Abstract

Çin, son dönemlerde Körfez Bölgesine yönelik izlediği aktif politika, Çin Devlet Başkanı Xi Jipping’in (Şi Cinping), 7-9 Aralık 2022 tarihinde Körfez’e gerçekleştirdiği kapsamlı ziyaretle birlikte daha fazla dinamizm kazanmıştır. Bu ziyareti takiben yapılan analizler Çin’in, Körfez açılımını ABD’nin bölgesel hegemonyasını zayıflatmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirmektedirler. Aynı ziyaret sırasında Pekin ve Riyad yönetimleri arasında imzalanan kapsamlı anlaşmalar ise ABD’nin Körfezdeki uzun erimli güvenlik partneri Suudi Arabistan’a ilişkin “eksen kayması” tartışmalarını başlattı. Bu çalışma güncelliğini koruyan iki tartışmanın kapsamlı bir muhakemesini yapmayı hedeflemektedir. Bu amaçla uluslararası ilişkiler disiplinin son dönem fenomen teorisi olan hiyerarşinin ilgili argümanları kullanılmaktadır. Bu teorik çerçeveden hareketle, çalışmada ilk olarak Çin’in Körfez siyasetini şekillendiren stratejilerin fiyat arttırma (oubidding) ve negatif dengeleme (negative balancing) olduğu ve bu stratejilerin Körfez Bölgesi ülkeleri açısından yeni imkânlar yarattığı tespitinde bulunulmaktadır. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan’ın, Çin ile gelişen ikili ilişkilerini hâlihazırda ABD ile sürdürmekte olduğu ilişkisine bir alternatif olarak görmediği, aksine Çin’in bahsi geçen stratejilerinden maksimum kazanım elde ederek otonomisini arttırmaya çalıştığı ayrıca belirtiliyor.