The purpose of this paper is to analyse the ethical side of whistleblowing and to identify the main dilemmas generated by its practice. In the first part, the social dimension of whistleblowing has been outlined, and the defining features of reporting misconduct internally have been identified through contrasting them with those of external whistleblowing. This is followed by an attempt at an ethical evaluation of whistleblowing. The second part of this paper has been devoted to the analysis of two important (...) questions raised by the consideration of whistleblowing as a managerial instrument. Should whistleblowing be rewarded financially? Is whistleblowing not only an employee’s right, but also duty? (shrink)

The Brain Death Reconsidered – Is It a Tenable Concept? Since 1968 it has been recognized in the medical practice that irreversible coma connected with apnea can serve as a criterion of human death. This approach was first introduced in the so called Harvard Protocol. As a result of the work of this commission, the brain-based criteria of human death were quickly legally introduced in America and in most countries in the world. The only symptom on which death can be (...) pronounced is, according to this new definition, the absence of spontaneous brain function. However, the acceptance of the new definition of death did not eliminate the old one completely. In many states both old and new definitions of death are legally valid. Practically, in these countries the alternative definition of death functions alongside the old one and diagnosis of death can be based both on the cardiac/respiratory and brain symptoms. One of the few exceptions proved to be Japan. The law in this country does not provide a uniform answer to the question of what human death is. Instead, it allows people to choose between traditional death and brain death. The law states that if a person wants to be an organ donor after brain death has occurred, he or she must record that intention on a donor card or label beforehand. Those who object to brain death and transplantation do not need donor cards. They are considered to be alive until the heart stops beating. In this way the Japanese law respects the opinion of 20-40% of the society who do not believe in the brain death. The opinion of the same percentage of people in Western societies who oppose BD is ignored by their legal systems. Initially the concept of BD did not cause a lot of controversy but this situation changed in the nineties of the last century. Since then many authors have criticized the validity of the brain-based criteria of death. They maintain that it is impossible to declare the absence of all the functions of the whole brain on the basis of the clinical tests supposed to detect it. There may be present some level of consciousness in brain death (BD) patients and therefore, they may feel pain. It is significant that 27% of the members of the teams which perform the excision of the heart for transplantation think that they are killing a living person and that in many countries during this operation a normal general anesthesia is required because of the vivid reaction of the body of the patient. The opponents of the brain death theory stress that the accurate examination of the so-called brain dead persons shows the persistence of the functions of significant parts of their brains. There are EEG waves recorded in 20-40% of BD patients. Event related potentials (ERP) show the reaction to verbal and non-verbal stimuli and the hormone production by the brain tissue can be detected in many BD people. The proper treatment could not only significantly prolong lives of the BD patients, but around 60% of possible donors with the lowest result of 3 in Glasgow Coma Scale could be restored to normal life if their brain edema is properly treated. This treatment should be based on the therapeutic hypothermia connected with the application of the thyroid hormones, whose level is usually too low in the patients with the brain injury. There is a growing lack of consensus regarding the issue of brain death, especially among physicians. Some regard brain death as a biological one, some as the death of the person but not of the human body, and the rest, as a definition accepted by the society, which doesn’t require other legitimacy than the freely chosen criteria. The brain death concept is also criticized from the philosophical point of view. The strength of the brain death theory was based on the premise that the brain is the integrating center of the body. According to this argument, the death of the brain means that the organism ceases to exist for it is no longer a functioning whole. To this argument the opponents of the brain death concept say that this question is not a question a priori but an empirical one and that the empirical data validate the opposite opinion, which says that the bodies of brain dead patients are alive. Some widely known cases show that even the real death of the entire brain means the death of the body and, therefore, may not signify the death of a human person. The integration of the body is the function of the organism as a whole and not of a single organ, even if this organ is the brain. This point of view can be confirmed by the opinion of St. Thomas Aquinas who says that the soul is primarily and per se connected with the body as a whole as the proportionate perfectible and only secondarily with the parts of the body, according to their ordination to the whole. So, the death of any single organ does not preclude the union of the soul with the rest of the body as a living whole. Moreover, the terms such as “consciousness” and “person” should not be identified. The term such as “human living nonpersons”, proposed by some bioethicists and referring to the people without consciousness has not been accepted in the official documents concerning BD. Bodies of the BD people are alive, therefore, it is not right to use the term “brain death” to describe the state of these patients, but rather the term “brain failure” should be used. As the result, according to some authors, the dead donor rule should be abolished. The Catholic Church stresses the sacredness of the human life from the beginning to the end. Therefore She requires that there be no doubts that the donor in BD is really dead. Because of the lack of consensus among physicians, philosophers and theologians, the popes John Paul II and Benedict XVI decided to continue the scientific research and discussion concerning BD between the representatives of various disciplines. Keywords: brain death, brain edema, global ischemic penumbra, therapeutic hypothermia, consciousness, person, substantial form. (shrink)

English title: Ricoeur and Derrida — the Heritage of Death. In this article the author juxtaposes two different attempts of defending life against Heidegger’s horizon of death (Sein zum Tode) (the survie (survival) of Jacques Derrida and the “Living up to Death” of Paul Ricoeur). Their false proximity introduces a new insight into the discussion about the paradoxical positiveness of deconstruction. Ricoeur’s concept of life makes impossible the understanding of deconstruction as faithfulness to the other not in his identity, but (...) precisely in his otherness. (shrink)

Artykuł prezentuje koncepcję śmierci pióra najwybitniejszego znawcy myśli św. Tomasza w Niemczech w XX wieku. Sformułował ją zasadniczo w czterech następujących dziełach: Tod und Unsterblichkeit, Unsterblichkeit - eine nicht - christliche Vorstellung, Tod und Unsterblichkeit, Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund. Nawiązywał do tej problematyki w trzech innych pracach: Uber den Bergriff der Sunde, Herkunftslose Zukunft und Hoffnung ohne Grund, Uber platonischen Mythen. Interpretację śmierci i umierania wyznacza u Piepera, potwierdzana przez współczesne nauki empiryczne jako słuszna, realistyczna koncepcja (...) człowieka oraz wizja egzystencji ludzkiej wyrażona w metaforze pielgrzymowania. Smierć postrzega Pieper jako zjawisko naturalne, a zarazem przeciwne naturze ludzkiej - efekt procesu, któremu z konieczności podlega każdy człowiek. Jednocześnie paradoksalnie śmierć jawi się jako akt najbardziej wolny, zawsze świadomy, pochodzący z głębi osoby. Czyni on człowieka spełnionym, czyli doskonałym, pod warunkiem że oznacza decyzję dobrą, właściwą, tj. wskazuje na przejście do rzeczywistości wyższej. Pieper akcentuje inne jeszcze elementy śmierci i umierania, a czyni to w polemice z trzema nurtami myśli współczesnej, które z perspektywy antropologii Tomasza naznaczone są błędnymi rozwiązaniami. Myśliciel z Munster podkreśla więc, iż śmierć nie jest pozornym, lecz przeciwnie - rzeczywistym zjawiskiem, dosięga bowiem całego duchowocielesnego człowieka. Nie gaśnie wszakże cały człowiek, nadzieja na przezwyciężenie śmierci zakłada niezniszczalność duszy ludzkiej, lęk przed śmiercią złagodzić może dostrzeżenie w niej elementu kary, a nie jego negacja. Swymi analizami o śmierci i umieraniu Pieper ubogaca współczesną myśl niemiecką z dwóch powodów: po pierwsze, prezentuje ostateczne sytuacje życia ludzkiego w kontekście nadziei na ich przezwyciężenie; po drugie, śmierć ukazuje jako spełnienie egzystencji. (shrink)

W ostatniej dekadzie można zaobserwować postępującą w naukach społecznych kodyfikację i instytucjonalizację etyki badań. Powstaje coraz więcej kodeksów etycznych, które standaryzują zasady etycznego prowadzenia badań oraz komisji etycznych kontrolujących projekty badawcze. Za kodyfikacją oraz instytucjonalizacją etyki naukowych badań społecznych stoi między innymi przekonanie, że kodeksy i komisje etyczne znacząco przyczynią się do etycznego postępowania badaczek i ochronią podmioty zaangażowane w badania, szczególnie ich uczestników, przed krzywdą. W artykule argumentuję, że to nie wystarczy, gdyż zarówno osoby prowadzące badania, jak i komisje (...) etyczne powinny kierować się w swoich decyzjach etycznych wyobraźnią moralną. (shrink)

This paper is a report of the 700th anniversary of the death of Bl. Jan Duns Scotus. International Jubilee Symposium in Lublin.

Contemporary medical practices based on new technical inventions make it possible to prolong the patient’s life and his coma as well. Even if we assume that the patient has a specific obligation to stay alive it does not follow that it is the doctor’s duty to prolong his life indefinitely by using all possible techniques of resuscitation. The time has come to reformulate the proper objectives of medicine in order to make them compatible with the right to die.

Głównym celem artykułu jest analiza pojęcia normatywności w filozofii myśli słabej Gianniego Vattima. Myśl słaba oznacza teorię osłabienia bycia w epoce końca metafizyki oraz zakwestionowanie kartezjańskiej koncepcji podmiotu. Tego rodzaju teoria filozoficzna nie rezygnuje całkowicie z normatywności w wymiarze moralnym. Vattimo proponuje normatywność słabą, perswazję, bez roszczeń do powszechnej obowiązywalności. Normatywność słaba wyrasta z dialogu i szacunku do tradycji, zaleca respektowanie konkretnych zasad moralnych, ale nie uznaje zobowiązań etycznych o charakterze uniwersalnym. Taka wersja normatywności znajduje swoje uzasadnienie na gruncie dziedzictwa (...) kulturowego, zgody i kontraktu społecznego. (shrink)

Przemysł farmaceutyczny oferuje coraz to nowe leki, które mają przedłużać życie osób cierpiących na nieuleczalne choroby. Innowacyjne terapie są często w jakimś stopniu skuteczniejsze, ale też (w co najmniej takim samym stopniu) droższe. Upoważnieni decydenci reprezentujący społeczeństwo muszą zatem rozstrzygać, które z nich będą finansowane ze środków publicznych. Jednym z głównych kryteriów, na których podstawie podejmuje się takie decyzje, jest stosunek dodatkowych kosztów, związanych z nową terapią, do czerpanych z niej dodatkowych korzyści. Dodatkowe korzyści, wynikające z nowych leków dla osób (...) śmiertelnie chorych, wydają się jednak często niezbyt wielkie w porównaniu do ich zawrotnych dodatkowych kosztów. Rodzi się zatem wątpliwość, czy refundacja tych leków, do której opinia społeczna skądinąd na ogół się skłania, daje się pogodzić z równie powszechnie akceptowaną zasadą ekonomicznej efektywności. Pewną próbą uzgodnienia tych postaw byłoby przyjęcie, że z pozoru niewielkie korzyści, przysparzane osobom zbliżającym się do śmierci — jak marginalne zwiększenie długości ich życia lub nieznaczne podniesienie jego jakości — w rzeczywistości mają większą wartość, ponieważ życie tych osób trzeba cenić wyżej. W przedstawianym artykule zastanawiam się nad tym, czy ta koncepcja jest do utrzymania — czy wartość życia wzrasta wobec bliskiej śmierci. (shrink)

This article aims to present polemical exchanges over capital punishment that were conducted in interwar Poland. By using the analytical method and the source texts found in the press and the minutes of the Codification Committee, the author wants to trace the evolution of views on the death penalty and its usefulness in the state policy. The opinions on the subject differed considerably which was common not only for the interwar period. Back in the 19th century, when the first statements (...) on capital punishment had been published in newspapers, they had ended with completely different conclusions. Advocates for the abolition of the death penalty had emphasized first of all its ineffectiveness as well as the doubts of a religious and moral nature, which had led to a conclusion that the state could not take away a person’s life. Whereas supporters of the death penalty had believed that, in view of the low level of civilisation development of individual communities, giving up the possibility to impose the death sentence could have contributed to an uncontrolled rise in crime rates. They had also emphasized that public opinion demanded the retaining of capital punishment and acting against it would have resulted in various manifestations of public unrest. The death penalty had not been abolished in Poland during the interwar period but the exchange of arguments during those years had laid the foundations for the future changes in that area. They occurred at the end of the 20th century. (shrink)