Abstract

نظرات و مواضعی که در مورد ابن‌عربی به عنوان متفکری تأثیرگذار ابراز شده است، از امور شایان توجه در تاریخ فکر شیعی است. علی‌رغم جایگاه خاص وی نزد برخی حکما و عرفای شیعه، دیگرانی نیز بوده‌اند که با وی به مخالفت برخاسته و عقایدش را نقد و نفی کرده‌اند. نسبت معنوی میان تشیع و جنبه‌های حکمی عرفان اسلامی، همچنین اظهار محبت و علاقه‌ای که در تألیفات ابن‌عربی به ائمه و اولیای شیعی دیده می‌شود، می‌تواند به منزلة زمینه‌ای برای تمایل حکما و عرفای شیعه به مطالعه و شرح آثار وی تلقی شود. همچنین وی به علت اظهار عقاید وحدت وجودی و برخی عباراتی که دلالت بر تأکید وی بر اعتقاداتش به عنوان یک مسلمان سنی‌مذهب دارد، همواره مورد طعن و انتقاد قرار داشته است. نوشتار حاضر به گزارش برخی از این شیفتگی‌ها از سویی و انکارها از سوی دیگر می‌پردازد. بدین‌ترتیب پرسش اصلی که در این مقاله بدان پرداخته خواهد شد عبارت از این است که موضع اندیشوران شیعی در قبال ابن‌عربی چیست؟