznawczego, dla którego ideałem jest sytuacja, w której podmiot, uzasadniając swe przekonania, polega tylko na własnych zdolnościach poznawczych. Trinkaus Zagzebski broni uniwersalizmu poznawczego, wg którego już sam fakt, że osoba x, głosi że p, jest prima facie racją za p. W tekście autor wskazuje na słabe punkty uniwersalizmu i konkluduje, że albo uznamy to stanowisko z jego (...) konsekwentnym odrzuceniem tezy o równości podmiotów poznających, albo też mimo wszystko opowiemy się za egoizmem poznawczym. Autor uznaje przy tym, że amerykańska filozofka daje nam wskazówki, jak ulepszyć owo stanowisko, by nie prowadziło ono do twierdzeń sprzecznych z intuicją. (shrink)

Artykuł jest odpowiedzią na krytyczne uwagi zgłaszane pod adresem książki Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga przez Stanisława Judyckiego, Ryszarda Mordarskiego, Marka Peplińskiego i Jana Sochonia. Główny zarzut wobec mojego stanowiska głosi, że jest ono zbyt przychylne wobec argumentu J.L. Schellenberga, który niekoniecznie powinien być wzorem ujęcia problematyki ukrytości. Jednym z przejawów przyjęcia założeń kanadyjskiego autora jest zgoda na tezę o istnieniu niewierzących przy braku oporu.

Artykuł jest odpowiedzią na polemikę Stanisława Ruczaja z argumentem z Wcielenia, który został zaprezentowany w książce Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga. Ruczaj zarzuca tzw. obronie inkarnacyjnej, że nie rozważa ona możliwości, zgodnie z którą Bóg jest zarazem wcielony, jak i nieukryty. W niniejszym artykule koncentruję się na uzasadnieniu, dlaczego uważam, że jest możliwe, iż owa opcja jest dla Boga wykluczona. Według mnie istnieją racje przemawiające za tym, że jest ona (a) logicznie sprzeczna, (...) (b) niespójna z doskonałym moralnie charakterem Boga, (c) nie skutkowałaby wyeliminowaniem niewiary bez oporu we Wcielenie. (shrink)

Autor stawia w centrum rozważań koncepcję historii Cieszkowskiego i Hessa. "Prolegomena…" Cieszkowskiego wywarły silne wrażenie na Hessie. Autor "Heiligen Geschichte" przejął koncepcję filozofii czynu Cieszkowskiego, która nie ograniczała się do spekulacji, lecz przenosiła nas do sfery społecznej praktyki.

Tom specjalny „Avantu” poświęcamy twórczości komiksowej Henryka Jerzego Chmielewskiego, nazywanego Papciem Chmielem (także Dziadkiem Chmielem) oraz głównym postaciom serii komiksów „Tytus, Romek i A’Tomek” (dalej: „TRiA”). Wydawana od 1966 roku w formie osobnych albumów seria liczy 31 ksiąg, stając się najdłużej wydawanym w Polsce cyklem, który zajął poczesne miejsce w historii polskiego komiksu. Początkowo przy-gody Tytusa jawiły się jako wejście w krainę wyobraźni dziecięcej (księgi III-XVIII), z czasem jednak Chmielewski przeszedł do doraźnych komentarzy na temat zmieniającej się polskiej rzeczywistości (od (...) Księgi XX). Zmiana ta nastąpiła w momencie transformacji systemowej w Polsce. Przełom 1989/1990 to okres, w którym „Tytusy” zaczęły być wznawiane przez autora w unowo-cześnionej szacie graficznej (część książeczek narysowano na nowo) i zmienionej formie fabularnej: pojawiły się nowe rysunki, przearanżowano część starszych, dodano wypowiedzi bohaterów. W tym okresie Chmielewski nie wydawał książeczek z nowymi przygodami Tytusa; te zaczęły się pojawiać od 1992 roku, a autor zaczął opisywać w nich zmiany zachodzące w Polsce. Po przełomie politycznym 1989/1990 magiczne i osadzone w wyobraźni wątki zestawione zostały z tym, co w aktualnej polskiej rzeczywistości społecznej wydawało się Papciowi zajmujące, a często – niepokojące lub wymagające interwencji. Tytus zatem stał się członkiem afiliowanego przy NATO oddziału wojskowego, walczył z handlarzami narkotyków, rysował graffiti, mistrzowsko jeździł na desce, zwalczał bądź to chuliganów na meczach piłkarskich, bądź to gangi przestępcze, czy też intensywnie poznawał internet. (shrink)

The study aims to explain the meaning and function of the concept of topicality (Aktualität) in Benjamin’s philosophy of history and to show that it can present a relevant alternative to contemporary historiography. In times when society is improving the accuracy of its grasp of history and accumulating ever more data about it, Benjamin’s philosophy is valuable by concerning itself primarily with the problem of presentation (Darstellung) of the topicality of particular historical phenomena. Thanks to a better understanding of the (...) concept of topicality, the reader will be able to see why Benjamin thought that to respond to what is “actual” in the sense of “topical” or “timely” in history is more important than specifying or accumulating data about it. However, in the presentation of a single topical historical object the whole of history is monadologically expressed: Benjamin’s focus on particular, unique phenomena didn’t imply a resignation vis-à-vis the task of expression of the whole. (shrink)

Using E. Wolicka book "Consideration on Kant" as an anchoring point, the author investigates the conditions under which 'kingdom of ends' can successfully play a role of institution of culture, i.e. be translated into rules of action and empirical facts in the sphere of every day life and history.

Leibniz’s _principium identitatis indiscernibilium _excludes the existence of two different objects possessing all properties identical. Although perfectly acceptable for macroscopic systems, it becomes questionable in quantum mechanics, where the concept of identical particles is quite natural and has measurable consequences. On the other hand, Leibniz’s principle seems to be indispensable when we want to individuate an item and ascribe to it particular property (e.g. value of the projection of spin on a chosen axis). We may thus abandon the principle on (...) the quantum level, claiming it falsity here, or (better) try to find other ways of individuation of objects, possibly by adopting appropriately the very concept of it. All these problems, and many other connected with identity and indiscernibility of quantum objects, are thoroughly discussed in the book of Tomasz Bigaj, unique in the world literature due to its comprehensiveness. (shrink)

Artykuł prezentuje i komentuje dyskusję pomiędzy J. F. Drewnowskim a S. Kamińskim, której przedmiotem było stosowanie logiki w filozofii, a ściślej w metafizyce ogólnej o orientacji arystotelesowsko-tomistycznej. Drewnowski prezentował w niej stanowisko reprezentatywne dla tzw. Koła Krakowskiego o możliwości stosowania narzędzi logiki formalnej w metafizyce, Kamiński takiej możliwości zaprzeczał. Spróbujemy wskazać pewne wnioski z tej dyskusji przydatne dla dzisiejszego rozumienia stosowania logiki w filozofii. W końcowej partii podjęta jest próba znalezienia przyczyn stanowiska Kamińskiego, które jest reprezentatywne dla przedstawicieli tzw. lubelskiej (...) szkoły filozoficznej. (shrink)

The narration in the music video to Celine Dion’s song All By Myself is a linearly organised construct or composition equipped with features of logicality, which organises specific linguistic or image-based material. It constructs a fiction based on the principles of dramatism. If one assumes that a music video can be analysed as a system which produces meaning, then the production occurs mainly within two dimensions. Firstly, as fiction, and secondly, as narration. The sequential editing adds significance to the entire (...) film. The specific connection points of individual scenes influence the interpretation of the images by viewers – they extract the significance of a portion of the music video. Surely this phenomenon could be defined as a production of sense. (shrink)

Contents 1 Introduction / 2 The Timaeus on dignity: the Demiurge’s speech / 3 Justice as a virtue / 4 The content of just actions / 5 Justice of the law and justice of the state / 6 Equality / 7 Some key issues in Plato’s conception of justice / 7.1 What is more excellent—justice of the soul or justice of action? / 7.2 Which activity is best and what is its best object? / 7.2. Just actions over contemplation / (...) 7.2. The Timaeus and Plato’s teaching on justice / 7.2. The elderly Cephalus on justice: foreword as epilogue / 7.3 The sharing of wives: testing the interpretation on a ‘hard case’ / 8 Conclusions. (shrink)

In this article I try to answer the question whether the thesis that some being can create autonomous objects out of nothing is compatible with Roman Ingarden's ontology. In the first part of the paper I analyse Ingardenian concepts of moments of being and modes of being. Special attention is put on the existential autonomy. The second part is devoted to ontological relation of creation. It turns out that basic theses of Ingarden's ontology exclude possibility of "creatio ex nihilo" of (...) autonomous objects. (shrink)

The aim of the paper is to provide information on the evolution of three correlated notions listed above. Only constructive standpoints, assuming possibility of the relevant sciences are taken into account, no criticism of metaphysics as such, etc. is mentioned. Included are some opinions on the methodology of these disciplines. As Polish reader still cannot find information concerning many basic issues in this field of study, some elements of doxography are also included to fill the most nagging gaps. This provisional (...) survey is intended to serve as a complementary source of information in the field of ontology for students of philosophy. (shrink)