Głównym celem artykułu jest analiza fenomenu sekularyzacji w pismach Rainera Marii Rilkego i Gianniego Vattima oraz prezentacja etyki miłosierdzia, zbudowanej na fundamencie religii w wersji słabej, pozbawionej wymiaru nadnaturalnego. Wielu naukowców przyznaje, że w ostatnich latach nastąpiło załamanie paradygmatu sekularyzacji. Okazało się, że nowoczesność i współczesna rewolucja technologiczna nie muszą koniecznie prowadzić do nieuchronnej śmierci religii. Coraz częściej mówi się dzisiaj o desekularyzacji i powrocie religii w zmienionej formie. Najgłębsze znaczenie sekularyzacji dotyczy nie tyle słabnącej obecności religii w domenie publicznej, (...) ile reinterpretacji prawd i symboli religijnych oraz narodzin nowej formy religii o charakterze immanentnym i czystohumanistycznym. Bardzo złożony fenomen sekularyzacji i desekularyzacji wymaga obecnie szeroko zakrojonych badań interdyscyplinarnych. (shrink)

Cultural, social and religious diversity is one of the most valued and most valuable aspects of our contemporary, globalized world. Sometimes it even tends to be described as a gift and invitation to dialogue instead of conflict and confrontation, as numerous authors – Samuel P. Huntington, Mary Habeck, Paul Berman, Bruce Bawer and many other – would have us to believe. Especially dialogue among religions – Judaism, Buddhism, Christianity and Islam – is an object of peculiar interest, expectations and hopes. (...) Within the paper recent dialogic tendencies in cultures and societies are presented as one of the most important manifestations of humanism (both religious and a-religious), which is reconstructed in reference to social change, modernization, enlightenment, toleration and pluralism as phenomena analyzed and deliberated by Fracis Bacon on one hand and contemporary Macedonian philosopher and Muslim theologian, Ismail Bardhi, on the other. Is enlightenment without secularization possible? Does religious passion and zeal always lead to suspension, “overcoming”, elimination of reason? In the conclusion of the paper the significance of works by young Polish artist, Joanna Rajkowska, is being highlighted as an example of humanism and dialogism which struggle with recent waves of islamophobia in Europe. (shrink)