Abstract

سهروردی در مواجهه با مسئله شر، با کاربست مفاهیم فلسفی و ارائه تبیین‌های فلسفی، در صدد است نشان دهد که خداوند و کل آفریده‌های او خیر هستند، نظام احسن در جهان حاکم است، و ثنوی‌گرایی باطل است. او شرّ را عدمی می‌داند که به وجود نقص در معلول‌ها بازمی‌گردد و نیازمند علت جداگانه نیست. میزان این نقص با توجه به نزدیکی یا دوری یک موجود از خداوند معین می‌شود. اگر خداوند در صدد جلوگیری از تحقق نقص باشد، لازم می‌آید که هیچ موجودی را نیافریند، که این مستلزم از دست رفتن خیرهای برتر خواهد بود. به نظر می‌رسد این نظریه فاقد توانایی لازم برای اثبات یا تأیید اموری باشد که ادعایشان را دارد. سهروردی وجود خداوند را پیشفرض می‌گیرد، در نظریۀ خود هر گونه شرّی را به شرّ مابعدالطبیعی فرو‌می‌کاهد، و برای خود قائل به معرفتی بسیار بالا نسبت به فعل الهی است، که این موارد نظریۀ او را ناکارآمد می‌سازد.