Abstract

Dinî sosyalleşme doğumla başlayan ve ölüme kadar süren bir sürecin adıdır. Bireylerin dinî sosyalleşmesinde aile, okul, arkadaş grubu, dini kurumlar ve medyanın etkili kurumlar olduğu görülmektedir. Biz bu çalışmada Amerika'nın New Jersey eyaletinden örnekleme dâhil ettiğimiz Türk gençleriyle nitel veri toplama tekniği olan derinlemesine görüşmeler yoluyla gençlerin akran gruplarında dinî sosyalleşmelerine dair veriler elde etmeye çalıştık. Sonuçta gençlerin tercih ettikleri arkadaş gruplarına göre tipleştirilmesi yapılmaya çalışılmıştır. Temel olarak dört dip arkadaş grubu seçimi olduğu görülmekte; a) kendi dini ve etnik kültüründen gençlerin tercih edildiği sosyalleşme, b) iki kültür arasında kalarak çatışmanın yaşandığı arkadaş tercihleri, c) baskın kültür içinde asimile olmaya dönük arkadaş seçimleri, d) her iki kültürü de tanıyarak uygun arkadaşlar seçimi yaparak sosyalleşenler. Örnekleme dahil ettiğimiz çocukların 1.5 ve 2. nesil oldukları dikkate alındığında gelecek nesillerin nasıl bir akran sosyalleşmesi yaşayacağı tahmin edilebilmektedir. Sonuç itibariyle yerli kültür ile ana kültür arası bir formda göçmenliğin kimliğe ilişkin pekiştirmeleri eşliğinde dini sosyalleşmelerini gerçekleştirmede akran gruplarının oldukça etkili olduğu tespit edilmiştir. Ancak Amerika gibi büyük bir ülkede kendi din ve milletinden akranlarının azlığı gençleri zorunlu olarak bazen seçerek ve bazen de kendiliğinden istenilmeyen sosyalleşme öğrenmelerine götürebilmektedir. Bu açıdan topluluk içi dayanışma kurumları ve ailenin dini sosyalleşmede daha önemli roller alması sayesinde akran gruplarının dini sosyalleşmeye etkileri Müslüman kültür lehine sonuçlanabilir görünmektedir.