Tytuł artykułu ma charakter prowokacyjny. Autorka nie uważa bynajmniej, by prawda mogła działać poprzez przemoc czy przez przemoc się wyrażać. A jednak ci, którzy odwołują się do ponadczasowych, naturalnych prawd na temat człowieka, życia i kwestii moralnych, bywają oskarżani o przemoc i demagogię. Owszem, bezsprzecznie można dostrzec związki między prawdą a przemocą, ale dotyczą one zwłaszcza prób bezprecedensowych manipulacji wymierzonych w prawdę. Kwestionuje się dziś powszechnie prawdę na temat kondycji człowieka, wartości moralnych, powinności obywatelskich a nawet faktów historycznych. Przemoc może (...) odgrywać niebagatelną rolę w procesie tworzenia czy poznania, wpływa także na przemiany wiedzy i jej przekaz w społecznym obiegu, na co w swoich pracach zwraca uwagę m.in. Andrzej Zybertowicz. Współcześnie uważa się, że zamiast o prawdzie powinniśmy mówić o wielości indywidualnych narracji, mnogości skrajnie subiektywistycznych interpretacji, z których wszystkie są równouprawnione. Sama prawda zostaje sprowadzona do dowolnie ustalanego produktu władzy – również tej, którą dzierżą środki masowego przekazu. Przeciwwagą dla takiego myślenia jest nauczanie Jana Pawła II, który w wyważony sposób przypomina nam o związkach prawdy z wolnością i o odpowiedzialności, jaką prawda generuje. Jest bowiem ściśle etyczną kwestią jaką postawę człowiek przyjmie wobec prawdy i czy gotów będzie jej służyć. To zdumiewające, iż dla wielu ludzi prawda zamiast z wyzwoleniem, kojarzy się ze zniewoleniem. Autorka podejmuje próbę wyjaśnienia jakie są przyczyny tego niepokojącego zjawiska i w jaki sposób nauczanie Jana Pawła II może pomóc nam ujrzeć właściwą perspektywę znaczenia prawdy w życiu człowieka, zarówno w wymiarze jednostkowej świadomości, jak też zbiorowego doświadczenia narodu czy całej ludzkości. W swoim artykule odwołuje się do stanowiska wyrażonego zarówno w encyklice "Veritatis Splendor", jak i w kontekście innych prac Jana Pawła II. (shrink)

The paper follows the epistemic and ethical consequences of various models and assumptions of politics of memory. The author tries to answer the question about the relations between historical truth and politics of memory in the context of common good and respect towards ancestors and the events they were a part of. The paper also touches upon the issues of testimony, forgiveness and patriotism.

The article deals with the problem of ideological principles applied to the space of art as a specific framework for the creative process and the work itself. The author also considers the phenomenon of democratization of art. Do democratic values penetrate into contemporary art and to what extent, to what extent do they shape it and how should this phenomenon be assessed? In her considerations, the author refers, among others, to the reflections of Ortega y Gasset or Chantal Mouffe. The (...) context of the apology of democratic values that permeate the sphere of art is also worth analyzing. The deliberations are interdisciplinary in nature, they constitute only an outline of the title issue, oscillate around the issues of several philosophical sub-disciplines, with particular emphasis on the history of ideas, philosophy of culture, social philosophy and aesthetics. The author considers it worth considering the answer to the question: Is contemporary art democratic and what would it mean? (shrink)

This article is a critical analysis of the most important assumptions of Chantal Mouffe’s political philosophy, along with its original categories such as agonism, radical democracy and hegemony. The sources of her concept are indicated and certain difficulties that the author falls into are distinguished. The thread that is considered central to this philosophy, with the most profound practical consequences, is an attempt to demonstrate the futility of a liberal doctrine that values consensus and deliberation and proclaims an apology for (...) individualism and rationalism. Mouffe’s diagnosis strikes at the most important liberal values with the intention of discrediting them although she tries to creatively adopt others, such as pluralism. She proposes a new paradigm, much fairer than existing ones, because it does not negate the conflictive nature of politics. Does an agonist dispute and radical democracy really have a chance to undermine liberal axiology? Are we dealing with a breakthrough in thinking about politics? (shrink)