Abstract

Dit artikel tracht de grondslagen te leggen voor een aannemelijke theorie van organisatie. Het zet uiteen, dat het vermogen van iedere bevolkingsgroep, de hulpmiddelen effectief aan te wenden, in de eerste plaats afhankelijk is van de voorschriften en regelingen, die zij aanneemt voor de contrôle van haar natuurlijke hulpbronnen en productiemiddelen en de distributie van inkomen. Deze regels en voorschriften vormen tezamen hetgeen een georganiseerd proces wordt genoemd. De voornaamste stelling van het artikel is deze, dat een organisatie een groeiend model is van relaties tusschen volken en de materialen in hun omgeving. Er zijn bepaalde relatie-beginselen, die een organisatie tot een levend geheel, haar endogenetisch, maken, d.w.z. haar uit zichzelf de energie doen voortbrengen om haar eigen levensprocessen te onderhouden. Een schending van deze principes -- zoo zet de schrijver uiteen -- veroorzaakt een vermindering van de levensvatbaarheid der organisatie, zoodat de energie, die noodig is om haar geraamte bijeen te houden van buiten-af moet worden aangevuld, d.w.z. uitwendig moet zijn ten opzichte van haar eigen activiteiten. Het schema van zulk een organisatie wordt exogenetisch genoemd. Een aantal voorbeelden wordt gegeven, om deze stelling te ondersteunen en de principes worden met een aantal gevallen geïllustreerd. De stelling toont aan, dat het sociale organisme de tendentie heeft exogenetisch te worden, wanneer het er niet in slaagt, de eischen van den mensch behoorlijk met die van zijn technologie in overeenstemming te brengen. De basis van deze verhouding, zoo toont de schrijver aan, ligt in drie integratiepunten, namelijk: 1. Het punt, waarin de relaties van individuen en groepen tot de natuurlijke hulpbronnen zijn bepaald. 2. Het punt, waarin de relaties van individuen en groepen tot de productiemiddelen zijn bepaald. 3. Het punt, waarin de betrekkelijke rechten van kapitaal en arbeid ten opzichte van de geproduceerde goederen zijn bepaald. Het artikel eindigt met een voorgesteld schema van organisatie van de sociale en economische krachten, die samenkomen in deze punten