Niniejszy artykuł analizuje integrację uchodźców wojennych z perspektywy nauk behawioralnych, koncentrując się na ukraińskich uchodźcach wojennych w Polsce. Wyróżnia migrację ekonomiczną i uchodźstwo wojenne, podkreślając unikalne wyzwania stojące przed uchodźcami wojennymi, takie jak przymusowa migracja, narażenie na przemoc i trudności psychologiczne. Artykuł bada różne czynniki behawioralne wpływające na integrację, w tym postrzeganie czasu, sieci społeczne i narracje publiczne. Wyniki wskazują, że zrozumienie i uwzględnienie tych aspektów behawioralnych jest kluczowe dla opracowania skutecznych polityk integracyjnych. Badanie to wnosi istotny wkład (...) w rozwój wiedzy, dostarczając szczegółowego spojrzenia na wyzwania związane z integracją uchodźców wojennych z perspektywy behawioralnej. (shrink)

Niniejszy artykuł analizuje integrację uchodźców wojennych z perspektywy nauk behawioralnych, koncentrując się na ukraińskich uchodźcach wojennych w Polsce. Wyróżnia migrację ekonomiczną i uchodźstwo wojenne, podkreślając unikalne wyzwania stojące przed uchodźcami wojennymi, takie jak przymusowa migracja, narażenie na przemoc i trudności psychologiczne. Artykuł bada różne czynniki behawioralne wpływające na integrację, w tym postrzeganie czasu, sieci społeczne i narracje publiczne. Wyniki wskazują, że zrozumienie i uwzględnienie tych aspektów behawioralnych jest kluczowe dla opracowania skutecznych polityk integracyjnych. Badanie to wnosi istotny wkład (...) w rozwój wiedzy, dostarczając szczegółowego spojrzenia na wyzwania związane z integracją uchodźców wojennych z perspektywy behawioralnej. (shrink)

Głównym celem artykułu jest prezentacja wyobraźni poetyckiej i doświadczeń grupy twórców skupionej w 2 Korpusie Polskim w czasie II wojny światowej, jak również analiza jej najbardziej charakterystycznych motywów w kontekście tradycji polskiego romantyzmu, „odgrywanych” na trasie i w rolach poetów-żołnierzy Korpusu. Studium wykorzystuje wszystkie tomiki poetyckie, a także inne literackie publikacje wytworzone na długiej trasie ze Związku Sowieckiego, gdzie trzon Korpusu się uformował w 1941–1942, przez Bliski Wschód, Włochy, aż do ostatniej stacji – emigracji, najczęściej w Londynie. Materiał ten jest (...) analizowany w nawiązaniu do badań nad polską poezją czasu II wojny oraz porównawczych studiów nad polską tradycją romantyczną, zwłaszcza literaturą Wielkiej Emigracji. Ten porównawczy punkt widzenia i metoda stosowane są we wszystkich częściach ułożonej chronologicznie analizy. Od prezentacji zróżnicowanego życia kulturalnego Korpusu, przechodzi ona do zwięzłego zobrazowania grupy ponad 80 czynnych w nim poetów. Studium skupia się na analizie głównego tematu, który formuje postrzeganie czasu w świecie przedstawionym przez żołnierską poezję: motywu drogi czy ścieżki. Odsłania fenomen pewnego zbliżenia nader różnych „szkół” i stylów (od awangardy i futuryzmu, poprzez neoromantyzm do tekstów kabaretowych) pod naciskiem doświadczeń wojny i wygnania, jak również siły wielkiej romantycznej tradycji poezji polskiej, która formowała się na podobnej trasie: od Rosji, Syberii, przez Bliski Wschód, do Włoch, gdzie Polacy walczyli pod Napoleonem, do Londynu i Paryża – centrów Wielkiej Emigracji. Toposy męczeństwa, wzmocnione przez Syberię i pobyt na Ziemi Świętej, bezdomności, doświadczeń bojowych, „zdrady” zachodnich sojuszników (Teheran, Jałta) są efektywnie „odświeżone” w takim właśnie komparatystycznym podejściu. (shrink)

Zapoznanie się z nieznanym tekstem filozoficznym zawsze budzi u historyka emocje, wiąże się z poznaniem nowego fragmentu historycznej rzeczywistości, rzuceniem nowego światła na obraz przeszłości, jaki był dotychczas niedostępny. Z pewnością takim tekstem jest Metafizyka W. Lutosławskiego. Warto zadać sobie zatem pytanie, co nowo wydany tekst wnosi do naszej wiedzy o filozofie, jego poglądach, filozoficznej ewolucji, do obrazu filozofii polskiej w XX wieku. Lutosławski, znany jako badacz chronologii Platońskich dialogów, w Polsce był postrzegany przez pryzmat swojej nie zawsze konwencjonalnej działalności (...) pedagogicznej. Był także jednym z ostatnich, którzy z uniwersyteckiej katedry głosili filozofię polskiego mesjanizmu narodowego. Jak wskazuje Metafizyka, Lutosławski pozostał tej filozofii wierny do końca swoich dni, jednak będąc zorientowanym w filozoficznych prądach swojego czasu potrafił filozofię mesjanizmu twórczo przeformułowywać. (shrink)

Celem artykułu jest pokazanie, skąd się biorą nasze trudności z wyjaśnieniem, na czym polega upływ czasu, oraz przedstawienie pewnej propozycji rozwiązania tego problemu, opartej na koncepcji dynamicznego istnienia rzeczy, a rozwijającej ideę absolutnego stawania się. Rozważania oparte są na założeniu, że nasze podstawowe teorie metafizyczne – podobnie jak te stosowane w naukach przyrodniczych – powinny spełniać warunek spójności, prostoty oraz bogatej zawartości.

The paper, which is a continuation if my earlier paper devoted to the problem whether there is the flow of time in science, analyses the possibility of the reunion of the idea of passage of time and the theory of relativity.

In the paper I discuss some premises of “quantum mechanics” with regard to the thesis that the time arrow does (not) exist. In this context I consider above all the famous Einstein- Podolsky-Rosen’s experiment (EPR-experiment). I also indicate Schrödinger’s interpretation of wave function “symmetrical” towards time (nomological isotropy) and the peculiar under- standing of the pair particle-antiparticle, assuming that the direction of time can be reversed. Eventually, I discuss the issue of measurement in quantum mechanics with which the existence of (...) time arrow (anisotropy) is often linked. If it comes to the interpretations of quantum me- chanics, from the point of which I consider the issues in question, then in principle I limit myself to two: the so-called Copenhagen interpretation and David Bohm’s conception of “hid- den parameters.” I arrive at a conclusion that the premises of quantum mechanics that are at issue here cannot be sufficient grounds for a conclusive recognition of the reversibility (non- existence) of time arrow. (shrink)

Artykuł niniejszy jest polemiką z niektórymi tezami sformułowanymi w pracy Sabine Hossenfelder Czy Wszechświat myśli? I inne ważne pytania nauki. Podano argumenty, że 1) twierdzenie o realnym istnieniu przeszłości, teraźniejszości i przyszłości jest tylko jedną z możliwych filozoficznych interpretacji czasoprzestrzeni szczególnej teorii względności, a teza o obiektywnym upływie czasu jest możliwa do pogodzenia z fizyką współczesną; 2) determinizm jest istotnie ograniczony przez probabilistyczny charakter jednej z fundamentalnych teorii fizyki współczesnej jaką jest mechanika kwantowa; 3) podejście redukcjonistyczne jest istotnie ograniczone (...) przez teorię chaosu deterministycznego, w której zachowanie układów fizycznych jest opisywane przez nieliniowe równania różniczkowe, a także przez sytuację poznawczą w mechanice kwantowej. (shrink)

Space, time and probabilities not only form the arena of many physical theories, but also the arena of our everyday life. Therefore, the problem of their ontological status becomes even more interesting. It seems that this problem cannot be solved before we have the final physical theory ("theory of everything"). However, various methods of looking for such a theory lead to converging results, and are able to elucidate the problem in question. We analyze noncommutative algebraic methods, and show that, when (...) applied to model the fundamental level, they suggest a nonlocal regime in which there is no space and no time, in their usual sense, and which is essentially probabilistic (in a generalized sense). In the noncommutative approach there are many probabilistic measures (not just one "probability" as in macroscopic physics), and none of them seems to be distinguished in any way. The tentative conclusion is that space, time and probability are not "absolute categories", but rather aspects of the world structure emergent from the fundamental level. One should expect that the ultimate theory will be well off our traditional philosophical categories. This shows that our mind has a peculiar property allowing it to reach far beyond its usual limitations. (shrink)

The paper presents the stand of Henry Mehlberg on the nature of physical time. This is both an antirelational and relativistic outlook. It deals with the problem of ontological independence and physical reality of time, particularly in the context of discussion between relational and substantival theory of time, and criticism of the positivistic interpretation of relational theory. It outlines some arguments for reality of time, derived from the quantum physics. This conception is a philosophical basis of the causal theory of (...) time, created by Henry Mehlberg. (shrink)

W artykule pojęcie teorii ontologicznej zostało zdefiniowane zgodnie z ogólnymi zasadami wywodzącymi się z metaontologii Arystotelesa. Sformułowano problem struktury ontologii: Jakie są główne metodologiczne typy zaksjomatyzowanych teorii ontologicznych i jakie podstawowe relacje zachodzą między nimi? Zauważono, że zarówno w tradycyjnej, jak i we współczesnej filozofii bytu da się wyróżnić trzy odmienne idee formalnej ontologii: logicznej, eksplikacyjnej i empirycznej. Cel pracyjest dwojaki: 1) wskazaniejednolitej koncepcji formalnej ontologii uwzględniającej owe idee i dostarczającej rozwiązania problemu struktury ontologii oraz 2) zastosowanie wskazanej koncepcji w (...) konstrukcji podstawowych przykładów teorii bytu i czasu. Artykuł składa się z następujących sekcji: Wprowadzenie. 1.1. Trzy koncepcje ontologii formalnej. 1.2. O ontologii logicznej. 1.3. O eksplikacyjnej ontologii formalnej. 2.1. Monadyczna teoria identyczności i należenia. 2.2. Eksplikacyjna teoria czasu wypełnionego. 2.3. W stronę empirycznej ontologii świata realnego. Zakończenie. (shrink)

The article discusses the problem of musical time presented in Edmund Husserl’s 'The Phenomenology of Internal Time-Consciousness'. The author of this article aims to describe the basic properties of immanent time on the basis of an analysis of the musical, resp. sound examples given by Husserl. Husserl’s reflections on inner time-consciousness – preceding Roman Ingarden’s examination of musical time included in 'The Work of Music and the Problem of Its Identity' – constitute an important stage in the reflections on immanent (...) time in a musical work. The article, as a study belonging to the phenomenology of music, is a critical analysis of the basic terms of phenomenology of time, such as original impressions, retention, protention, consciousness, perception, and intentionality. (shrink)

The article explores the strategy of reconciliation of the idea of objective flow of time with science. In the first part of my paper, I analyze different conceptions of the passage of time and ponder on how we should understand it. The second part is de-voted to the problem whether there is the passage of time in science.