Abstract

Bu araştırmanın konusu, Ernest Harms’ın dini gelişim teorisini Tanrı tasavvuru kuramları bağlamında ele almaktır. Bu doğrultuda araştırmada, dini gelişimde Tanrı tasavvurunun önemini Harms’ın çalışması çerçevesinde incelemek amaçlanmıştır. Çalışmada bilimsel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi uygulanmıştır. Araştırmada Harms’ın hayatı, çalışmaları ve dine bakış açısı açıklanarak değerlendirmelerde bulunulmuştur. Araştırma sonucuna göre dini gelişim teorileri arasında yer alan Harms’ın teorisi Tanrı tasavvuru bağlamında çizim yöntemiyle ele alınan orijinal çalışmalar arasında yer almaktadır. Bununla birlikte Harms, pek çok alanda eser vermekle birlikte bu teoriyi ileri bir düzeyde ele almamıştır. Teorinin, çoğu dini gelişim teorileri gibi Piaget’în dini gelişim teorisi üzerine kurulu olması açısından sınırlı kaldığı söylenebilir. Tanrı tasavvuru ile ilgili araştırmaların ise Harms’ın çalışması da dâhil olmak üzere belirli din veya mezhebe mensup gruplar arasında yapıldığı; Türkiye’de kuramsal açıdan yeterli çalışma olmadığı görülmüştür. Bu nedenle Tanrı tasavvurunun dini ve kültürel açıdan değişkenlik arz etmesi göz önüne alınarak yeni kuramların geliştirilmesi alana katkı sağlayabilir.