Abstract

هوش معنوی در سال‌های اخیر از جمله سازه‌های مورد توجه در روان‌شناسی محسوب می‌شود. از دست دادن امید به زندگی و احساس یاس و ناکامی در انسان‌های عصر تکنولوژی، روان‌شناسان را به شناسایی سازه‌ای راهگشا برای انسان واداشت که به هوش معنوی یا وجودی معروف است که بالاترین سطح هوشی و قوی‌ترین نوع سازگاری فرد با محیط محسوب می‌شود. از طرفی معنویت یکی از ارکان مهم فلسفه صدرا محسوب می‌شود و گرچه اصطلاح هوش معنوی در حکمت متعالیه به کار نرفته است، اما می‌توان این سازه مهم، ویژگی‌ها و مولفه‌ها، مبانی و ساختار اصلی و موانع رشد آن را از دیدگاه ملاصدرا استخراج کرد.این بررسی‌ نشان می‌دهد که با توجه به دستگاه فکری ملاصدرا، سازه هوش معنوی در قالبی واقعی‌تر و موثرتر قابل تعبیه است، به صورتی که نه تنها هر انسانی با تقویت این هوش به معیارهای مورد توجه روان‌شاسان برای یک انسان سالم نزدیک می‌شود، بلکه انسان را به حقیقت خود یعنی تبدیل شدن به انسان کامل کمک می‌کند.