Abstract

Θεώρησα σκόπιμο στην παρούσα συγκυρία και στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Συνεδρίου Φιλοσοφίας να αναφερθώ στο ζήτημα της ελληνικής κρίσης, από τη σκοπιά του «φιλοσόφου της αυτονομίας», Κορνήλιου Καστοριάδη. Στο κείμενο αυτό θα μιλήσουμε τόσο για την πολιτική κριτική ικανότητα όσο και για το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης των δυτικών κοινωνιών. Κι αυτό, γιατί της οικονομικής κρίσης προηγήθηκε η πολιτική κρίση, και δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και είκοσι πέντε χρόνια φιλελεύθεροι πολιτειολόγοι και πολιτικοί επιστήμονες αναφέρονται στις δυτικές αναπτυγμένες δημοκρατίες μιλώντας με τον όρο «disaffected democracies». Αλλά αυτή η ίδια η οικονομική κρίση κατά τον Καστοριάδη εκφράζει μια παλινδρόμηση στους κόλπους των κυρίαρχων στρωμάτων που είναι ανίκανα να διαχειριστούν το σύστημα. Κι αυτό συμβαίνει, γιατί διασχίζουμε μια εποχή αποσύνθεσης των Δυτικών κοινωνιών που παρατηρείται σε όλες τις τάξεις, και όπου όλα όσα συνέβαλαν στη συνοχή τους διαλύονται με ταχύ ρυθμό, και αποτελεί σύμπτωμα της θεμελιώδους αντινομίας του σημερινού καπιταλισμού, ο οποίος αποβλέπει στην απεριόριστη εξάπλωση ενός δήθεν ορθολογικού ελέγχου, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για παραλήρημα ισχύος που πάει να καταστρέψει φαντασιακές σημασίες χάρη στις οποίες μπόρεσε να αναπτυχθεί, καθώς και το φυσικό πεδίο που του παρείχε τις συνθήκες επέκτασής του. Το επιτακτικό καθήκον για τον Καστοριάδη σήμερα είναι να καταθέσουμε και να θέσουμε υπό έλεγχο τις τυφλές δυνάμεις που εξαπέλυσε το σύστημα.