The main purpose of this article is to analyze the philosophical problem of just and unjust memory. There is a general consensus about commemorating fallen soldiers and killed civilians. But, unfor...

Głównym celem artykułu jest analiza fenomenu sekularyzacji w pismach Rainera Marii Rilkego i Gianniego Vattima oraz prezentacja etyki miłosierdzia, zbudowanej na fundamencie religii w wersji słabej, pozbawionej wymiaru nadnaturalnego. Wielu naukowców przyznaje, że w ostatnich latach nastąpiło załamanie paradygmatu sekularyzacji. Okazało się, że nowoczesność i współczesna rewolucja technologiczna nie muszą koniecznie prowadzić do nieuchronnej śmierci religii. Coraz częściej mówi się dzisiaj o desekularyzacji i powrocie religii w zmienionej formie. Najgłębsze znaczenie sekularyzacji dotyczy nie tyle słabnącej obecności religii w domenie publicznej, (...) ile reinterpretacji prawd i symboli religijnych oraz narodzin nowej formy religii o charakterze immanentnym i czystohumanistycznym. Bardzo złożony fenomen sekularyzacji i desekularyzacji wymaga obecnie szeroko zakrojonych badań interdyscyplinarnych. (shrink)

Głównym celem artykułu jest prezentacja sakralnego charakteru natury, analizowanej przez Romano Guardiniego w opracowaniach filozoficznych poświęconych interpretacji twórczości Friedricha Hölderlina. Guardini prowadził swoje badania nad twórczością Hölderlina na gruncie filozofii religii. Twierdził, że w wierszach i poematach tego wybitnego myśliciela i poety szczególną rolę odgrywa natura rozumiana jako przestrzeń, w której zamieszkuje sacrum. W twórczości literackiej Hölderlina jest obecna nowa forma religijności postchrześcijańskiej, która polega na reinterpretacji symboli chrześcijańskich i metamorfozie fenomenu religijnego z rzeczywistości obiektywnej w różnorodne formy zindywidualizowane.

The article aims to analyse the concept of normativity within the philosophy of weak thought developed by Gianni Vattimo. Weak thought refers to the idea of weakening the existence in the era of metaphysical demise, as well as a challenge to the Cartesian concept of the subject. This philosophical tradition does not entirely abandon moral normativity. Vattimo proposes a weak notion of normativity, i.e. persuasion, without claims of universal applicability. Weak normativity derives from dialogue and respect for tradition, as well (...) as recommends compliance with specific moral principles. However, it does not consider their applicability to be universal. This kind of normativity is established on the basis of cultural heritage, agreement and social contract. (shrink)

Głównym celem artykułu jest analiza pojęcia normatywności w filozofii myśli słabej Gianniego Vattima. Myśl słaba oznacza teorię osłabienia bycia w epoce końca metafizyki oraz zakwestionowanie kartezjańskiej koncepcji podmiotu. Tego rodzaju teoria filozoficzna nie rezygnuje całkowicie z normatywności w wymiarze moralnym. Vattimo proponuje normatywność słabą, perswazję, bez roszczeń do powszechnej obowiązywalności. Normatywność słaba wyrasta z dialogu i szacunku do tradycji, zaleca respektowanie konkretnych zasad moralnych, ale nie uznaje zobowiązań etycznych o charakterze uniwersalnym. Taka wersja normatywności znajduje swoje uzasadnienie na gruncie dziedzictwa (...) kulturowego, zgody i kontraktu społecznego. (shrink)

28 maja 2019 roku na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu miało miejsce międzynarodowe sympozjum naukowe nt. "Jakie będzie chrześcijaństwo przyszłości? Doświadczenie religijne, kultura i racjonalność wiary w twórczości Romano Guardiniego".

9 kwietnia 2022 roku w Instytucie Teologicznym im. św. abp. Józefa Bilczewskiego Archidiecezji Lwowskiej zorganizowano 21. edycję sympozjum pt. "Filozofia dla teologów". Sympozjum zostało przygotowane we współpracy z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W trakcie sympozjum wygłoszono sześć referatów oraz dyskutowano nad ich treścią. --------------------- Zgłoszono: 23/04/2022. Zrecenzowano: 13/05/2022. Zaakceptowano do publikacji: 09/06/2022.

W dniach 15–16 października 2019 roku na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie miało miejsce międzynarodowe sympozjum naukowe pt. "Przyrodoznawstwo – filozofia – teologia. Obszary i perspektywy dialogu". W konferencji wzięło udział ponad dwudziestu naukowców z dziesięciu krajów.

9 grudnia 2023 roku w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie miała miejsce ogólnopolska konferencja naukowa pt. Oblicza współczesnej etyki. Sympozjum połączone było z jubileuszem pracy naukowej i dydaktycznej ks. prof. dr. hab. Ryszarda Monia i dr hab. Ewy Podrez. W trakcie konferencji wygłoszono dziewięć referatów, które dotyczyły rozumienia etyki w filozofii chrześcijańskiej, zagadnienia powinności i normatywności etycznej, antropologicznych podstaw etyki, dialogu między etyką a literaturą, postrzegania wartości dumy i honoru dawniej i dziś, wartości w społeczeństwie zmęczenia oraz (...) etyki miłości, jaką wypracował Dante Alighieri. ----------------------------------------- Zgłoszono: 04/01/2024. Zrecenzowano: 16/02/2024. Zaakceptowano do publikacji: 04/03/2024. (shrink)

W swojej najnowszej książce Etyka a problem podmiotu (2022) Piotr Duchliński, Andrzej Kobyliński, Ryszard Moń i Ewa Podrez podejmują zagadnienia podmiotu i podmiotowości w perspektywie etycznej. Zabierają głos w filozoficznym sporze o podmiotowość, który rozpoznają jako podstawę wielu współczesnych problemów kultury. Jako przedstawiciele filozofii chrześcijańskiej wyrażają swój sprzeciw wobec wszelkich prób osłabienia kategorii podmiotu w etyce, jednak w celu zapoczątkowania dialogu z przedstawicielami innych nurtów filozoficznych podejmują próbę sformułowania koncepcji podmiotowości mocnej bez odniesienia do kategorii metafizycznych. W czterech rozdziałach (...) recenzowanej monografii autorzy zwracają uwagę na takie aspekty podmiotowości, jak: racjonalność, narracyjność, autonomia, integralność i autentyczność, oraz poddają analizie koncepcje podmiotowości w wersji mocnej i słabej. Pozwala im to ukazać spór o podmiotowość jako fundamentalną debatę naszych czasów, mającą nie tylko implikacje etyczne, lecz także niekiedy trudniejsze do przewidzenia konsekwencje bioetyczne, prawne i społeczne. Różnorodność i bogactwo podejmowanych zagadnień zachęcają do konfrontacji z zajętym przez autorów stanowiskiem i podjęcia z nim rzeczowej dyskusji. ----------------------------------------- Zgłoszono: 02/01/2024. Zrecenzowano: 03/04/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024. (shrink)

Artykuł jest próbą analizy pojęcia „wstępnego rozumienia”, i stanowi próbę odtworzenia i wyjaśnienia hermeneutyki Arendt, tzn. zrozumienia, o ile to możliwe, problemu wiedzy w sensie w jakim rozumie ją Arendt, na historycznym i filozoficznym gruncie jej myśli. Dokonanie tego zwrotu w hermeneutyce polityki Arendt, a ściślej w jej epistemologicznym aspekcie związanym z pojęciem „wstępnego rozumienia” możliwe stało się na tle odkrycia przez Heideggera „prestruktury rozumienia”.

There are many religions in the human world, and people manifest their religiousness in many different ways. The main problem this paper addresses concerns the possibility of sorting out this complex world of human religiousness by showing that it can be phenomenologically reduced to a few very basic existential attitudes. These attitudes express the main types of ways in which a human being relates to his or herself and the world, independently of the worldview or religion professed by the individual. (...) I use Kierkegaard’s theories of the stages of existence and subjective truth as a model. The theory of the stages of existence provides five basic existential attitudes on the basis of which religious attitudes can develop: spiritlessness, the aesthetic, the ethical, religiousness A, and religiousness B. The theory of subjective truth shows how the concept of truth functions in an ethical and existential sense as the personal truth of an individual engaged in building their religious identity. In turn, I discuss the problem of the relation of Kierkegaard’s philosophy to phenomenology, briefly introduce his concept of subjective truth and the stages of existence, and show how existential attitudes can be transformed into religious ones. I also consider the problem of the demonic as the inverted order of this anthropological and existential model. Finally, I argue that the model developed herein may be useful for further research into the phenomenology of religious attitudes. (shrink)

We classify ultrafilters on ω with respect to sequential contours (see [4].[5]) of different ranks. In this way we obtain an ω1 sequence {Pα}1≤α≤ω1 of disjoint classes. We prove that non-emptiness of Pα for successor α ≥ 2 is equivalent to the existence of P-point. We investigate relations between P-hierarchy and ordinal ultrafilters (introduced by J. E. Baumgartner in [1]), we prove that it is relatively consistent with ZFC that the successor classes (for α ≥ 2) of P-hierarchy and ordinal (...) ultrafilters intersect but are not the same. (shrink)

This paper is concerned with n-localization property introduced by Newelski and Rosłanowski in [10] and getting it for CS iterations of forcing notions.

W kontekście wielości pojęć osoby i ich znaczenia dla sposobu organizowania przez człowieka życia jednostkowego i społecznego, sprawą kluczową jest zwrot w kierunku realistycznego pojęcia osoby. W niniejszym studium przeprowadzono krytyczną analizę kilku wybranych relacjonalnych koncepcji osoby z pozycji tomizmu egzystencjalnego. W efekcie przeprowadzonej analizy potwierdzono założoną hipotezę, iż wybrane relacjonalne koncepcje osoby mają charakter aprioryczny, jednakże tylko w odniesieniu do istoty osoby. Studium odpowiada na pytanie, dlaczego analizowane koncepcje nie wyjaśniają samej istoty realnej osoby ludzkiej, a tylko wskazują na (...) jej cechy rozpoznawcze, opisując egzystencję i drogi spełniania się osoby. In search of a realistic concept of person In the context of the multiplicity of concepts of the person and their importance for the way in which man organizes his individual and social life, a turn toward a realistic concept of the person is crucial. In this study, a critical analysis of several selected relational concepts of the person from the position of existential Thomism is carried out. As a result of the analysis, the assumed hypothesis was confirmed that the selected relational conceptions of the person are a priori, however, only with regard to the essence of the person. The study answers the question of why the analysed concepts do not explain the very essence of the real human person, but only point to its identifying features, describing the existence and ways of fulfilment of person. (shrink)

M. E. Rudin proved, under CH, that for each P-point p there exists a P-point q strictly RK-greater than p. This result was proved under ${\mathfrak {p}= \mathfrak {c}}$ by A. Blass, who also showed that each RK-increasing $ \omega $ -sequence of P-points is upper bounded by a P-point, and that there is an order embedding of the real line into the class of P-points with respect to the RK-ordering. In this paper, the results cited above are proved under (...) the assumption that $\mathfrak { b}=\mathfrak {c}$. A. Blass asked in 1973 which ordinals can be embedded in the set of P-points, and pointed out that such an ordinal cannot be greater than $ \mathfrak {c}^{+}$. In this paper it is proved, under $\mathfrak {b}=\mathfrak {c}$, that for each ordinal $\alpha < \mathfrak {c}^{+}$, there is an order embedding of $ \alpha $ into P-points. It is also proved, under $\mathfrak {b}=\mathfrak {c}$, that there is an embedding of the long line into P-points. (shrink)

The article attempts to characterize three key doctrinal controversies in the Carolingian Renaissance, namely: the disputes over the Eucharist, the so-called trina deitas, and predestination. The core of the article is an exposition of the controversy concerning predestination, whose main protagonist is Gottschalk of Orbais. The article discusses four crucial issues related to the problem: (i) the concept of God, (ii) the understanding of grace, nature and free will, (iii) the relation of foreknowledge to predestination, and (iv) the doctrine of (...) redemption, i.e., specifically the relationship betweenjustice and mercy. The article is largely an attempt at an interpretation of the texts of the epoch, mainly those of Gottschalk of Orbais and his adversary, Hincmar of Reims. The conclusions point to difficulties in the issues discussed and outline what attempts at solving this problem have taken place in the coming centuries. (shrink)