In the first part of the paper three concepts of system are introduced. The first is the following ordered set: S = , where S is a given system, C is the set of its parts, R1, ..., Rk are relations between these parts, Rk+1, ..., Rk+m are relations between parts of S and its environment U. This concept does not take into account the fact that real things change. Thus it is the concept of abstract system. The second concept (...) takes changes of systems for granted. At every period i the system is slightly different. At the periods i Si is a set of sections of a real system: Si = , where {C}i is the set of sets of parts of S, {R1, ..., Rk}i and {Rk+1, ..., Rk+m}i are sets of relations. Different sections of a system are similar; the same holds for the relations and the subsequent environments. To describe the evolution of systems these similarity-relations have to be considered. Let the relations between the C's, the parts of the system, be symbolized as X, the similarity relations between the {R1, ..., Rk} pointed to by T, and the relations between the other sets of relations marked by Z. Let W be asigned to the relations between the succesive environments. SI is a system which lasts during the period I and changes in this time. The period I is in fact identical with i. The symbol SI was introduced to point to the relations S, T, Z, W, which were absent in the definition of Si. Now we have the following third concept of system: SI = . In the second part of the paper the relation X is analysed, when C consists of statements and S is a theory. The relation is to the effect that statements of later stages of a theory refer to n-tuples which exhibit more arguments that the relation spoken of at earlier stages of the theory. (shrink)

The starting point of the investigations undertaken in the article is the thesis of empirical indeterminacy of scientific theories. According to this thesis the same set of empirical data can be differently explained by different theories, none of which will be found compelling. The reason for that is that no specific theory is a logical consequence of observational statements. This thesis can be so generalized as to include systems of value as well. Theoretical statements serve as justification of observational statements, (...) although the former are not entailed by the latter. Similarly with judgements of value: they justify moral norms but are not entailed by them. Consequently the same obligations can be justified on the grounds of different systems of value. Systems of value are not therefore determined by moral obligations and have the same function in ethics as theory does in science. Systems of value remain, however, radically different from scientific theories because the relations that bind observational statements with scientific observations are quite different from those that bind moral norms with human behaviour in ethics. (shrink)

RADOSŁAW ZENDEROWSKI, MIELIŚMY SWÓJ DOM, W KTÓRYM BYLIŚMY SZCZĘŚLIWI… KONFLIKTY ETNICZNE NA TERYTORIUM BYŁEJ JUGOSŁAWII W NARRACJACH MIGRANTÓW Z PAŃSTW POSTJUGOSŁOWIAŃSKICH MIESZKAJĄCYCH W AUSTRII, WYDAWNICTWO NAUKOWE UKSW, WARSZAWA, 2019. Juraj Marušiak.

Generalnie rzecz ujmując, prezentowana monografia pokazuje, że jej Autorka jest zdecydowaną przeciwniczką uprawiania filozofii tylko przy biurku z dala od problemów praktycznych. Swoich poszukiwań nie traktuje w kategorii realizacji akademickiego zawodu tylko zadania, związanego z podejmowaniem określonych działań, wpływających na zmianę postrzegania przez człowieka środowiska naturalnego. Postulaty upraktycznienia filozofii, a zwłaszcza etyki cnót, uprawiania jej w ścisłej współpracy z różnymi społecznymi interesariuszami są jak najbardziej słuszne i godne instytucjonalnego wsparcia. Książka ma niezaprzeczalnie walor perswazyjny. --------------- Zgłoszono: 19/11/2020. Zrecenzowano: 18/12/2020. Zaakceptowano (...) do publikacji: 09/02/2021. (shrink)

W swojej najnowszej książce Etyka a problem podmiotu (2022) Piotr Duchliński, Andrzej Kobyliński, Ryszard Moń i Ewa Podrez podejmują zagadnienia podmiotu i podmiotowości w perspektywie etycznej. Zabierają głos w filozoficznym sporze o podmiotowość, który rozpoznają jako podstawę wielu współczesnych problemów kultury. Jako przedstawiciele filozofii chrześcijańskiej wyrażają swój sprzeciw wobec wszelkich prób osłabienia kategorii podmiotu w etyce, jednak w celu zapoczątkowania dialogu z przedstawicielami innych nurtów filozoficznych podejmują próbę sformułowania koncepcji podmiotowości mocnej bez odniesienia do kategorii metafizycznych. W czterech rozdziałach recenzowanej (...) monografii autorzy zwracają uwagę na takie aspekty podmiotowości, jak: racjonalność, narracyjność, autonomia, integralność i autentyczność, oraz poddają analizie koncepcje podmiotowości w wersji mocnej i słabej. Pozwala im to ukazać spór o podmiotowość jako fundamentalną debatę naszych czasów, mającą nie tylko implikacje etyczne, lecz także niekiedy trudniejsze do przewidzenia konsekwencje bioetyczne, prawne i społeczne. Różnorodność i bogactwo podejmowanych zagadnień zachęcają do konfrontacji z zajętym przez autorów stanowiskiem i podjęcia z nim rzeczowej dyskusji. ----------------------------------------- Zgłoszono: 02/01/2024. Zrecenzowano: 03/04/2024. Zaakceptowano do publikacji: 24/04/2024. (shrink)

Review of George Berkeley. Siris. Łańcuch filozoficznych refleksji i dociekań wraz z Dodatkami. Trans. A. Grzeliński and M. Szymańska-Lewoszewska. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2013.

W swojej ostatniej monografii Piotr Stanisław Mazur podejmuje problematykę metafizyki klasycznej, starając się ją zaktualizować, rozszerzyć, uwiarygodnić, zwłaszcza w odniesieniu do antropologii filozoficznej, która miałaby być budowana na jej podstawach. To zainteresowanie metafizyką, jako wiedzą o całości rzeczywistości, badanej w aspekcie istniejącego bytu, ma kilka swoich przyczyn. Do najważniejszych z nich należy współczesna krytyka metafizyki klasycznej oraz coraz częściej podnoszone kwestie dotyczące tego, jak rozumieć realność istnienia. W swojej najnowszej monografii Mazur podejmuje próbę obrony tomistycznej metafizyki przez wskazanie na jej (...) nowe, poznawcze możliwości związane z podstawami antropologii. Formułuje szereg pytań dotyczących istnienia człowieka, a konkretnie, na czym polega specyfika istnienia człowieka i co je charakteryzuje. (shrink)