Przedmiotem pracy jest krytyka operacjonalistycznego sposobu definiowania pojęć w naukach empirycznych i zarazem próba wykazania, że pewne trudności, na które natrafia metodologia przyrodoznawstwa dają się zadowalająco wyjaśnić bez uciekania się do rozwiązań proponowanych przez operacjonizm. Autorzy posługując się przykładem trzech pomiarów tego samego obiektu pokazują, że dwa spośród nich są w pewien sposób równoważne i na końcu artykułu formułują ogólniejsze kryterium równoważności metod pomiarowych - ze względu na teorię błędów, logikę klasyczną i odpowiednie dla danej sytuacji działy matematyki. Metody w (...) taki sposób równoważne, chociażby z innego powodu zupełnie różne, nawet w przypadku akceptacji postulatów operocjonizmu uważać można za określające tę samą wielkość. (shrink)

"The importance of questions is beyond doubt. But the degree of attention paid to them in logic and linguistics is still less than they deserve." What is a question? How to represent questions in formal languages? How to model reasoning in which questions are involved? Can we prove anything by means of pure questioning? How to model goal-directed problem solving? These are the main issues of Andrzej Wi niewski's "Questions, Inferences, and Scenarios." This book offers a state-of-the-art exposition of (...) Inferential Erotetic Logic, that is, an approach to the logic of questions focused on inferences which lead to questions as conclusions. Wi niewski characterizes semantic relations which determine validity of these inferences within the framework of Minimal Erotetic Semantics, applicable to a wide range of formal languages. He elaborates in detail the concept of erotetic search scenario, a tool for modelling problem solving. Moreover, the author presents some applications of Inferential Erotetic Logic in proof theory. Andrzej Wi niewski is one of the most prominent contemporary researchers in the logic of questions. Currently, he is a full professor at the Department of Logic and Cognitive Science, Institute of Psychology, Adam Mickiewicz University in Pozna, Poland. (shrink)

Mereology is as a theory of collective sets (or mereological sums). It was formulated by the Polish logician Stanisław Leśniewski. Collective sets are wholes composed of parts, and the concept of being a collective set itself can be defined with the help of the concept of being a part. Mereology may therefore be considered as a theory of „the relation of a part to the whole” (from the Greek: μέρος – „part”). Leśniewski’s mereology was an untypical conception, for it differed (...) from the standard formulations. However, it can be reformulated in the language of structure theory. In the paper, firstly, I examine existentially neutral theories, in which one may prove the existence of only those mereological sums that it is possible to obtain exclusively via the definition of and fundamental properties of the concept of being a part. Moreover, I examine some existentially involved theories of parts (Grzegorczykian mereology and Leśniewskian mereology). One of the main principles of mereology is the transitivity of the concept being a part. This property is often called into question in the literature. Finally, I present an analysis without the assumed transitivity. (shrink)

The aim of this paper is to investigate the causes influencing the length and duration of online media discourse, which may also mean its “quality” or a kind of “attractiveness”. This goal sets out the issues and basic research questions related to these causes. What causes some discourses take a long time and others end as soon as they begin? What makes one discourse attract the attention of other participants in the discussion, and what causes less interest in the proposed (...) topics? In order to obtain answers to the above questions we study the structure of the text, stylistics, topics of discourses and social interaction of forum participants. (shrink)

Artykuł traktuje o etycznym wymiarze filozofii Micheala Foucaulta. Jego projekt, który polega na estetyzacji etyki, próbuję powiązać z całokształtem dokonań francuskiego filozofa. Jest to po części zapis ewolucji myśli, postulatów, a po części chęć wykazania zmiany jakościowej w późnych pismach Foucaulta. Do rozważań nad estetyzacją etyki wybrałem polemikę, jaką sam filozof podjął z Kantem i oświeceniowym projektem. Osią rozważań staje się refleksja nad pytaniem o teraźniejszość. Tłem inspiracje i wpływy filozofii starożytnej Grecji, Oświecenia, dwudziestowiecznego dandyzmu, jak i sugerowanej przeze mnie (...) strategii kulturowej camp. (shrink)

In 1934 Stanisław Jaśkowski published his groundbreaking work on natural deduction. At the same year Gerhard Gentzen also published a work on the same topic. We aim at presenting of Jaśkowski’s system and provide a comparison with Gentzen’s approach. We also try to outline the influence of Jaśkowski’s approach on the later development of natural deduction systems.

Using two distinct membership symbols makes possible to base set theory on one general axiom schema of comprehension. Is the resulting system consistent? Can set theory and mathematics be based on a single axiom schema of comprehension?

In this paper the life phenomenon is analysed from cybernetic point of view. The Korzeniewski’s approach is discussed and complemented. The analysis is based on autonomous systems theory and information metabolism theory. Philosophical aspects of the problem are taken into consideration as well.

Artykuł przedstawia zarys rozwoju filozofii życia XIX i XX wieku. Podstawowe zagadnienie to status racjonalności jako wzorca myślenia filozoficznego w świetle argumentów trzech reprezentantów współczesnej filozofii życia: F. Nietzschego, W. Diltheya i H. Bergsona. Każdy z nich jest twórcą oryginalnej odmiany filozofii życia i konstruktywnej krytykiem wzorców naukowej racjonalności.

Polski biolog i epistemolog L. Fleck jest twórcą teorii nauki prekursorskiej względem koncepcji Th. Kuhna. Mimo że sam Fleck nie używał nazwy „hermeneutyka”, to jego rozważania noszą wybitnie hermeneutyczny charakter. Dominuje w nich bowiem myślenie w kategoriach rozumienia, akcentowanie interpretacyjnego charakteru ludzkiego odniesienia do rzeczywistości, podkreślanie znaczenia tego, co dany badacz zastaje, co we wspólnocie badaczy obowiązuje oraz samej wspólnoty myślowej, stanowiącej gremium oceniające jego poznawczy wkład. Choć lwowski filozof wyraża to przy pomocy kategorii takich jak styl myślowy oraz myślowy (...) kolektyw, implicite nasuwają się takie hermeneutyczne kategorie, jak przedwiedza, rozumienie i interpretacja, tradycja, przekaz kulturowy, wspólnota komunikacyjna. Odrzucając metafizyczne wypowiedzi o ukrytej istocie rzeczywistości samej w sobie, relatywizując rzeczywistość do różnorodnej wiedzy o niej, Fleck stara się, podobnie jak Heidegger, Gadamer czy Rorty, nie popaść w relatywizm i dowolność. (shrink)