The article is dedicated to the problems of European political identity and European identity as a whole conception and as a foundation for European integration. Before 24 February 2022, European political identity had been in crisis. The contradictions between the EU member states seemed to be hardly resolvable. The Russian aggression against Ukraine gave a strong impetus to the formation of European identity. However, it is still a negative incentive for unity and solidarity rather than cohesion around positive values, as (...) well as from the outset the European integration was caused by devastating World War II as a negative experience, which should never be repeated. The text makes use of methods peculiar to the philosophical sciences, i.e. critical textual analysis, historical-analytical and comparative methods. (shrink)

Książka wybitnego znawcy problematyki filozofii, socjologii i politologii profesora i akademika Włodzimierza Kokluchina zwraca uwagę przede wszystkim czymś, co określić można mianem „pozaczasowości", a co polega na tym, że mimo swego uwikłania w konkretną rzeczywistość początku XXI wieku ogarnia ona prawidłowości rządzące polityką w procesie jej przemian w czasie. Odniesienia do konkretnych sytuacji maja tu na ogół charakter egzemplifikacji i służy głównie ukonkretnieniu rozważań dotyczących problemów poza tą konkretność wykraczających. Owa „pozaczasowość" odnosi się zresztą w równym stopniu do przeszłości, jak (...) i do przyszłości, w równym bowiem stopniu Autorowi udaje się ująć politykę jako proces wyrastający z przeszłości, jak i jako proces, który rozwijając się kształtował będzie rzeczywistość społeczną bliższej i dalszej przyszłości. Traktując politykę w ten właśnie sposób Włodzimierz Kokluchin nie traci z pola widzenia faktu, iż sama ta polityka jest czymś, co wciąż wymaga dookreślania i poznawania - jest tworem kształtowanym między innymi poprzez refleksję nad nią. (shrink)

Zadaniem przedstawiciela handlowego firmy farmaceutycznej jest promocja produktów tej firmy w bezpośrednich kontaktach z lekarzami. Przedstawiciel medyczny pełni funkcję zbliżoną do funkcji przedstawiciela handlowego: reprezentuje firmę farmaceutyczną, jednak reprezentuje w sposób szczególny, bo w bezpośrednich kontaktach z lekarzami. Jego zadaniem jest polecanie" lekarzowi produktów danej firmy. Owo „polecanie" w praktyce nie sprowadza się do udzielenia prostych informacji na temat skuteczności leku, jego skutków ubocznych, zalet i wad w porównaniu z innymi lekami itd., gdyż taką wiedzę lekarz czerpie z fachowych pism. (...) Zadaniem przedstawiciela medycznego jest także nawiązanie możliwie najszerszej sieci kontaktów z lekarzami i podtrzymywanie tych kontaktów. Przedstawiciel medyczny jest zobowiązany do wypełniania poleceń wydawanych przez pracodawcę, co jednak nie zwalnia go z osobistej odpowiedzialności, jeżeli polecenia te są sprzeczne z zasadami etyki. W dyskusji dotyczącej pracy przedstawiciela medycznego można wyróżnić dwa stanowiska. Pierwsze z nich głosi, iż przedstawiciel medyczny powinien poprzestać na udzieleniu możliwie pełnej informacji o danym produkcie. Według zwolenników drugiego stanowiska, etycznie akceptowalne są również inne sposoby zachęcania lekarzy do stosowania określonych produktów, z wyłączeniem jedynie tych, które w oczywisty sposób szkodzą zdrowiu pacjentów. Dyskusja toczy się więc wokół następującego problemu: czy przedstawiciel medyczny ma prawo nie tylko informować o istnieniu danego leku, lecz także uprawiać pewien rodzaj reklamy, a więc nakłaniać lekarza do przepisywania pacjentom tego konkretnego leku, nie zaś leku produkowanego przez konkurencję? Przedstawiciel medyczny działa w interesie zatrudniającej go firmy, a rozdawane przez niego próbki leków, materiały dydaktyczne, nowoczesne oprogramowanie diagnostyczne, słowem - wszystko to, co nie jest,,znaczącą gratyfikacją" w rozumieniu kodeksów etycznych i prawa farmaceutycznego, służy promocji określonych produktów. Ograniczenie sposobów promowania produktów leczniczych może więc doprowadzić do sytuacji, w której firmy farmaceutyczne za pośrednictwem swoich przedstawicieli będą się starały wzmocnić skuteczność dopuszczalnych sposobów reklamy oraz poszukiwać nowych, np. poprzez stosowanie różnych metod manipulacji. Dlatego wydaje się, że formułowanie zbyt szczegółowych norm regulujących działalność przedstawicieli medycznych mija się z celem. Zawsze możliwe będzie wymyślenie nowych metod wywierania presji na lekarzy, a fakt, iż któraś nie została uwzględniona w szczegółowym rejestrze norm etycznych, może wywoływać wrażenie, że jest ona etycznie akceptowalna. Oznacza to także, iż ani kodeksy etyczne, ani panująca w koncernach farmaceutycznych kultura korporacyjna nie są w stanie zwolnić przedstawiciela medycznego od konieczności samodzielnej oceny etycznej podejmowanych przez siebie działań. (shrink)

Człowiek stanął obecnie przez problemami etycznymi, których dotychczasowa etyka bądź w ogóle nie dostrzegała, bądź też, jeżeli nawet dostrzegała, to nie podejmowała poważniejszych prób ich rozwiązania. Rola medycyny w życiu współczesnego człowieka staje się coraz większa. Lekarze mają prawo decydowania o tym, czy wolno nam wykonywać określone zawody, uprawiać określone sporty, a także orzekają o poczytalności lub niepoczytalności osób oskarżonych o popełnienie przestępstw. Te głębokie przemiany w świadomości sprowadzają się zatem do jednego zasadniczego zjawiska: zmiany naszego stosunku zarówno do życia, (...) jak i do śmierci. Pytania o moralną zasadności eutanazji, aborcji, transplantacji organów są bowiem w istocie pytaniami dotyczącymi kresu lub początku ludzkiego życia. Mamy więc obecnie do czynienia z całkowicie nowym podejściem do śmierci, a tym samym – do problemów bioetycznych. Jakie stanowisko wobec tego nowego podejścia powinna zająć etyka? Otóż wydaje się, że już samo powstanie bioetyki jako odrębnej dyscypliny jest rezultatem usiłowań zmierzających do sprostania owym wyzwaniom. Bioetyka, chcąc tego czy nie, staje się rodzajem etycznego drogowskazu dla osób i instytucji podejmujących decyzje o życiu lub śmierci drugiego człowieka. W praktyce okazuje się jednak, iż ów bioetyczny drogowskaz wskazuje kierunek mniej lub bardziej dokładnie: poczynając od formułowania ogólnych teorii etycznych, w obrębie których dokonuje się rozwiązania także problemów bioetyki, aż po wypowiedzi stwierdzające moralną dopuszczalność pewnych działań wobec konkretnych osób. Filozof powinien stać na straży akceptowanych powszechnie wartości moralnych i uświadamiać, jakie skutki dla moralności i społeczeństwa przynieść może rosnąca tendencja do zawierania moralnych kompromisów z wymogami wydajności i skuteczności. Moralnym nakazem obowiązującym jego samego powinno być natomiast strzeżenie się tego rodzaju kompromisów. Odnieść można jednak wrażenie, że także bioetyka nie dostrzega owych ostatecznych celów i mechanizmów, skupiając uwagę na postępowaniu i odpowiedzialności moralnej jednostki, tracąc natomiast z pola widzenia szersze struktury społeczne i kulturowe. Aby te cele dostrzec i właściwie ocenić, bioetyka nie może ani sama stać się częścią tej instytucji, ani też pozostać ściśle filozoficzną, akademicką spekulacją. Interdyscyplinarność jawi się w tym kontekście jako wymóg, któremu bioetyka prędzej czy później będzie musiała sprostać. (shrink)

Książek poświęconych refleksji nad pojęciem racjonalności ukazuje się obecnie wiele, zaś większość z nich przyjmuje bardziej lub mniej jasno wyrażony przesłankę, iż pojęcie to przeżywa obecnie głęboki kryzys. Samo pojęcie kryzysu jest przy tym na ogol stosowane w sposób, który należałoby nazwać intelektualną nonszalancją, gdyby tylko ów niefrasobliwy, niekiedy wręcz metaforyczny użytek, jaki się z niego czyni, był wynikiem świadomego zamiaru. Tak jednak zwykle się nie dzieje, a prace poświęcone trudnościom z prawidłowym zdefiniowaniem pojecia racjonalności i określeniem jego funkcji w (...) obrębie rozważań filozoficznych mówią o kryzysie tak, iż odbiorca ulega niekiedy nieodpartemu wrażeniu, iż chodzi o kryzys porównywalny do kryzysu ekonomicznego, przez który należy możliwie szybko i przy minimalnych stratach własnych przejść i jak najszybciej otrząsnąć się z minionych trudności. Nie miałoby sensu bliższe wnikanie w przyczyny owego stanu rzeczy, bowiem wiąże się one nierozerwalnie z pojmowaniem najważniejszych problemów filozoficznych, przez co niemożliwe jest choćby skrótowe ich omówienie. Przede wszystkim jednak - z punktu widzenia zarówno refleksji nad pojęciem racjonalności, jak i rozważań, które zmierzają do określenia, czy rzeczywiście mamy współcześnie do czynienia z tak poważnym kryzysem racjonalności, jak zdają się sugerować niektórzy autorzy prac poświęconych temu zagadnieniu - poszukiwanie owych przyczyn nie wydaje się czynnością potrzebny. (shrink)

Poppera i Tarskiego wiele łączyło. Obaj urodzili się na początku XX wieku i obaj pochodzili z rodzin żydowskich zasymilowanych w swoich ojczyznach. Obaj emigrowali w czasie wojny ze swych krajów i obaj do końca życia przebywali na obczyźnie. Zarówno Popper jak i Tarski żywo interesowali się filozofią, ale obaj odebrali też akademickie wyksztalcenie matematyczne. Podobny był przedmiot ich głównych zainteresowań: obaj analizowali teorie naukowe. Popper zajmował się metodologią nauk empirycznych, natomiast Tarski badaniami systemów dedukcyjnych. Popper ponadto uprawiał filozofię i wielokrotnie (...) wyrażał swoje stanowisko w kwestiach filozoficznych. Inaczej było z Tarskim: zasadniczo unikał wypowiadania się na tematy filozoficzne, będąc bardzo ostrożnym w wyciąganiu wniosków natury światopoglądowej z logiki, co nie przeszkadzało, że rezultaty jego badań logicznych uznawane były przez wielu, w tym również przez Poppera, za brzemienne w konsekwencje filozoficzne. Obaj byli, każdy w swojej dziedzinie, myślicielami oryginalnymi, więcej - wybitnymi i obaj aktywnie uczestniczyli w życiu naukowym swoich czasów. Kiedy w latach 30. zbliżyli się do Koła Wiedeńskiego, zarówno Popper jak i Tarski zaznaczyli swoją odrębność wobec koncepcji głoszonych przez jego członków. To właśnie za sprawy Koła Wiedeńskiego doszło do ich spotkania - spotkania, o którym później wielokrotnie wspominał Popper. Popper poszukujący teoretycznej podstawy dla swej filozofii nauki znalazł ją. w semantyce Tarskiego. (shrink)

Dla zrozumienia Poppera teorii języka sprawy najważniejsze wydaje się być nie tyle jej właściwa rekonstrukcja, gdyż zrekonstruowanie ogólnych poglądów Poppera na język nie jest trudne, ile uchwycenie specyficznego dla Poppera stosunku do języka, który nadał szczególne piętno zarówno jego wczesnej filozofii nauki, wyłożonej w latach trzydziestych, jak i późniejszym koncepcjom metafizycznym i epistemologicznymi. W przeciwieństwie do poglądów na ewolucję i funkcję języka ów ogólny sposób traktowania języka pozostaje w filozofii Poppera w sferze założeń, w dodatku nie zawsze wyłożonych expressis verbis, (...) a mieć można obawy, czy do końca uświadamianych. Wiele do życzenia pozostawia również precyzja znaczeń niektórych używanych przez Poppera terminów co dodatkowo komplikuje sprawy. (shrink)

There is a difficulty in distinguishing the cultural heritage of Europe from the cultures deriving from the European tradition. They do not want to be regarded as the provinces under the European domination. This is not the only problem which emerges when we describe European civilization as a product of Greek and Christian traditions. The authors of the textbook entitled Between the Myth and the Logos were confronted with much greater difficulty, namely, with the need of defining what in the (...) European philosophy and culture makes a whole, and what stays apart from this unity and determines the unique character of the currents of thought specific for different European regions and countries. It was essential therefore to select philosophers and their works in such a way, that the choice might reflect the unity of European philosophy and, at the same time, save the differences existing between philosophers and between methods of philosophy conditioned, to a certain extent, by the economical, political and cultural specificity of the European countries. (shrink)

Przeszczep narządu angażuje zawsze trzy strony: dawcę, biorcę oraz lekarza. Podstawą wszelkich działań lekarza powinno być poszanowanie pacjenta jako autonomicznego podmiotu, któremu przysługuje prawo do decydowania o samym sobie. W przypadku transplantacji leczeniu podlega jedynie biorca narządu, a z powodu braku wystarczającej ilości narządów transplantacje wykonywane są tylko w przypadku pacjentów, dla których nie istnieją alternatywne sposoby leczenia. Pacjent oczekujący na przeszczep jest zawsze w sytuacji bez wyjścia, tzn. ma do wyboru zgodzić się na przeszczep lub umrzeć. Inaczej problem ten (...) przedstawia się w odniesieniu do dawców narządów. Dawcą może być albo osoba żyjąca, albo zmarła. Żyjący dawca ma oczywiście możliwość świadomego podjęcia decyzji, jeszcze inaczej jest z pobieranie narządów od osób zmarłych. Istnienie konflikt interesów pomiędzy interesami dawcy i biorcy, a także pomiędzy działaniami transplantologa, którego celem jest jak najszybsze pobranie organu a celami zespołu reanimacyjnego. (shrink)

The problem of identity at least these days, is not a directly philosophical problem, but rather the subject of disputes in the well-known newspapers. Identity is rarely the subject of modern famous thinkers' speeches. This is because in the present process of uniting Europe, the main debate centres around the economic and political aspects of the process, whilst the cultural aspects are put to one side. It is worth mentioning here C. Adenauer's assertion: „The ground of European unity is an (...) idea of Christian community, culture and European civilization." In this context we can also mention the previous chairman of the European Commission, J. Dolors, who states: „If Europe does not have its own soul, it will not define itself as cultural, it will not be Europe. But if it is only a political or economical community, it will not absolutely fulfil its task." It is not difficult to notice the difference between these two statements; the first highlights the problem of cultural unity, formulated as a postulate, a kind of program which must be carried out in the future. We can interpret Dolors' thought as a kind of warning against neglecting the problem of cultural identity. (shrink)

Nie ulega wątpliwości, ze jak na książkę filozoficzną praca L. Boreckiego jest pozycją nietypowy i zarazem wyjątkową. Jej nietypowość wynika przede wszystkim z faktu, że autor nie jest zawodowym filozofem, a jego filozoficzne zainteresowania wynikają z problemów, na które natknął się w dziedzinach nie związanych z filozofią. Mamy tutaj do czynienia z książką „filozofującego lekarza", tak osoby autora określa się we Wstępie. Tego rodzaju prac pojawia się dość sporo. Wiele z nich - właśnie dzięki swemu potocznemu, pozbawionemu specjalistycznych wyrażeń językowi (...) - zdobywa popularność, jednakże stosunkowo nieliczne mają rzeczywisty wartość poznawczy, która nie polega wyłącznie na dostarczeniu czytelnikowi porcji przyciągających uwagę ciekawostek i kontrowersyjnych interpretacji, lecz jest odkrywcza z punktu widzenia filozofii. (shrink)

After a brief look at Drafts on Polish philosophy of the twentieth century you could get the impression that this is a work dedicated to the most recent works of Polish philosophy. However after a moment of consideration, it seems hard to believe that a contemporary philosopher would write a history of twentieth century philosophy which could be considered neither as his history nor his philosophy. The distinction between history and philosophy in this case is not accidental since Wojciech (...) Słomski does not try to present a completely closed view of philosophical thought in the last century but aims at expressing that which he himself considers most valuable in contemporary Polish philosophy. It turns out that despite first impressions, we are not dealing with a systematic lecture, maintaining a cold and impartial approach to the subject but with a text written by an independent philosopher who cannot write differently about philosophy than Wojciech Słomski has done. For this reason too, the philosophy in Drafts is a living philosophy, made up of the most current propositions considered by W. Słomski as more important than the task of executing clear distinctions and pigeonholing of presented views into categories created by philosophers. (shrink)

There is considerable discussion in contemporary philosophical inquiry concerning the problematics of personalism. Among these inquiries is the book of Wojciech Słomski, a professor of philosophy at the Higher Institute of Psychotherapy and Rehabilitation in Warsaw, entitled The Personalist Vision of Freedom: Examining Emmanuel Mounier's Concept of Personal Freedom. This is the second edition of the book which once appeared under the title Personal Freedom According to Emmanuel Mounier in 1996. The new additions are the first chapter, in which (...) the author introduces E. Mounier as a man and philosopher, as well as chapter five, which deals with the role and significance of freedom. This is rounded off by the remaining chapters. The book, therefore, is composed of six chapters and the bibliography. (shrink)

Assuming, according to Jaspers, that the measure of truth of a philosophical system is the lifestyle of its creator as well as his ability at drawing conclusions resulting from philosophical speculation to the requirements of practical action, the question must be asked, to what extent, if at all Wojciech Słomski's book tries to recognise and name the philosophically characteristic merging of theory and practise. Despite this, it shouldn't be the superior aim of any biography, let alone the biography of (...) a philosopher. However in the case of Professor Antoni Kępiński, the connection between theoretical views and real life holds meaning not only for judging the truth of these views but most of all for a correct understanding of them. (shrink)

Ethics is one of the features of contemporary civilization. It is widely discussed and elaborated upon; it may even be taught or otherwise introduced into one’s life. One of the areas where ethics has become increasingly important is economic activity or, in broader terms, business. Business activity is the domain of Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs). It brings about an array of both economic and social benefits. Such activity is performed by persons who differ in many respects (e. g. in (...) terms of age, education, social background, etc.) and whose key purpose is earning profit. Thus, a two-part question presents itself: can an entrepreneur, a businessman, be an ethical person? Is there any room for ethics in their activity? The aim that the researchers have set themselves is to answer the question of whether it is possible to discuss the ethics of the profession of an entrepreneur.The present article constitutes an attempt at entering into a discussion on the place of ethics in business activity. Deliberations based on a review of literature concerning eth­ics and entrepreneurship lead to a single conclusion – entrepreneur ethics should be discussed and potential future entrepreneurs should be taught ethical conduct. (shrink)

In this article the author argues that the 'Liar' Paradox sentence: "This sentence is false" is neither true nor false because it does not express any proposition or "Satz" in the sense of Bernard Bolzano. The difficulty left open is that by a similar line of reasoning also the sentence "This sentence is true" would not express any proposition, yet it is sometimes taken to be true (on the strength of a theorem by Loewe).

Władysław Witwicki’s suppositional conception of religious faith was presented extensively in his book La foi des éclairés [Faith of the Enlightened] (1939). The aim of this work was to investigate how so‑called enlightened people (i.e. those with at least a secondary education) reconcile secular knowledge with religious faith. The empirical research presented by Witwicki was based on a number of concepts, such as judgment, supposition, psychological principle of contradiction, sincere belief and insincere belief. Witwicki concluded that the faith of enlightened (...) people consists of suppositions which are held against secular beliefs. However, this conclusion was not sufficiently justified and can only be applied to a certain group of believers. (shrink)