This article aims at examining the limits of change in the field of worship through a study on the origins of the ḥukm[religious ruling] of Shawwāl fasting that is widely practiced in the different parts of Muslim world. The study, firstly, deals with the evolution of the ḥukm of Shawwāl fasting chronologically among four sunnī schools of law, then analyzes the solitary reports on the topic. It concludes that in Mālikīand Ḥanefīschools, the ḥukm of this specific worship changed within the (...) limits of karāha [reprehensibility], ibāha [permissibility], and nadb [recommendation]. This ḥukm was constructed based on solitary reports which later became a paradigmatic source of religious legitimacy in the Ḥanbalīschool beginning with the eponymous Imām and in the Shāfiʿīlong after the founding authorities. It also claims that it is strongly probable that the solitary reports on the topic go back to a deduced opinion in the age of companions, but then reached to a form of prophetic solitary report in the corpus of hadīth reports. Ultimately, this specific worship that has restricted number of fasting was established with the paradigmatic effect of the approach to solitary reports as the only authentic way of transmitting the sunna, even though it is at odds with the fact that this worship had not been implemented in the first two centuries after hijra, i.e. contrary to the established practice [ʿamal]. Summary: The issue of change of rulings in Islamic law comes up frequently on various occasions, and an increasing number of academic studies are trying to determine the characteristics and limits of this change in numerous books, articles and papers. These studies mostly seem to focus on bringing together the arguments that can be compiled under the title of ‘the flexibility of Islamic law in response to the challenges of modernity’. Although the change of rulings in Islamic law is an undeniable fact, reading it only from the lens of the change in Islamic law depending on the requirements of time is an inadequate reading. The change of rulings in Islamic law has different motives; and the change of time, more precisely the change of custom, is only one of them.On the other hand, another issue that comes up in relation to the change of rulings is the claim that this change can only take place in terms of the rulings regulating the interpersonal relations, i.e. muʿāmalāt. In fact, this claim relies on the abovementioned approach that limits the change in Islamic law with the change of custom. Hence, because other two main areas of Islamic law, worships (ʿibādāt) and punishments (ʿuqūbāt) are not open to change through custom, their rulings will not change at all. This article will try to reveal that the change in rulings might reside in a sort of another change emerged in relation to the sources of these rulings, which is a neglected point. Thus, by exposing that the field of worships which is mostly considered as a closed area for change in rulings is actually open to it, this article will examine the limits of this change.For this analysis, the article deals with the fasting of six days in the month of Shawwāl as an example, which is widely practiced in various parts of the Islamic world. The main evidence on which this fasting is based on is a report transmitted in the considerably authentic hadith sources of Ahl al-Sunnah, which reads as follows “Whoever fasts the Ramaḍān and adds six days from Shawwāl, will get reward of the entire year”. This fasting, which is the subject of a great agreement on its ruling as recommended (mustaḥāb) practice today, was actually regarded as reprehensible (makrūh) by the two great eponymous jurists of the first two schools of law in the second Hijrī century, namely Mālik b. Anas and Abū Ḥanīfa. In his al-Muwaṭṭaʾ,Mālik clearly expresses that he did not recognize any scholar who keeps this fast, and that no [authentic] report has reached him on this. The fact that both Mālik b. Anas and Abū Ḥanīfa declared an opinion on the subject shows that this practice started to appear in the first half of the second ḥijrī century as a practice or as a solitary report (khabar al-wāḥid). However, both imāms have stated that such a specific worship would be makrūh. In spite of these very sharp expressions, the schools of law, which were founded by the followers of these two eponymous scholars, abandoned their views and widely accepted Shawwāl fasting as mustaḥāb. This article examines why this sharp change occurred in a worship in the schools of law and in which way it took place.Accordingly, the fundamental motive in this change is a paradigmatic transformation in understanding and identifying the sunna as a source of normativity. Although an agreement was formed on the validity of solitary reports as a source of knowledge in the second ḥijrī century, it was not yet accepted that these narrations are identical to sunna as a source of normativity. For that reason, both Abū Ḥanīfa and Mālik did not hesitate to reject any solitary report that contradicted a stronger evidence. However, as a result of the extraordinary efforts of Ahl al-Ḥadīth, the epistemic value of solitary reports has reached to an authority equating them to the sunna with a very rapid acceleration as of the end of the second century and throughout the third century. This situation led later scholars of schools to abandon the views of the eponymous scholars of these schools on certain topics in favor of certain solitary reports. This was also the process for the change in Shawwāl fasting.This thesis will be put under two headings, a section that tries to determine the periods and processes for the Sunnī schools of law in considering this fasting as mustaḥāb; and another section that provides an evaluation of transmitted reports in relation to the Shawwāl fasting. Accordingly, in the Mālikī and Ḥanafī schools, due to the effect of the reports, the ruling of Shawwāl fasting has been transformed from makrūh into the mustaḥāb as a result of the interpretational activities that started in the fourth ḥijrī century. Shawwāl fasting was accepted as mustaḥāb in the Shāfiʿī school, although there was no transmitted opinion on the subject from the founding imāms, in the fifth ḥijrī century; and in the Ḥanbalī school directly by the founding imām Aḥmad b. Ḥanbal, whose main aim was to follow a concept of religion that puts the transmitted reports at the center. When the reports on the subject are examined, it demonstrates that the mustaḥāb ruling is mainly rooted in a report by Saʿd b. Saʿīd transmitted in the famous hadīth compilations including Muslim’s Ṣaḥīḥ.Yet, this report was criticized in its both chain and text. Combining the facts that the same report with the same chain was also transmitted as the words of the companion in some sources and the verse that declares good deed will be rewarded ten times higher than what it deserves will make the following explanation a valid one: As Mālik put it such a fasting practice was commonly unknown to the Muslim society in the first two centuries after the ḥijra. Sometime after the death of the Prophet, an inference was made probably by a companion(s) as that it would be a good deed if someone who fasted an entire month already and got used to the fasting to fast six more days in order to get a reward of fasting for the entire year according to the verse that rewards good deeds with ten times higher. Since it is a recommended practice in essence, i.e. fasting for the sake of Allah, this inference transformed into a report and easily passed through the filters of hadīth scholars who are linked to a sort of piety promoting worships among people. After the solitary reports gained an authority to the extent that they can rarely be challenged, the followers of later schools of law preferred to get in a process of re-interpreting the opinions of their imāms in order either to reconcile them with the content of report, or at least to show why these imāms actually spoke against this fasting. Eventually, the later scholars of madhhab decided for the standard opinion of the madhhab depending on the reports in favor of the Shawwāl fasting rather than following their eponymous imāms. (shrink)

Günümüz sosyoloji teorisinde fikirleri yeniden keşfedilen Simmel’ın din teorisi ve din sosyolojine katkısı nispeten ihmal edilmiştir. Onun yaklaşımının temelinde sosyal ve tarihsel bir fenomen olarak din ile insanın doğasında yer alan dinselliğe dayalı öznel dindarlık ayrımı yer almaktadır. Simmel’a göre "belirli bir manevi nitelik" veya "ruhun tutumu" olarak insan doğasında yer alan dindarlık, insanın dünyaya bir bütün olarak bakmasına ve dinin kültürel bir ürün olarak oluşmasına imkân tanımaktadır. Dini insan etkileşimleri ile temellendirmeye çalışan Simmel, insanın birçok ilişkisinin özünün dinî karakterde (...) olduğunu savunmuştur. Türkçe literatürde Simmel’ın din teorisine ve din sosyolojine katkısına dair bir makale dışında bütünlüklü bir çalışma bulunmamaktadır. Büyük ölçüde Simmel’ın dine ilişkin metinlerinin orijinal dilden yeniden okunmasını esas alan bu makale, onun din sosyolojine katkısını; din anlayışını, din ile dindarlık ve din ile kültür ilişkisine dair yaklaşımlarını betimlemektedir. (shrink)

Birbirine benzeyen meselelerin aynı yahut benzer genel önermelere göre çözümlenmesi hukuki anlayışta ve uygulamada istikrar açısından oldukça önemlidir. Bu açıdan külli (temel) kâideler hukuk mantığının gelişmesine katkı verirler. İslâm hukuk tarihi itibariyle bu mantığın ürünü olan uygulama ve hukuki eserlere erken dönemlerden itibaren rastlanır. Bu kâidelerin önemli bir kısmı Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerden ya doğrudan alınmış veya bazı nasların ortak anlamı olarak ortaya çıkmışlardır. Ancak bu temel önermelerin bir kanunlaştırmaya konu oluşu ilk defa ve kapsamlı olarak Mecelle-i (...) Ahkâm-ı Adliye vasıtasıyla olmuştur. Osmanlının en önemli milli kanun kodu kabul edilebilecek olan Mecelle’de ilk yüz maddesi çerçevesinde bunlar düzenlenmiştir. Bunlar arasında 91’inci maddede tazminat hukukunun önemli bileşenlerinden olan; “Cevâz-ı şer'î ḍamâna münafidir” kâidesi yer alır. Mecelle, zararın giderilmesinin arz ettiği öneme ve haksız fiilin sonuçlarına farklı maddelerinde vurgu yaptıktan sonra hukuka uygunluk sebepleri arasında yer alan, hukukun cevaz vermesi ile zararın giderilmesi ilişkisini bu maddede veciz bir şekilde düzenlemiştir. Külli kâideler mahkemelerde doğrudan uygulanmak yerine hâkimlere, uygulayıcılara ve hukuk insanlarına yol gösterici, kanaat oluşturucu etkiye sahiptirler. (shrink)

İslâm tarihi boyunca Müslümanların üzerinde özenle durdukları temel meselelerden biri Kur’ân-ı Kerîm’i öğrenme ve başkalarına öğretme konusudur. Zira İslâm’ın emirlerinin doğru bir şekilde anlaşılması ve yaşanması için Kur’ân’ın orijinal haliyle öğrenilip öğretilmesi zaruri kılınmıştır. Konuyla ilgili öncelikli sorumluluk, Kur’ân’ın ilk muhatabı ve uygulayıcısı olan Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından alınmıştır. O, ashâbına âyetlerin hem mesajlarını hem de okunuş şekillerini (lafızlarını ve kelime telaffuzlarını) öğretmiş ve bunların uygulamalarını bizzat göstermiştir. Bu bağlamda araştırmanın konusu, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) ilk muhataplarına Kur’ân’ı öğretirken dikkate (...) aldığı bazı pedagojik esasları ortaya koyup değerlendirmektir. Buradan hareketle araştırmada, kaynaklarda zikredilen bilgiler ışığında Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân’ı okuma tavrı, talim etme usûlleri ve öğrencilerine yaklaşımlarına dair tespitlerde bulunmak; bu sayede günümüz Kur’ân öğreticilerine yol gösterecek bir yöntemin ve iletişim dilinin oluşmasına katkı sağlamak hedeflenmiştir. Bu yaklaşım ve anlayış aynı zamanda makalemizin de hareket noktasını oluşturmaktadır. Ayrıca araştırmada Hz. Peygamber’in (s.av.) Kur’ân öğretimi esnasında hayata geçirdiği pedagojik esasları, bir ilke veya metodu doğrudan konu edinmeksizin, süreç odaklı yaklaşımla tahlil etmek amaçlanmıştır. Dolayısıyla İslâm tarihinde Kur’ân öğretimi yapılan başka bir zaman diliminde bu işle meşgul olan şahısların uyguladıkları pedagojik ilke ve metotlar araştırmanın kapsamı dışındadır. Ancak çalışmada yer yer Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretim metotlarının kendisinden sonraki döneme etkisine dair örneklerin verildiği de olmuştur. Konuya ilişkin literatüre göz atıldığında dikkat çeken ilk husus, Hz. Peygamber’in (s.a.v.) eğitimciliğini genel anlamda ana hatlarıyla ele alıp değerlendiren birçok çalışmanın varlığıdır. Bununla birlikte onun, Kur’ân eğitimi-öğretimini özel olarak ele alıp irdeleyen araştırmalar çok fazla değildir. Bu çalışma böyle bir düşüncenin ürünü olarak ortaya konulmuştur. Araştırmanın konuyla ilgili diğer çalışmalardan farkı, eğitici-öğretici ilişkileri bağlamında ve pedagojik ilkeler çerçevesinde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretimini ele almasıdır. Bu çerçevede çalışma kapsamında ilk aşamada verilerin elde edilmesi için kapsamlı literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Bunun sonucunda elde edilen verilerin analiz ve değerlendirmesinde nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. Çalışma neticesinde Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Kur’ân öğretiminde uyguladığı pedagojik esaslar “kabiliyetli olanları özel olarak seçip yetiştirmesi, Kur’ân öğretiminde fırsat eşitliği sunması, aceleci davranmaması, öğrenmede güçlük yaşayanları gözetmesi, hayata aktararak öğretmesi, alfabeden ziyade ezber yoluyla öğretimi benimsemesi, öğrencilerinden dönüt alması, bireysel ve toplu öğrenime imkân sunması, örgün ve yaygın Kur’ân öğretimini aynı anda uygulaması, Kur’ân’ın lafızlarını bizzat tatbik ederek öğretmesi, yazı ve ezberi birlikte kullanması, Kur’ân öğreniminde başarılı olanları teşvik ve takdir etmesi” şeklinde tespit edilmiştir. (shrink)

Değer felsefesindeki önemli ayrımlardan birisi özsel değer ve araçsal değer ayrımıdır. Bu ayrıma göre bazı şeyler dışsal ilişkilerinden bağımsız şekilde, kendi doğası itibariyle, özsel şekilde değerli iken bazı şeyler, böyle olmayıp ancak özsel şekilde değerli olan başka bir şeye araç olması itibariyle değerlidir. Bu ayrım üzerinden ilerlediğimiz zaman önümüze çıkan temel sorulardan birisi hangi şeylerin özsel şekilde değerli olduğu sorusudur. Hedonizm bu soruya sadece hazzın özsel şekilde değerli olduğu ve haz dışındaki her şeyin sadece hazza götürmesi veya haz vermesi (...) sayesinde, araçsal olarak değerli olduğu cevabını verir. Fakat hedonizmin bu temel iddiası yeteri kadar temellendirilmiş midir? Bu temel tez lehinde yeteri kadar sağlam veya güçlü argümanlar var mıdır? Yine bu temel tez aleyhinde sağlam veya güçlü argümanlar var mıdır? Bu çalışmada bu sorulara cevap bulmaya çalıştık. Daha spesifik olarak da çalışmamızda, hedonizmin lehinde sunulan yaygın argümanların yeteri kadar güçlü olmadığını, genelde, yaygın olarak başvurulan argümanların öncüllerinin doğruluğunun yeteri kadar açık veya temellendirilmiş olmamasından hareketle göstermeye çalıştık. Diğer yandan hedonizmin aleyhindeki, onun tutarsızlığına veya temel tezinin makul olmadığına işaret eden karşı argümanları sunduk. Böylece hedonizmin lehindeki argümanların yetersiz olduğu ve onun aleyhinde çok sayıda ikna edici argümanın bulunduğu gerekçelerinden hareketle hedonizmin felsefi açıdan temellendirilmiş, sağlam bir yaklaşım olmadığını savunmaya çalıştık. (shrink)

Kant metafiziğin temel meseleleri olan Tanrı, ruh ve özgürlük gibi ideaların bilgisi ya da varlığı tartışmalarının bir çözüme kavuşması gerektiğini düşünür. Ona gelene kadar sorunun çözülmemesinin sebebi olarak da metafiziksel bilgiye kaynaklık eden felsefi bilginin matematikten temelde farklı olduğunun ortaya konulamamasını göstermektedir. Kant daha önceki filozoflardan farklı olarak matematiğin temellendiği önerme türünü sentetik apriori olduğunu iddia eder. Bu nedenle de, matematiksel önermelerin felsefi bilginin temellendiği analitik önermelerden yapı itibariyle farklı olduğunu düşünür. Kant ideaların teorik olarak ortaya konulamayacağını gösterdikten sonra (...) bunların pratik alanda en yüksek iyinin gerçekleşmesinin nedenleri olarak varsayılması gerektiğini ortaya koymuştur. O, bu ideaların geçerli olduğu alanın pratik alan olduğunu göstermekle metafiziği bir yönteme kavuşturduğunu ve böylece aklın önüne geçilemez yönelimin sonucunda içine düştüğü yanılsamalardan kurtulduğunu düşünür. Bu çalışmamızda Kant’ın ideaların varlığına dair ortaya koyduğu metafiziksel yöntemin ne olduğu ve Kant’ın daha önceki filozofların yanılsamaya düşmesine sebep olarak gördüğü felsefi bilgi ile matematiksel bilgi arasındaki farklılıkların ne olduğu gösterilmeye çalışılmıştır. (shrink)

Anlatımda yoğunluk, özne ile yüklem arasına bir takım unsurların ek-lenmesiyle başlar. Yüklemin anlamı çeşitli açılardan bütünlenir, belirgin kılı-nır ya da pekiştirilir. Bunun için sözcüklere ya da sözcelere başvurulur. Türkçe cümlede, yüklemcil öğeyi çeşitli açılardan tamamlama görevi üstlenmiş cümle öğesi olarak tarif edilen tümleç, eylemin gösterdiği iş, oluş vb.’lerini tamamlama işlevi nedeniyle böyle adlandırılmıştır. Arapçada cümledeki bütün öğeleri içeren iki temel kavram vardır: ıtlâk ve takyîd. Itlak kavramı, özne ve yüklemi ifâde eden temel öğelerdir. Takyîd ise, cümlenin müsned ve (...) müsnedün ileyh ile tamamlanmayıp mefuller, tâbiler, fasl zamiri, nevâsıh, şart edatları, nefy edatları, hâl ve temyiz gibi diğer öğelere de duruma göre ihtiyaç duymasıdır. Türkçe cümlede tümlece karşılık olarak geldiği düşünülen meful çeşitlerini ve karşılıklarının incelendiği makalede mef‘ûlu bih, mef‘ûlu mutlak, mef‘ûlu lieclih, mef‘ûlu me‘ah, mef‘ûlu fih olmak üzere beş meful çeşidi ele alınmıştır. Arapça cümledeki mef‘ûlu bihe karşılık olarak Türkçe cümlede nesne ve düz tümleç, Arapça cümledeki mef‘ûlu mutlaka karşılık olarak Türkçe cümlede kökteş tümleç, Arapça cümledeki mef‘ûlu lieclihe karşılık olarak Türkçe cümlede sebep tümleci, Arapça cümledeki mef‘ûlu me‘aha karşılık olarak Türkçe cümlede beraberlik tümleci, Arapça cümledeki mef‘ûlu fihe karşılık olarak Türkçe cümlede zarf tümlecinin bulunduğu ifade edilebilir. (shrink)

Dinin temel kaynaklarının Arapça olması, sınırların genişlemesine paralel olarak dilin Arap olmayanlara öğretilmesi ihtiyacı, dilde hataların (lahn) yaygınlaşması, resmî yazışmalarda Arapçanın hâkim dil olması ve bilim dili olarak kullanılması gibi sebeplerle Arapça, dinî ilimlerle birlikte öğretimi yaygın bir şekilde yapılan ilimler arasında yer almıştır. Dinî metinlerin daha iyi anlaşılmasını sağlamak, verilecek dersleri açık ve anlaşılır bir şekilde sunmak, nitelikli bir vaiz ve hatip olmak, delil getirmek ve düşünceyi temellendirmek, münazara ve cedelde başarılı olmak Arapçaya iyi derece hâkim olmayı gerektirmekteydi. (...) Bu sebep ve ihtiyaçlar nahvin bir ilim dalı olarak teşekkülüne ve öğretimine zemin hazırlamış; öğretimi bâdiye (çöl), küttâb, ev, mescit, cami, kitapçı dükkânları, kütüphaneler, devlet daireleri ve medreseler gibi mekânlarda gerçekleşmiştir. Bu çalışma, Arapça öğretimini medreseler açısından ele almakta olup Nizâmiye ve Müstansıriyye Medreseleri merkeze alınarak genelde edebî ilimleri özelde ise nahiv öğretimini konu edinmektedir. Araştırmanın amacı, Arap dilinin söz konusu medreselerde hem dinî ilimlere hazırlayıcı ve destekleyici hem de ayrı bir alan olarak tedris edildiğini ortaya koymaktır. Bu bağlamda çalışma; medreseler kurulmadan önce Arap dilinin hangi merkezlerde tedris edildiğini, medreseler kurulduktan sonra bunun ne şekilde devam ettiğini ortaya koymayı hedeflemektedir. Nizâmiye Medreseleri, Büyük Selçuklu veziri Nizâmülmülk (öl. 485/1092) tarafından 449-450/1057-1058 yıllarında ilki Nîşâbur’da olmak üzere Bağdat merkezli kurulan medreselerin genel adıdır. Müstansıriyye Medresesi ise Abbâsî Devleti (750-1258) halifelerinden Ebû Ca‘fer Mansûr Müstansır-Billâh (623-640/1212-1242) tarafından 625/1227-28 ile 631/1233-34 yılları arasında inşa edilmiştir. Sözü edilen medreselerde -özellikle Nizâmiye Medreselerinde- ağırlıklı olarak dinî ilimler (Şâfiî fıkhı, hadis, Kur’ân ve tefsir gibi) ve bunlar arasından özellikle fıkıh ilimleri (fürû‘, usûl, ferâiz, mezheb ve hilâf) tedris edilmiştir. Bu medreselerde müstakil nahiv kürsüsü veya nahve ayrılmış bir bölüm bulunmamakla beraber kendisine olan ihtiyaçtan dolayı nahivle ilgili derslerin verildiği kaynaklardan anlaşılmaktadır. Zira Bağdat Nizâmiye Medresesi’nin vakfiyesinde nahvin öğretimi için bir nahiv hocasının alınacağı açıkça belirtilmekte, üstelik burada görev yapan müderrisler arasında hatırı sayılır nahiv âlimi bulunmaktadır. Ayrıca medreselerde öğrenim gören talebelerin biyografilerinden hareketle de nahiv ilminin öğretildiği anlaşılmaktadır. Araştırma tarihsel bir konuya odaklandığı için yazılı dokümanların incelenmesi tekniğiyle ele alınmıştır. Buna göre veriler öncelikle dönemle/medreselerle ilgili temel kaynaklardan hareketle elde edilmiş; bilhassa yorum, karşılaştırma, çıkarım ve iddiaların temellendirilmesinde güncel araştırmalardan da istifade edilmiştir. (shrink)

Bu çalışma, Bataille’ın temel materyalizm kavramı aracılığıyla göç olgusu ve klasik materyalizmin indirgemeci yaklaşımları arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. Bataille’ın _formsuz _madde anlayışı, klasik materyalizmin kavramsal idealizmine karşı çıkarak, madde teriminin bayağılık ve aşağılık anlamlarını ön plana çıkarır. Bu yaklaşım, göçün toplumsal bir tehdit olarak değil, homojen kültürün ayrılmaz bir parçası olarak yeniden değerlendirilmesine olanak tanır. Bu çalışma, Bataille’ın homojen ve heterojen kavram çiftleri üzerine inşa edilerek, ulus-devlet ve göç arasındaki ilişkiyi politik açıdan yeniden düşünmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın amacı maddeyi pasif ve (...) indirgemeci bir biçimde ele alan klasik materyalist görüşler ile göç olgusunun ele alınışı arasındaki paralelliği inceleyerek, göçün sadece bir problem olarak değil, toplumların yapı taşlarından biri olarak anlaşılması gerektiğini vurgulamaktır. Bataille’ın materyalizm eleştirisi, maddenin formsuz ve bayağı özellikleriyle ele alındığında, göç hakkında yeni bir bakış açısı sunar. Bu bakış açısı, göçü dışsal bir tehdit olarak değil, homojen kültürler içinde temel bir tepki olarak tanıma imkânı sağlar. Çalışma, bu yaklaşımın, göç hareketlerinin daha derinlemesine anlaşılmasına katkıda bulunacağını ve onların toplumları şekillendirmedeki temel rolünü vurgulayacağını iddia etmektedir. Bataille’ın düşünceleri aracılığıyla, bu araştırma, klasik materyalizmin indirgemeci görüşlerini sorgulamakta ve göçü daha incelikli bir perspektiften ele almayı önermektedir. Göçün temel materyalizm merceğinden analiz edilmesinin, toplumsal yapılar üzerindeki karmaşık etkilerini anlamada hayati olduğunu savunmaktadır. (shrink)

Bu araştırma Cumhuriyet tarihinde Hint alt kıtasına yönelik fıkıh çalışmalarının konu aldıkları temel sahalar, tartıştıkları ana meseleler, görüşlerini inceledikleri ulemâ, muhtevâ ve sistematiklerinden bahsettikleri fıkıh metinleri, fıkıh eğitimi ve bölgenin fıkıh ilmine katkılarına yönelik tespitleri üzerinde durarak ülkemizde bu bölgeye yönelik ilmî faaliyetlerin tarihini ve gelişimini değerlendirmeyi hedeflemektedir. Hint alt kıtasının bir medeniyet bir havzasına dönüşümünü sağlayan ilmî disiplinlerden biri de fıkıhtır. Ülkemizde Hint havzası hakkındaki akademik araştırmaların yoğunlaştığı alanların tespiti ve inceleme konusu olmayı bekleyen muhtemel konulara dair bir (...) takım katkılar sunulması bu çalışmanın temel hedefidir. Cumhuriyet dönemi fıkıh çalışmalarına yönelik genel bir manzara sunmayı hedefleyen çalışmalarda Hint bölgesinin eksik bırakıldığı görülmektedir. Zira Hint alt kıtasının başta Hanefî mezhebinin gelişimi olmak üzere fıkıh tarihini yazabilmek çok sayıda araştırmayı gerekli kılmaktadır. Tercüme ve telif yoluyla bu bölgeyi bir yönüyle konu alan fıkıh çalışmalarının tarihi serencâmını incelemek ülkemizde oluşan birikimin durumu ve eksik bırakılan hususların tespiti cihetinden küçük bir katkı sunacaktır. (shrink)

Yaygın din eğitimi örgün din eğitimin dışında bireylerin dini ihtiyaçlarını gidermek için resmi ya da özel kuruluşlar vasıtasıyla her bireye planlı ve amaçlı olarak verilen eğitimdir. Günümüzde yaygın din eğitimini şekillendiren temel kurum Diyanet İşleri Başkanlığıdır. Diyanet İşleri Başkanlığı yaygın din eğitimini cami içi ve cami dışı olarak yerine getirmektedir. Cami içi yaygın din eğitimi ise; vaaz, hutbe ve kuran öğretimi ile yapılmaktadır. Bu eğitimlerden olan hutbe, Müslümanları ilgilendiren bütün konuları ele alarak topluma dini bilgileri öğretmek; insanlarda olumlu yönde (...) davranış değişikliği oluşturmak, hedef kitlenin iman, ahlak ve toplumsal farkındalık bakımından duyarlı hale gelmesini sağlamak için bireylere yardımcı olmaktır. Yaklaşık olarak aynı dönemlerde doğmuş, aynı dönemin özelliklerini paylaşmış, benzer sorumluluklara sahip bireyler aynı kuşak bireyleri olarak tanımlanır. 1990-2015 yılları arasında doğmuş büyümüş bireyler Z kuşağı bireyleri olarak adlandırılmaktadır. Bu kuşak bireyleri interneti kullanma, teknolojiyi sevme, görsele aşina, üretken ve eşitlikçi gibi özelliklere sahiptir. Bu durum Z kuşağının sosyalleşmesinde, yaşam alışkanlıklarında ve öğrenme sitillerinde farklıları beraberinde getirmiştir. Yaygın din eğitim nesiller arasındaki bu farklılıkları dikkate alarak bireylerin kendilerini geliştirmelerine ve bilgilerini güncellemelerine yardım etmelidir. Bu sebeple yaygın din eğitimi Z kuşağının ihtiyaçlarını dikkate alarak farklı metot ve etkinlikleri geliştirmesi gerekir. Bu bağlamda Z kuşağının gözüyle Cuma hutbelerinin nasıllığı önemli hale gelmektedir. Buradan hareketle Z kuşağının Cuma hutbelerine karşı tutumlarını incelemek için Cuma hutbeleri değerlendirilmiştir. Araştırmamız, Z kuşağının Cuma Hutbelerini algılamalarını incelemek amacıyla tanımlayıcı araştırma tasarımı ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini Konya İli Seydişehir, Beyşehir ilçesinde 14-25 yaş aralığındaki 175 birey oluşturmaktadır. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan ‘Birey Tanılama Formu’ ve ‘Cuma Hutbelerine İlişkin Bilgi Formu’ aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada, verilerin analizinde IBM SPSS (IBM Statistical Package for Social Sciences Corp.; Armonk, NY, ABD) 25.0 programı kullanılmıştır. Araştırma verileri değerlendirilirken kategorik değişkenler için frekans dağılımı (sayı, yüzde), sayısal değişkenler için tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma) kullanılmıştır. Araştırmaya katılan katılımcıların yaş ortalamaları 17.04’dir. Katılımcıların çoğunluğunun lise öğrencisi olduğu görülmüştür. Araştırmada Z kuşağının Cuma hutbelerine katılım sağladığı, hutbelerden umut bekledikleri, olumlu yönden etkilendikleri görülmüştür. Ancak Cuma hutbelerindeki konuların yerel ve güncel konuları ele almadığı ifade ederek anlatılan konuların hatırlamadıkları, aynı konuların tekrar ettiği, gençlere yönelik olmadığına ulaşılmıştır. Ayrıca hutbelerin sunumu, süresi ve imamların yaklaşımlarından dolayı problemler yaşandığı tespit edilmiştir. (shrink)

Klasik fizik anlayışını değiştiren kuantum kuramı, bilimsel sahada ilk defa ortaya çıkan indeterminizm olması bakımından felsefe ve teoloji alanlarında da büyük etkiler meydana getirmiştir. Evrene yönelik yeni bir bakış açısı sunan bu kuram, tarihte çığır açarak yepyeni bir dönemi başlatmıştır. Devrim niteliğindeki kuantum kuramı, yirminci yüzyılın en önemli entelektüel başarılarındandır. Atom ve atom altı sistemleri inceleyen kuantum kuramı Max Planck’in kuantum hipoteziyle başlamış, kuramın temel prensipleri yine onun tarafından ortaya konulmuştur. Kuantum kuramı; hiçbir kesinliğin olmadığı, nesnelerin ölçüm yapılıncaya kadar (...) hiçbir özelliğinin bulunmadığı sıradışı bir dünyayı betimlemektedir. Kuantum dünyası; parçacıkların uzayda sürekli şekilde bir var olup bir yok olduğu, bir nesnenin aynı anda evrenin her yerinde bulunabildiği ve bir duvarın içinden rahatlıkla geçebildiği, iki cismin galaksiler arası uzaklıkta bile ışık hızından çok daha hızlı ve anlık bir iletişim hâlinde olabildiği tuhaflıklarla doludur. Bütün bunlar tamamen bilimsel olup gerçek sonuçları ve uygulamaları hem mikrodünyada hem de makro dünyada mevcuttur. Kuantum yasaları hiçbir yasanın edilmediği kadar test edilmiş ve bunlardan istisnasız geçmiştir. İslam düşüncesinde önemli bir yeri olan Gazzâlî, mûcizeyi nedensellik bağlamında tartışmıştır. Mûcizeyi âdetullah teorisi üzerine temellendirerek zorunlu nedenselliği reddetmiştir. Ona göre varlıklar özsel niteliklere sahip değildir, onları da aralarındaki ilişkileri de yaratan hakîkî fail olan Allah’tır. Dolayısıyla onların aralarında gerçekleşen neden-sonuç ilişkisi zorunlu değildir. Bu ilişkideki kuralları koyan da değiştirebilecek olan da Allah’tır. Neden-sonuç ilişkisindeki genel kurallar âdetullah, kurallardaki istisnâî değişiklikler ise mûcizelerdir. Gündelik yaşamdaki genel geçer kurallar (âdetullah) işlemekte olup bilim vs. bu kurallara göre yapılır. Mûcizenin gerçekleşmesi ise düşük bir ihtimal olarak her zaman vardır. Gazzâlî’nin, zorunlu nedenselliğin geçersizliğini ispat bağlamında getirdiği ateşin pamuğu yakması örneğinde ateş ile yanma arasında zorunlu bir ilişki yoktur. Başka bir deyişle ateşin özsel bir yakma özelliği bulunmamaktadır. Ona göre bunların kaynağı tamamen Allah’tır ve esasen âdetullah dışında -zıtların bir arada bulunması gibi muhaller hariç- her türlü ihtimal mevcuttur. Gazzâlî’nin bu görüşleri, günümüz kuantum kuramının neden-sonuç ilişkisine dair verileriyle uyum içindedir. Kuantum kuramına göre de maddenin en küçük yapı birimi olan temel parçacıkların farklı özsel nitelikleri bulunmamaktadır. Onların dünyasında dolayısıyla tüm evrende belirsizlik hakimdir. Her parçacık her an evrenin her yerindedir. Bu belirsizlikler ancak gözlemci etkisiyle/ölçümle belirlenir, böylece varlıklar ve olaylar oluşur. Bu oluşta her türlü ihtimal mevcutken gözlemci etkisi/ölçüm, bunu tek ihtimale düşürür. Kuantum kuramına göre gündelik yaşantıdaki yani makro âlemdeki alışılagelen klasik fizik kurallarının işleme sebebi, olasılıklarının çok yüksek olmasıdır. Fakat çok düşük ihtimalle de olsa sıra dışı ya da tabiat dışı olayların meydana gelmesi mümkündür. Bu ise mûcizelerin imkanını göstermektedir. (shrink)

Nasların sınırlı, olayların ise sınırsız olması nedeniyle gün geçtikçe fıkıhla ilgili birçok meselede İslam hukuk felsefesi ve mantığı gündeme gelmektedir. Burada tanıtımı yapılacak çalışma da bu konuyu ele almaktadır. İslam hukuk felsefesi ve mantığı başlığı altında mevcut hükümlerin geçmişteki sosyal çevre ve düşünce biçimlerinin ürünü olduğuna dikkat çekilen bu çalışmada Arap toplumunun vahiyle ilişkisi incelenmektedir. Bu çerçevede çalışmanın amacı, İslam hukukundaki hükümlerin oluşumunda beşerî unsurun etkisini tespit ederek vahyin özüyle ilişkili hükümlerin ve beşerî faktörün etkin olduğu hususların birbirinden ayrılması gerekliliğine (...) dikkat çekilmesidir. Böylelikle fıkhın yeniden inşasında vahyin özüyle ilişkili bir temel oluşturma iddiası çalışmanın temel tezini oluşturmaktadır. (shrink)

Mezheplerin teşekkül etmeye başladığı ilk dönemlerden itibaren istihsanın bir istidlal yöntemi olup olmadığı tartışılagelmiştir. Bu tartışmaların temelinde kavramsallaşma sürecini henüz tamamlamamış olan istihsan teriminin çağrıştırdığı keyfiliğin/sübjektivitenin etkisi çok fazladır. Bu yüzden istihsanı bir yöntem olarak benimseyenler, ağır ithamlara maruz kalmışlardır. İstihsanı benimseyenlerin başında Hanefî hukukçular gelmektedir. Öyle ki istihsan yöntemi Hanefî mezhebiyle anılır hale gelmiştir. Bununla birlikte mezhebin önde gelen temsilcilerinden biri olan ve kıyas metodunu kullanmasıyla ön plana çıkan Züfer b. Hüzeyl’in istihsana yaklaşımıyla ilgili iki farklı yaklaşım tespitedilmiştir. Yaptığımız (...) araştırma ve inceleme neticesinde her iki tespitinde isabetli olmadığını; Züfer b. Hüzeyl’inkıyas yapmadaki becerisinin yanı sıra istihsana müracaatta sonuna kadar kıyas taraftarı olduğunu; ancak kıyasın meselelere çözüm üretmede yetersiz kaldığı ya da doğru sonuç vermediği durumlarda ise ızdırârın da bir gereği olarak meseleyi hükümsüz bırakmama adına istihsana müracaat ettiği görülmektedir. Sonuç olarak Züfer b. Hüzeyl’in genel hatlarıyla Hanefî usulüne bağlı kalmakla birlikte istihsanı bir istidlâl yöntemi olarak kullanma hususunda çerçeveyi oldukça daralttığını; kıyasa başvurma konusunda ise sınırları mümkün olduğunca geniş tuttuğunu söylemek mümkündür. İctihad hürriyeti ve hukûkî zenginlik açısından oldukça önemli olan Hanefi mezhebindeki mezhep içi ihtilaflar, hukûkî istikrar ve emniyeti tehdit etme potansiyeli taşımakta ve ayrıca ihtilaflı meselelerde hüküm veya fetva verecek fakihlerin işini zorlaştırmaktadır. Bu nedenle mezhep içerisindeki ihtilaflı meselelerde râcih görüşü tespit etmek, diğer bir ifadeyle mezhep içi tercih, zorunlu bir ihtiyaçtır. Mezhep içi tercih, “muayyen bir mesele ile ilgili mezhepteki muhtelif kavil veya rivayetlerden daha ağır basanı, üstün olanı belirlemek” şeklinde tarif edilebilir. Tarihi süreçte bu ihtiyacı karşılamak için muhtasar ve fetva kitapları gibi farklı telif türleri; esahh-ı akvâl ve maʻrûzât gibi farklı uygulamalar ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyacı gidermeyi hedefleyen uygulamalardan biri de Osmanlı Devleti’nin son dönemindeki kanunlaştırmalardır. Fıkha dayalı kanunlaştırmanın ilk örneği olan Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye ile mezhep içi tercih arasındaki ilişki ve bu bağlamda Mecelle hazırlanırken, mezhep içi tercihte nasıl bir usûl izlendiği; râcih görüşe ne oranda uyulduğu; Mecelleʼde yer alan râcih görüşe aykırı kanun maddeleri ve bunların gerekçeleri; ihtilaflı bütün konularda düzenleneme yapılıp yapılmadığı ve râcih görüşleri belirleme ihtiyacının ne kadar giderildiği, incelenmesi gereken konulardır. Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye gibi bir kanun metnine ihtiyaç duyulmasının temel nedenlerinden birisi, Hanefî mezhebinde mezhep içi ihtilafların çokluğudur. Buna bağlı olarak Mecelleʼnin hedefi râcih görüşler içeren oluşan bir kanun hazırlamaktır. Mecelle’nin esbâb-ı mûcibeleri mezhep içi tercih açısından incelendiğinde, esbâb-ı mûcibelerin iki temel işlevi olduğu görülür. Bunlardan ilki, kanunun büyük oranda mezhepteki râcih görüşlere uygun olarak hazırlandığını vurgulamaktır. Öyle ki, Mecelle’nin ilk on kitabının esbâb-ı mûcibelerinde bu husus mutlaka ifade edilmektedir. Esbâb-ı mûcibelerin diğer işlevi ise niçin bazı maddelerde râcih görüşe riayet edilmediğini gerekçelendirmektir. Esbâb-ı mûcibelerde on iki maddenin râcih olmayan görüş doğrultusunda hazırlandığı belirtilmektedir. Mecelleʼnin 1851 maddeden oluştuğu göz önünde tutulduğunda Mecelleʼnin muhtevasında râcih görüşlerin ne kadar etkili olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Esasen devrin özelliği de bunu zorunlu kılmaktadır. Zira Kitâbüʼl-Havâlenin 692. maddesinde Züferʼin râcih olmayan görüşünün tercih edilmesi, başta Şeyhülislam Hasan Fehmi Efendi olmak üzere bazı çevrelerin tepkisine neden olmuş ve bu sebeple Ahmet Cevdet Paşa Divân-ı Ahkâm-ı Adliyye nâzırlığından ve Mecelle Komisyonu başkanlığından azledilmiştir. Râcih görüşe aykırı maddelerin esbâb-ı mûcibeleri incelendiğinde, bu yöndeki tercihlerde maslahat ve örfün belirleyici olduğu görülmektedir. Ayrıca bazı fakihlerin tercihlerinin de bir tercih sebebi olarak zikredildiği görülmektedir. Hanefi kaynaklarda en sık karşılaşılan tercih sebebi naslara uygunluktur. Buna karşın Mecelleʼde sefîhin hacri konusu dışında, naslara uygunluğun bir tercih sebebi olarak işletilmemesi dikkat çekicidir. Mecelle Komisyonunun bazı tercihlerine diğer kurumlarca müdahale edilmiştir. Komisyonca hazırlanan kitaplar hem Meclis-i Vükelâ hem de Meşîhat tarafından incelenmiş ve bu esnada bazı tashihlere konu olmuştur. İşte râcih olmayan görüş esas alınarak hazırlanan iki maddeye Meclis-i Vükelâ tarafından müdahale edilmiştir. Bunların birincisi hakk-ı mürur ve hakk-ı şirbin müstakil olarak satımının cevazını savunan Belh Meşâyihinin görüşü doğrultusunda yazılan 216. madde, ikincisi ise ecîr-i müşterekin tazmin sorumluluğunu düzenleyen 611. maddedir. Mecelle’nin ilk ve en hacimli kitabı olan Kitâbüʼl-Büyûʻun muhtevası mezhep içi tercih açısından incelendiğinde, ihtilaflı konularda genelde mezhepteki râcih görüşün esas alındığı görülmektedir. Kitâbüʼl-Büyûʻun esbâb-ı mûcibesinde, dört meselenin râcih olmayan görüş esas alınarak hazırlandığı ifade edilmekte ve bu tercihler örf ve maslahatla gerekçelendirilmektedir. Ancak Kitâbüʼl-Büyûʻdaki râcih görüşe aykırı maddeler bunlarla sınırlı değildir. Bizim araştırmamıza göre bunlara ilaveten üç madde daha râcih olmayan görüş tercih edilerek hazırlanmıştır. Bunlar beyʻ biʼl-vefânın menkullerde cevazına dair 118. madde, gabn-i fâhişin tanımı hakkındaki 165. madde ve şart muhayyerliğinin hükmü ile ilgili 309. maddedir. Bu üç madde, Mecelleʼdeki râcih görüşe aykırı düzenlemelerin sadece esbâb-ı mûcibelerde açıklananlardan ibaret olmadığını göstermektedir ve bu durum Mecelle hazırlanırken izlenen usûle aykırıdır. Hanefi mezhebindeki bazı ihtilaflı meselelerde hangi görüşün râcih olduğu konusunda tercih ehli fakihler ihtilaf etmişlerdir. Bu meselelerde Mecelleʼde düzenleme yapılırken nasıl bir yol izlendiği açıklanmamıştır. Bu meseleler incelendiğinde çoğunluk tarafından tercih edilme, kolaylığı temin etme ve bazı fakihler tarafından tercih edilme gibi hususların etkili olduğu söylenebilir. Mecelleʼdeki tercihler sadece şerʻî hükümler arasında gerçekleşmemiştir. Buna ilaveten tanımlar ve tanımlarda yer alan kayıtlar da tercihe konu olmuştur. Bu kapsamda Kitâbüʼl-Büyûʻdaki beyʻ akdi, mevkûf akid ve gabn-i fâhişin tanımına ilişkin tercihler örnek olarak zikredilebilir. Hanefi mezhebin içerisindeki ihtilaflı bazı meseleler Mecelleʼde düzenlenmemiştir. İhtilaflı meselelerin çokluğu ve dolayısıyla bütün bunları kapsayan bir kanun hazırlamanın zorluğu dikkate alındığında bu durum doğaldır. Ayrıca bu meselelerden bazıları sık gerçekleşmediği ve lüzumlu görülmediği için Mecelleʼde düzenlenmemiş olabilir. Ancak düzenleme yapılmayan ihtilaflı meselelerin tamamını bu sebeplerle izah etmek mümkün değildir. Zira yasal düzenleme yapılmayan ihtilaflı meselelerin bazıları temel, görece önemli meselelerdir ve muhtasarlarda yer almaktadır. Bu durum Mecelle hazırlanırken, ihtilaflı bazı meselelerde tercih yapmak yerine bu meselelere ilişkin düzenleme yapmama metodunun benimsendiğini göstermektedir. İhtilaftan ârî bir kanun metni oluşturmanın bir yolu olarak da bu usûlün benimsendiği söylenebilir. Böylece bu meselelerde râcih görüşü tespit etme işi hâkimlere bırakılmıştır. Bu durum Mecelleʼnin hedefi olan râcih görüşleri tespit etme ihtiyacını gidermeye uygunluk arz etmemektedir. Ancak bu durum bütün meseleleri kuşatan bir kanun yapmanın güçlüğünün bir sonucudur. (shrink)

In the ‘Ilm al-Balāgha, there are literary arts related to the beginning of the speech, the transition to the main topic and the conclusion. Ḥusn al-ibtidā and barāat al-istihlāl includes the introduction part of the speech; takhalluṣ and iqtidāb include transition from the introduction to the main topic; ḥusn al-intihā deals with the conclusion part. The position of these literary arts, which found a place in classical and modern rhetoric books, differed from one author to another even some authors did (...) not consider these arts as part of ‘Ilm al-Balāgha. In this study, it is suggested that it would be more accurate to include these arts, which come under the title of ‘Ilm al- Badī‘ or poetry plagiarisms or as separate subheadings in rhetoric books, under the title of composition arts in the ‘Ilm al-Balāgha. Because the composition means that the beginning of a text or a speech, the transition to the subject and the conclusion are supposed to be in harmony with each other. In our research, we pointed out the connection of the relevant arts with today’s composition studies, as well as the fact that the most beautiful examples of them are in the Holy Qurān, and we tried to reveal the place and importance of these arts in the ‘Ilm al-Balāgha. (shrink)

Comprehending the messages of Qurʾān in terms of the relationship between occasions (sīra) and revelation has a profound influence on determining the contextual purpose and shades of meanings. Establishing such relationship necessitates dating sūras and verses. Although there are some oral transmissions (riwāya) that verses 12, 45, 47 and 77 were revealed in Madīnah, and some weak transmissions date this sūra as Medinan, this sūra is unanimously regarded as Meccan. Like many Meccan verses, not only the order of revelation and (...) causality of verses but also the content of the script do not provide concrete evidence about whether the whole sūra was sent down at once or revealed piece by piece or the date of the revelation. In this regard, in studies carried out on the dating of Sūrat Yāsīn, the dating of this sūra is established on the basis of the dates of the sūras coming before or after Yāsīn since they apparently have more definite datings. In recent studies done on the nuzūl order, Sūrat Yāsīn is dated on the basis of a time frame before the emigration to Abyssinia (615-616) in terms of Sūrat Maryam and Ṭāhā, or Muhammed’s return from Ṭāif and his Ascension (Isrāʾ) (620) in terms of Sūrat al-Jinn. The dating of the sūra covers a time span of 4 to 5 years and points out two discrete occasions of revelation. With this reason, there is a need for further studies to be carried out on dating Qurʾānic sūras, especially within the specific context of Sūrat Yāsīn. Traditional Islamic studies dispute the chronological order of the sūra, offering various chronological orderings for the sūra: 31, 36, 37, 39, 40 and 41. In the first part of this study, such variations and their causes are tentatively established and determining the precise chronology and listing of the sūra was attempted. Based on the analysis of the variations in the disputed ordering of the sūra, it has been found to be caused by five different reasons. When such discrepancies are accounted for and conflicts are resolved, the conclusion was reached that in almost all riwāyas, sūrat Yāsīn can be dated as the 41st chapter (sūra). In the second part of the study, on the basis of the discourse analysis of the sūra, new arguments to date the chronology of the sūra were put forward. These are; a- Because of their obstinacy, unbelievers will not heed the warnings directed at them (36/11), b- The speeches of unbelievers should not grieve Prophet Muhammad (36/76), c- The use of the word Rahmān the Most Gracious (36/11, 15, 23, 52), d- In return for conveying the message of Allah, prophets do not ask people for any wage (36/21), e- Regarding Qurʾān as book of poetry and calling Muhammad a poet (36/69), f- The possibility of recreation and reviving bones (36/78). Such arguments presented in a – f usually refer to events happening in Mecca and in particular the second part or the end of Meccan period, yet there is no exact date. g- Based on the phrase “al-Fulq al-Mashhūn”, the fact that sūrat Yāsīn should be dated after the emigration to Abyssinia (615-616) presents strong evidence that it was revealed after sūrat Maryam, though this is still not enough to give an exact date. h- In sūrat Yāsīn, in phenomenon of (a man coming from the farthest part of the City) (36/20), two names (Hazrat Abū Bakr and el-Hāris b. Abī Hāla) and two dates (month of Dhu al-Qiʿdah/April 5 – May 4, 615 and three days after Shawwal 15/February 27, 617) are mentioned in Sīra for the purpose of consolation and encouragement. In the third part of the study, in the chronological ordering of sūrat Yāsīn, information regarding the dating of sūras coming before and after Yāsīn are evaluated based on their similarity with Yāsīn in terms of discourse and diction. In nuzūl orderings, when riwāyas regarding dating sūrat al-Qamar, Ṣād and al-Jinn coming before Maryam and Ṭāhā are analysed, events happening during 7th or 10th year after emigration were observed. In addition, there were close connections between the discourse and diction of Yāsīn with those of Ḥavāmīm sūras. This brings to the mind the possibility that some sūras might be listed in the wrong place because of the vagueness of the piecemeal character of the Qurʾānic revelation and its effects on riwāyas. Based upon the findings and inferences in the first three sections of this study, sūrat Yāsīn was determined to be the 41st chapter (sūra) of Qurʾān. The dating of sūrat Yāsīn presented some difficulties especially while trying to date it according to the interrupted revelation order approach, and considering it together with Sūrat Maryam and Ṭāhā. However, listing sūrat Yāsīn on the basis of uninterrupted revelation order along with Sūrat al-Jinn, the previous sūra and Ḥāmīm sūras is found to be a more coherent strategy since it gives priority to the succession of two sūras. (shrink)

Ethics and morality, fundamental concepts in human society, are expected to be upheld by individuals and effectively taught by teachers to new generations. This study delves into the perceptions of preservice teachers regarding ethics and good within the framework of an ethics and morality course in education. It also explores the ethical and unethical behaviors these teachers most commonly encounter in their school experiences. Utilizing a qualitative case study methodology, the research provides an in-depth analysis of ethics, the concept of (...) good, ethical and unethical behaviors within the Turkish context. Through thematic analysis of data collected over various weeks, the findings reveal that participants perceive ethics as actions, individuals, and ideas that embody values such as justice, respect, and honesty. Their decision-making is influenced by diverse ethical filters aligned with normative ethical theories. For instance, an act is deemed ethical if it does not limit freedom and harm others, conforms to societal norms, benefits others, adheres to laws and rules, instills a sense of righteousness, and stems from good intentions. Furthermore, the study identifies six key qualities defining the concept of good: evoking happiness, being beneficial, proper, pure, preferred, and encompassing both moral and ethical dimensions. The experiences of ethical and unethical acts among participants predominantly relate to themes of inequality versus justice, harshness versus love, ineffective versus effective teaching, inconsistency versus role model behaviors, undesired versus desired relationships with school stakeholders, and the breach versus balance between professional and private life. Overall, this research highlights significant aspects of how preservice teachers perceive the concepts of ethics and good along with unethical behaviors, offering valuable insights for teacher education. (shrink)

“Marksizm,” artık o kadar çok anlama geliyor ki, belki de anlamlı olan yalnızca Marx’ın Kapital’de ele aldığı üretim tarzlarından, özellikle kapitalist üretim tarzı yaklaşımını geliştiren ve yaygınlaştıran teoriler bütünü olarak “somutMarksizm”den bahsetmektir. Açıkça bu başlığa tam oturmasa da geniş anlamda anlaşıldığı haliyle Foucault’nun tarihsel materyalizm düşüncesine katkıda bulunduğunu söylemek gerekir. Gerçekten de Marksizmi doğrudan somut anlamıyla tanımladığımızda, yalnızca Foucault değil Sartre da Marksist etiketine tam uymaz. Şaşırtıcı şekilde Kapital’i Okumak adlı eserin yazarları arasında olsa da Althusser’in bile bu kategoride yer (...) alıp alamayacağı tartışmalıdır. Bu isimlerle kıyaslandığında Foucault, daha çok Marx’ın yanında yer alır. Althusser’in üretim tarzını yapısal-senkronik terimlerle yenilikçi bir şekilde ele aldığı, Sartre’ın ise şeyleşmeyi dizisellik olarak anladığı dikkate alındığında, her iki ismin de çalışmaları felsefe kulvarındadır. Tabii Foucault, Marx gibi politik ekonomiden hareket etmese ya da politik ekonomiyle onun kadar ilgilenmese de iki ismin de felsefeden ziyade sosyal bilimlere daha yakın durduğu söylenebilir. Bu durum en azından Foucault için bir noktaya kadar geçerlidir ve ikisi de (yine bir ölçüde) Foucault’nun "mutlu pozitivizm" kavramıyla tarif edilebilir. (shrink)

This article drafts a phenomenology of artifice, an interpretation of Human Being and Human Practice, based on the extraordinary claim that design is not the initiator of change, creation and diversity, but it is the essential humanistic quality to compensate the irresistible precession, to regulate the inevitable transformation and divergence of the World. Inspired by the Sufism conception of Human Being, the argument here relies on the theory of a gradual disclosure from the kernel of Universal Man, the complete and (...) Perfect Man of unity and continuity, down to the local man of differences, discontinuity and diversity. Sufism presents a phenomenology of appearing, describing a process of disclosure motivated by a mystical passion ‘to be known’, where in the beginning the Being is manifested on the Universal Man, that then degraded and diversified down to the local man, its Self, his or her community and his or her instruments. The article presents the Universal Man disclosing, and the local man enclosing in three grades that are aligned in conditional priority where the former enables the later one: (1) The Proximate Potentials, (2) The Mediate Linguals and (3) The Distant Actuals. The enclosed species of those layers are introduced as the primal categories of artefacts: (a) future contemplations out of the potentials, (b) present conversations out of the linguals and (c) past constructions out of the actuals. Towards the end, the article carries the discussion on how the Ur-Disclosure brings the inevitable conditional precedence of the future over the past; the future potentials come before the linguals of now and the past actuals follow after. So, it is claimed that anything new principally deviates from the future, from something already exists potentially on the proximate grade, where the Universal Man degrades into the unitary Selves. In the conclusion, it is proposed that design processes can not disclose, create and image anything but enclose, cover and regulate the genesis. The theory of gradual disclosure from the Universal Man to the local individual mainstreams the experience of ability presenting potential ability as a universal human experience that can be actualized by proper practice. (shrink)

Erken dönemlerden itibaren fıkhî meseleler üzerindeki tartışmalar, bir yönteme bağlı kalınarak icra edilmiştir. Tartışmalarda belirli soru ve cevap türlerine başvurulmuş, soruların tertibine özen gösterilmiştir. Bu sayede taraflar kendi görüşlerinin doğruluğunu, karşıt görüşün yanlışlığını çelişkiye düşmeden ortaya koymaya çalışmıştır. Bu çalışmada ilk olarak cedelden ve cedelin fıkha tatbikinden bahsedilmiş, sonrasında münâzaracı kimlikleriyle meşhur olan Hanefî fakihi Kudûrî ile Şâfiî fakihi Ebu’t-Tayyib et-Taberî arasında geçtiği rivayet edilen talâka dair bir münâzara inceleme konusu edilmiştir. Bu münâzarada, muhâlea ile boşanılan kadına, kadının iddeti esnasında (...) tekrardan ricî talâk yapılabileceğini savunan Kudûrî ile bu durumda talâkın geçersiz olacağını söyleyen Taberî’nin karşılıklı istidlal ve itirazları yer almaktadır. Bu tartışmanın temelini Kudûrî’nin muhâlea yapılan kadını ricî talâkla boşanan kadına kıyas etmesi oluşturmaktadır. Taberî bu kıyasın illetine yönelik mutâlebe, itirâz ve muâraza türü sorulara başvurmuş, Kudûrî ise kendi illetinin sıhhatini savunmaya çalışmıştır. Yer yer tartışma kurallarına atıfların yapılması yönüyle de önemli olan bu münâzara incelenirken, cedelin fıkha tatbikine dair kısımda zikredilen bilgilerin pratikte nasıl uygulandığına işaret edilmiştir. (shrink)

Abdurrahman Aliy, Felsefenin Tanrısı: Felsefi Teolojiye Giriş [The God of Philosophy: An Introduction to Philosophical Theology], 129 pp.