On dokuzuncu yüzyıldaki Osmanlı Devleti’nin sosyal ve ekonomik tarihini daha iyi anlamamızı sağlayan önemli kaynaklardan birisi de temettuat defterleridir. Bu defterler, kişilerin mal varlığını, gelir ve vergi miktarlarının sayısını ayrıntılı olarak gösteren sayım kayıtlarıdır. Bu çalışmada günümüzde Kütahya’nın Gediz ilçesine bağlı köylerinden biri olan Ağsaklar/Aksaklar köyünün 1845 yılındaki tarımsal arazi kullanımı ve verimliliği ele alınmıştır. Çalışma, Ağsaklar köyüne ait Hicri 29 Zi’l-hicce 1261 (Miladî 29 Aralık 1845) tarihli 07922 numaralı temettuat defteri esas alınarak yapılmıştır. Defterdeki tüm veriler öncelikle transkribe edilmiştir (...) ve akabinde veriler daha iyi anlaşılabilmesi için tablolaştırılmıştır. Defterdeki kayıtların tablolaştırılarak değerlendirilmesine yönelik olan bu çalışma, giriş bölümü de dahil olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde temettuat defterleri, bunların kullanımı ve önemi hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca bu bölümde Ağsaklar köyünün temettuat defterinden bahseden bir yüksek lisans tezindeki yanlışlar da tespit edilerek düzeltilmiştir. Birinci bölümde köyün coğrafyası, demografik yapısı ve günümüzdeki durumundan bahsedilmiştir. İkinci bölümde, 1845 yılındaki Ağsaklar köyünün zirai üretimi ve hayvancılığı hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise söz konusu yıldaki Ağsaklar köyünün vergi ve gelir durumu ele alınmıştır. Bunun haricinde Ağsaklar köyünde yaşayan nüfusun meslek grupları, tarımsal faaliyetleri ve gelirleri incelenerek buradaki nüfusun ekonomik farklılıkları vurgulanmaya çalışılmıştır. (shrink)

Bu makale Sovyet tarihçiliğinde milliyetler meselesini ve bağlantılı olarak tarih yazımındaki değişimleri incelemektedir. Sovyetler Birliği’ndeki politik, sosyal, iktisadi ve askeri değişimler ve kırılmalar tarihsel çalışmaların ve tarih yazımındaki milliyetlere yönelik söylemin değişmesine neden olmuştur. Diğer bir deyişle, söylem değişimleri siyasi gelişmeleri takip etmiş ve siyasi önceliklere göre değişmiştir. Sovyet tarih yazımında dönemselleştirme, Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin yerel milliyetçiliklere yönelik politikalarını nasıl değiştirdiğine ve buna uygun olarak Sovyet tarihçiliğinin milliyetler meselesiyle ilgili söylemlerindeki değişime atıf yapmaktadır. Sovyet tarih (...) yazımında milliyetler meselesi kapsamındaki tartışmalar, yerli halkların, yani Rus olmayanların, Çarlık Rusya’sı yönetimine nasıl yaklaşacakları, kendi geçmişlerine, tarihlerine, kahramanlarına, onların eylemlerine ne kadar odaklanacakları, tarihi ve milli şahsiyetleri ne kadar yüceltecekleri, Çarlık yönetiminin sömürgeci olup olmadığı ve Rus Çarlığına karşı yapılan isyanların gerici mi yoksa ilerici mi olduğu gibi konuları içermektedir. Bu gibi konular Stalin dönemi Orta Asya Sovyet tarihçiliğine egemen olmuş ve merkezin politikaları değiştiğinde tarihçiler de görüşlerini siyasal değişimlere uydurup güncellemişlerdir. 70 yıllık Sovyetler Birliği deneyimi birçok konuda olduğu gibi tarih yazımında da birbiriyle uyuşmayan farklı eğilimleri içermiş, bir dönem Rus milliyetçiliği baskı altında kalır yerel milliyetçiliklerin gelişmesine izin verilirken takip eden dönemde ise yerel milliyetçilikler baskıdan payına düşeni almıştır. 1930’lardan itibaren Türkistan gibi Sovyetler Birliği’nin bazı bölgelerinde birleştirici tarih anlatısı yasaklanıp Orta Asya halklarının ortak bir geçmiş algısına sahip olması engellenirken ülkenin batısında Slav halkları açısından tam tersi bir politika izlenmiştir. (shrink)