Abstract

Głównym celem artykułu jest problematyzacja paternalizmu i dyrektywności w kontekście różnic między psychoterapią a poradnictwem. Często przyjmuje się, że psychoterapia dotyczy zaburzeń psychicznych, poradnictwo zaś kryzysów rozwojowych i innych problemów u osób zdrowych. Przyjęcie takiej perspektywy oraz etyki psychoterapeutycznej jest równoważne z przyjęciem dyskursu interwencji medycznej i wiąże się z traktowaniem pacjenta w sposób paternalizujący i dyrektywny. Jest to problematyczne, gdyż sama kategoria „zaburzeń psychicznych”, jak i kryteria diagnostyczne poszczególnych diagnoz, krytykowane są z wielu różnych pozycji. Przykład Soterii, podejścia terapeutycznego dla osób z diagnozą psychozy lub schizofrenii, pokazuje, że nawet w przypadku takiej „ciężkiej choroby psychicznej” model pomocy bliższy poradnictwu, pozwalający na zachowanie większej autonomii i podmiotowości pacjenta, może być równie – a nawet bardziej – skuteczny niż konwencjonalne podejście medyczne i psychoterapeutyczne operujące w aksjologii medycyny. Artykuł stanowi punkt wyjścia do rozważań dotyczących sformułowania właściwego obszaru zainteresowań poradnictwa i psychoterapii, celów tych interwencji oraz konsekwencji etycznych takich decyzji.